जागतिक महासागर दिन जगभर ८ जून रोजी पाळला जातो. २००८ सालापासून संयुक्त राष्ट्रांनी हा दिवस अधिकृतरीत्या पाळण्याचे ठरविले. त्यापूर्वी १९८२ सालापासून कॅनडामध्ये तो साजरा होत असे. केनडा स्थित आंतरराष्ट्रीय संस्था महासागरांच्या संरक्षणासाठी कार्यरत आहे, या संस्थेच्या पुढाकाराने सर्वप्रथम या दिवसाची सुरुवात झाली. वर्ल्ड ओशन नेटवर्क सारख्या विविध संस्था,मत्सयालये, प्राणिशास्त्र विषयात काम करीत असलेल्या संस्था; अशा महत्त्वाच्या संस्था यासाठी एकत्रितपणे योगदान देतात. [१]

आर्क्टिक महासागरातील हिमनग

हेतू संपादन

जगभरातील महासागरांच्याविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी हा दिवस वार्षिक स्वरूपात साजरा केला जातो. महासागर हे संरक्षिले जावेत आणि नैसर्गिकदृष्ट्या असलेले त्यांचे मजत्व जपले जावे असा यामागे हेतू आहे. प्राणवायू, वातावरणाचे नियमन,अन्नाचा पुरवठा, औषधे आणि अन्य बाबींसाठी महासागरांचे स्थान महत्त्वाचे आहे. या निमित्ताने व्यक्तिगत आणि सामूहिक पातळीवर महासागर रक्षणाची संधी घेतली जाते.

२००८ संपादन

महासागर प्रकल्प आणि जागतिक महासागर नेटवर्कने प्रथमच वार्षिक थीम लाँच केली: "आमच्या हवामानास मदत करणे / आमच्या महासागराला मदत करणे" कोरल रीफवर विशेष लक्ष केंद्रित करून, आंतरराष्ट्रीय रीफ वर्षासाठी मदत करण्यासाठी

२००९ संपादन

"एक महासागर, एक हवामान, एक भविष्य" या संवर्धन कृती थीमसह हवामानावर सतत आणि अधिक जोर देते कारण व्यापक मतदान कार्याने असे दिसून आले आहे की लोक हवामान बदल आणि महासागर आरोग्य यांच्यातील संबंध जोडत नाहीत.

२०१० संपादन

महासागर प्रकल्प आणि जागतिक महासागर नेटवर्कने WOD 2010 साठी 300 हून अधिक घटनांची नोंद केली, 2009 च्या तुलनेत 26% वाढ. युनायटेड स्टेट्समधील सहभाग 32% ने वाढला (मागील वर्षी 25 राज्यांच्या तुलनेत 37 राज्यांमधील सहभागासह). बांगलादेश, बेल्जियम, फ्रेंच पॉलिनेशिया, नायजेरिया, घाना, केन्या, माल्टा, मलेशिया, व्हेनेझुएला आणि पोर्तुगाल यासह पंचेचाळीस देशांनी जागतिक महासागर दिन 2010 मध्ये भाग घेतला.

२०११-२०१२ संपादन

दोन वर्षांच्या फोकससाठी जगभरातील वाढत्या विनंत्यांच्या आधारे, द ओशन प्रोजेक्ट आणि वर्ल्ड ओशन नेटवर्कने "युथ: द नेक्स्ट वेव्ह फॉर चेंज" लाँच केले आणि सर्व सहभागी संस्थांना त्यांच्या समुदायांमध्ये आणि देशांमधील तरुणांना शिक्षणासाठी अधिक प्रभावीपणे गुंतवून ठेवण्यासाठी प्रोत्साहित केले. क्रिया

२०१३ संपादन

"मेक अ प्रॉमिस" जागतिक मोहिमेने जागतिक महासागर दिन कार्यक्रमांचा वापर त्यांच्या समुदायातील लोकांना किंवा आमच्या सामायिक महासागरासाठी कृती करण्यासाठी लक्ष्यित प्रेक्षकांना विचारण्याची संधी म्हणून मदत करणाऱ्या संस्थांवर पुन्हा लक्ष केंद्रित केले.

