हा नदी (कोरिया)

Han (es); Sungai Han (ms); Han River (en-gb); Хан (река) (bg); râul Han (ro); Han (sk); Річка Хан (uk); Дарёи Ҳан (tg); 한강 (ko); Ханган (kk); Hanrivero (eo); Hangang (cs); হান নদী (bn); Han (fr); Kali Han (jv); Han (hr); हा नदी (mr); Sông Hán (vi); Хан (sr); Rio Han (pt-br); Han River (sco); Hàn-kang (nan); Han (nb); Walungan Han (su); ڕووباری ھان (ckb); Han River (en); نهر هان (ar); ဟန်မြစ် (my); 漢江 (韓國) (yue); Han folyó (hu); Han ibaia (eu); Ríu Han (ast); Riu Han (ca); Hangang (de-ch); Hangang (de); Рака Ханган (be); رود هان (fa); 漢江 (zh); Han (da); ჰანგანი (ka); 漢江 (ja); نهر هان (arz); נהר ההאן (he); 汉江 (wuu); Han (fi); Han River (en-ca); கான் ஆறு (ta); fiume Han (it); Hani jõgi (et); Rio Han (pt); Han Gang (nl); Ποταμός Χαν (el); แม่น้ำฮัน (th); Han upė (lt); reka Han (sl); Riu Han (oc); هان (کره) چایی (azb); Han (sv); Salog Han (Korea) (war); Han-gang (pl); Ханган (ky); Han (sh); Han-gang (ceb); Han Nehri (tr); Afon Han (cy); Հանգան (hy); Rûbarê Han (ku); Sungai Han (Korea Selatan) (id); Fiume Han (vec); Ханган (ru) río de la península de Corea (es); folyó Dél-Koreában (hu); Fluss in Korea (de); river in South Korea (en-gb); رودی در کره (fa); 朝鮮半島河川 (zh); Güney Kore'nin ikinci büyük nehri ve Kore Yarımadası'nın dördüncü büyük nehri (tr); 朝鮮半島の河川 (ja); kórejská rieka (sk); נהר (he); 대한민국 수도권ㆍ강원도의 강 (ko); rivero en Sud-Koreio (eo); řeka v Jižní Koreji (cs); தென் கொரியாவில் உள்ள ஆறு (ta); fiume sudcoreano (it); দক্ষিণ কোরিয়ার নদী (bn); rivière de Corée du Sud (fr); rijeka u Južnoj Koreji (hr); दक्षिण कोरियातील एक प्रमुख नदी (mr); Rio da Coreia do Sul (pt); Upė Pietų Korėjoje (lt); joki Koreassa (fi); salah satu sungai di dunia (id); река на Корејском полуострву (sr); elv i Sør-Korea (nb); rivier in Zuid-Korea (nl); afon yn De Corea (cy); მდინარე სამხრეთ კორეაში (ka); râu în Coreea de Sud (ro); ڕووبارێک لە کۆریای باشوور (ckb); river in South Korea (en); نهر في كوريا الجنوبية (ar); ποταμός στην Νότια Κορέα (el); river in South Korea (en-ca) 漢江 (韓国), 漢江 (朝鮮) (ja); Han-gang, Hangang, 한강, 漢江 (sk); Han (sr); Han-Fluss (de); 漢江 (韓國) (zh); Han River (Korea), Hangang, Han Gang, Hangang River, Han Gang River, Han'gang, Han-gang, Hang-kiang, Hang River, River Hang, Han R., River Han, R. Han, Hang R., R. Hang, Han Jiang, Hanjiang, Han-kang, Han-kang River, Seul River, Seul R., River Seul, R. Seul, Seoul River, Seoul R., River Seoul, R. Seoul (en); نهر الهان (كوريا) (ar); Χάνγκανγκ, Ποταμός Χάνγκανγκ (el); கான் நதி (ta)

हा नदी किंवा हांगांग (कोरियन उच्चार: [ha (ː) n.ɡaŋ]) ही दक्षिण कोरियामधील एक प्रमुख नदी असून कोरियन द्वीपावरील अम्नोन, तुमान व नाकडोंग यांच्यानंतर ४९४ कि.मी. लांबी असणारी चौथी सर्वात लांब नदी आहे. पूर्व दिशेला असणाऱ्या पर्वत रांगांमधील दोन लहान नद्यांपासून ती तयार होते. या दोन नद्या देशाची राजधानी सेऊलजवळ एकत्र येतात.