२०१४ संपादन

जागतिक जागतिक महासागर दिवस नेटवर्कद्वारे, महासागराला भेडसावणाऱ्या प्रमुख समस्यांवर सहभाग वाढवला आणि "टूगेदर व्हॅव द प्रोटेक्ट द ओशन!" लाँच केले. अक्षय ऊर्जा/हवामान बदल, शाश्वत सीफूड/मत्स्यपालन, प्लास्टिक कृती यावरील कृती मार्गदर्शकांसह. जागतिक महासागर दिनाच्या वेबसाइटवर नोंदणीकृत इव्हेंटची संख्या शेकडो आहे. संयुक्त राष्ट्रांनी भागीदारांसह वार्षिक हौशी जागतिक महासागर दिवस महासागर छायाचित्र स्पर्धा सुरू केली.

२०१५-२०१९ संपादन

वार्षिक UN थीमशी एकरूपतेसाठी, द ओशन प्रोजेक्टने प्लास्टिक प्रदूषण प्रतिबंध आणि निरोगी जागतिक महासागरासाठी उपायांसाठी मदत करण्यावर पाच वर्षांचा संवर्धन कृती फोकस सुरू केला. जागतिक महासागर दिवस युवा सल्लागार परिषद 2016 मध्ये सुरू झाली आणि सध्याच्या गटात 22 देशांतील 25 विविध तरुण नेत्यांचा (15-23 वयोगटातील) समावेश आहे. 2016 पासूनचे वार्षिक अहवाल येथे पाहिले जाऊ शकतात.

२०२० संपादन

जागतिक महासागर दिनाची यूएन थीम 'शाश्वत महासागरासाठी नवकल्पना' होती.[10] संवर्धन कृती 2030 ("30x30") पर्यंत आपल्या 30% भूमी आणि महासागरांचे संरक्षण करण्यावर लक्ष केंद्रित करा, निसर्गाच्या मोहिमेमध्ये सामील व्हा आणि जागतिक नेत्यांना त्यांच्या देशांना 30x30 करण्यासाठी वचनबद्ध करण्यासाठी विनंती करण्यासाठी वाढत्या जागतिक चळवळीत सामील व्हा. महासागर प्रकल्प आणि नॅशनल जिओग्राफिकने महासागरासाठी प्रथमच 24-तासांच्या युथ-अ-थॉनचे समन्वय साधले, 24 प्रमुख टाइम झोनमधील 24 सह-यजमानांनी आमच्या सामायिक निळ्या ग्रहाबद्दल अधिक जाणून घेण्याच्या आणि संरक्षित करण्यात मदत करण्याच्या पद्धतींवर चर्चा आणि प्रात्यक्षिक केले. जागतिक महासागर दिवस 2020 चा वार्षिक अहवाल येथे पाहता येईल.

२०२१ संपादन

2021 मधील जागतिक महासागर दिनाची थीम 'द ओशन: लाईफ अँड लिव्हलीहुड्स' आहे. या वर्षीच्या मोहिमेचे उद्दिष्ट "महासागराच्या आश्चर्यावर प्रकाश टाकणे आणि ते आपले जीवनस्रोत कसे आहे, मानवतेला आणि पृथ्वीवरील इतर सर्व जीवांना आधार देणे" हे आहे. जागतिक महासागर दिन 2021 साठी संवर्धन कृती फोकस 2030 ("30x30") पर्यंत आपल्या 30% भूमी आणि महासागरांचे संरक्षण करण्यावर दुसऱ्या वर्षासाठी लक्ष केंद्रित केले आहे, निसर्गासाठी मोहीम आणि जागतिक नेत्यांना त्यांच्या देशांना वचनबद्ध करण्यासाठी विनंती करण्यासाठी वाढत्या जागतिक चळवळीमध्ये सामील होणे. 30x30 पर्यंत. वेबसाइटवर 150 देशांमधील 1,000 हून अधिक कार्यक्रमांची नोंदणी झाली होती आणि 2021 चा वार्षिक अहवाल सप्टेंबर 2021 पर्यंत ऑनलाइन प्रकाशित केला जाईल.

२०२२ संपादन

2022 मधील जागतिक महासागर दिनाची थीम "पुनरुज्जीवन: महासागरासाठी सामूहिक कृती" आहे. [२]

संदर्भ संपादन

  1. ^ "World Ocean Day". Archived from the original on 2017-05-13.
  2. ^ "UN World Oceans Day 2022". United Nations World Oceans Day (इंग्रजी भाषेत). 2022-06-08 रोजी पाहिले.