हा नदी 

दक्षिण कोरियातील एक प्रमुख नदी
माध्यमे अपभारण करा
विकिपीडिया
प्रकार	नदी
स्थान	ग्याँगी प्रांत, उत्तर कोरिया, दक्षिण कोरिया, उत्तर कोरिया
लांबी	५१४ km
नदीचे मुख	पिवळा समुद्र
पाणलोट क्षेत्रामधील देश	दक्षिण कोरिया
Tributary	Imjin River Namhan River Bukhan River Gyeongancheon Tancheon Jungnangcheon Anyangcheon Changneungcheon Q12597450 Q12601916 Hongneungcheon Q12608451 Q12584108 Hongjecheon Gulpocheon Q12593393 Q16170019 Q12584016 Q16187947
३७° ३१′ ३६.१२″ N, १२७° १८′ ३८.१६″ E
अधिकार नियंत्रण  Q55500 व्हीआयएएफ ओळखण: 244327234 जीएनडी ओळखण: 7613866-5 एलसीसीएन ओळखण: sh86007844 OpenStreetMap relation ID: 5488151 U.S. National Archives Identifier: 10038759 National Library of Korea ID: KSH1998000756 J9U ID: 987007531949105171
रिसोनेंटेर पेटस्केन सखोलीया ओपनस्ट्रीट मॅप शोधक साधन विकिशूटमी चित्रित शोध

सेऊलमधील दृश्य

भौगोलिक स्थान

कोरियन इतिहासात हा नदी आणि त्याच्या आसपासच्या क्षेत्राने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. कोरियाच्या तीन राजांनी या भूभागावर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न केला, ज्यावेळी नदीचा वापर पीत समुद्रमार्गे चीनशी व्यापार करण्यासाठी जलमार्ग म्हणून केला जात होता. परंतु या नदीचे समुद्राला मिळणारे मुख व खाडी ही दोन दक्षिण कोरिया व उत्तर कोरिया या देशांच्या सीमेवर असल्याने सध्या ही नदी दळणवळणासाठी वापरली जात नाही. तसेच येथे नागरिकांच्या प्रवेशाला प्रतिबंध केला आहे. १२ दशलक्ष लोकसंख्या या नदीतील पाण्याचा वापर करते.

प्रदूषण आणि पुनरुज्जीवन

१९५० च्या दशकात कोरिया देशात मोठ्या प्रमाणावर उद्योग व मानवी वस्ती यांची वाढ झाली. या काळात नदीचा वापर केवळ सांडपाणी, मैला, टाकावू रसायने इ. वाहून नेण्यासाठी केला गेला. परंतु हा एक पाण्याचा महत्त्वाचा स्रोत असल्याने १९८० च्या दशकात सरकार व नागरिक यांच्या भूमिकेत बदल झाला. सेऊल मधील १९८८ उन्हाळी ऑलीम्पिक स्पर्धेच्या निमित्ताने नदी स्वच्छता अभियान वेगाने राबविण्यात आले. एका दशकात नदीच्या पाण्याच्या गुणवत्तेत लक्षणीय फरक पडला. हान नदीच्या खालच्या काठावर पादचारी मार्ग, सायकल मार्ग, सार्वजनिक उद्याने आणि रेस्टॉरंट्स उभारली गेली आहेत. २०११ सालच्या सर्वेक्षणानुसार ५१.३ टक्के नागरिक आणि ६८.९ टक्के तज्ज्ञांनी सेऊल शहरातील दुसऱ्या क्रमांकाचे नैसर्गिक ठिकाण म्हणून पर्यटनाला पसंती दिली आहे.

पर्यावरण लढा

सन २००० च्या जुलै महिन्यात अमेरिकन सैन्याने सेऊलमधील त्यांच्या एका तळावरून २० गॅलन (७५.७ लीटर) अत्यंत विषारी रसायन नदीत सोडले. जागृत नागरिकांनी लगेच याची गंभीर दखल घेऊन निषेध मोहिमेची सुरुवात केली आणि दक्षिण कोरियाच्या पर्यावरणीय नियमांचे उल्लंघन करण्याऱ्या अमेरिकेच्या लष्कराला या कृतीची कबुली देण्यास भाग पाडले. नदीच्या पाण्याने भरलेली खेळण्यातील रॉकेटस अमेरिकी सैन्यतळावर सोडली गेली. ग्रीन पार्टी कोरियाने यापूर्वीही अशीच ६० गॅलन विषारी रसायने या तळावरून सोडल्याचा आरोप केला होता. जर लोक दीर्घकाळपर्यंत या रसायनांच्या संपर्कात आले तर फुफ्फुसांचे कर्करोग होऊ शकतात आणि पाण्यामध्ये मासे आणि इतर जलचरांचा मृत्यू होतो हे सिद्ध केले गेले. या सर्व प्रकाराविषयी अमेरिकेने कोरियन जनतेची माफी मागितली. या चळवळीने बोंग जोन-हो यांचा २००६ सालातील प्रख्यात चित्रपट द होस्टच्या निर्मितीसाठी प्रेरणा दिली.