साईबाबा
 |
विकिपीडियाचा दर्जा राखण्यासाठी या लेखास किंवा विभागास विकिकरणाची गरज आहे. उपयुक्त विकिदुवे देऊन या लेखाचे विकिकरण करण्यास कृपया मदत करा. संक्षिप्त मार्गदर्शन दाखवा
|
साईबाबा (इ.स. १८५६ – १५ ऑक्टोबर, १९१८) एक भारतीय फ़कीर होते. अहमदनगर जिल्ह्यातील राहाता तालुक्यातील शिर्डी ह्या गांवात त्यांचे वास्तव्य असल्यामुळे त्यांना ‘शिर्डीचे साईबाबा’ म्हणूनही ओळखले जाते. येथूनच बाबांनी सर्वांना श्रद्धा व सबुरी हा महामंत्र दिला. शिर्डीस आल्यावर प्राप्त होणारी मनःशांती व मिळणारा आत्मविश्वास यामुळे शिर्डी हे भारतासह जगभरातील लाखो भाविकांचे श्रद्धास्थान बनले आहे.[ संदर्भ हवा ]
| साई बाबा | |
| निर्वाण | १५ ऑक्टोबर, १९१८ शिर्डी, महाराष्ट्र |
| उपास्यदैवत | अल्लाह |
| भाषा | मराठी आणि उर्दू |
| कार्यक्षेत्र | शिर्डी , महाराष्ट्र |
| प्रसिद्ध वचन | अल्लाह मलिक , श्रद्धा आणि सबुरी |
साईबाबा हे मोमीन वंशीय मुस्लिम होते असेही मानण्यात येते. ते मशिदीत मुक्कामी राहत आणि नमाज पठण करत असत. त्यांचा परिधान हा कायम पांढऱ्या रंगाचा असे. जेव्हा पहिल्यांदा त्यांना म्हाळसा पतींनी(शिर्डीचा पुजारी) पाहिले तेव्हा साई अशी हाक मारली, कारण त्यावेळी लोक मराठी-उर्दू-फारशी मिश्रित भाषा वापरीत असत, साईचा अर्थ 'फकीर' किंवा 'यवनी संत' असा आहे. साईबाबांसाठी हिंदू - मुस्लिमांच्यासह सर्व लोक समान होते. त्यांनी धर्मनिरपेक्षतेची शिकवण दिली. “सबका मालिक एक” आणि " अल्लाह मालिक " हे साईंचे बोल होते.
१५ ऑक्टोबर १९१८ रोजी दसऱ्याच्या दिवशी साईबाबांचे शिर्डीतच निधन झाले.[ संदर्भ हवा ]
साईबाबांच्या जन्मस्थानाचा वाद
साईबाबांच्या जन्मस्थळा विषयी सध्या वेगवेगळी मते मतांतरे आहेत. साईबाबांच्या जन्माविषयी जगभरातुन दावे करण्यात आलेले आहेत. मात्र सर्वमान्य व प्रमाणीत पुरावे सादर करण्यात सर्वांनाच अपयश आलेले आहे. मुळात साईबाबांनी कधीही स्वतःच्या जन्म स्थळाबाबत कुठे उल्लेख केल्याचे आढळून येत नाही.
कार्यसंपादन करा
साईबाबांनी भिक्षा मागून उदरनिर्वाह केला. आयुष्यभर त्यांनी सबका मलिक एक हाच उपदेश केला. ते नेहमी अल्लाह मलिक असेही म्हणायचे.
भक्त समुदायसंपादन करा
साईबाबांचे भक्त भारतात आणि भारताबाहेरही फार मोठ्या प्रमाणात आहेत. ठिकठिकाणी बाबांची मंदिरे उभारण्यात आली आहेत. त्यांच्या भक्तांच्या म्हणण्यानुसार ते अवतारी पुरुष होते. कुणी त्यांना दत्ताचा अवतार मानत तर कुणी विष्णूचा कुणी शिवाचा. बाबांच्या भक्त समुदायात सर्वच जातीधर्मांच्या लोकांचा समावेश होतो. यामध्ये प्रामुख्याने हिंदू व मुस्लिम धर्मीय आहेत. मुस्लिम धर्मातही सुफी संतांमध्ये साई बाबांना मानाचे स्थान आहे.[ संदर्भ हवा ]
साई बाबा आणि स्वामी स्वरूपानंदसंपादन करा
जून २०१४ मध्ये द्वारका आणि ज्योतिष पीठाचे शंकराचार्य असलेले जगद्गुरू स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती यांनी मात्र साई बाबांच्या पूजेला आपला विरोध दर्शवला. कारण त्यांच्या मतानुसार साई हे ईश्वर वा अवतार नसून एक सर्वसामान्य मनुष्य होते. त्यानंतर शिर्डी व काही ठिकाणी साई बाबांच्या भक्तांनी शंकराचार्यांच्या विरोधात निदर्शने केली.[ संदर्भ हवा ]
साईबाबा हे मुस्लिम फकीर नसून ते जन्माने ब्राम्हण होते, त्यामुळे ते हिंदूच आहेत.[ संदर्भ हवा ] असा दावा कांदिवलीच्या साईधाम चॅरिटेबल ट्रस्टने सप्टेंबर २०१४ मध्ये उच्च न्यायालयात दाखल केला होता. त्यांचा जन्म परभणी जिल्ह्यातील पाथरी या गावात २७ सप्टेंबर १८३७ रोजी दुपारी सव्वा बारा वाजता झाला, असे त्यांचे म्हणणे आहे. साईबाबांच्या आईवडिलांनी बालपणी त्यांना मुस्लिम फकिराने केलेल्या आग्रहावरून त्यांच्या हवाली केले. पण नंतर त्या फकिराने साईबाबांना वेकुंशा नावाच्या हिंदू गुरूकडे सोपवले. साईबाबा यांचे खरे नाव हरिभाऊ आहे. याबाबत सबळ पुरावे असल्याचा दावाही साईधाम चॅरिटबल ट्रस्टच्या वतीने करण्यात आला आहे.[[मंदिर कळस|मंदिर कळस[ संदर्भ हवा ]]]
साईबाबांवरील मराठी पुस्तकेसंपादन करा
- आध्यात्मिक गुरू साई बाबा (अनुवादित; मूळ लेखिका सोनवी देसाई; मराठी अनुवाद - गिरीश जोशी)
- तू माझी माऊली (विजय हरी वाडेकर)
- देव जो भूवरी चालिला (अनुवादित; मूळ इंग्रजी लेखक - रंगास्वामी पार्थसारथी; मराठी अनुवाद - लीना सोहोनी)
- शिरडीचे श्री साईबाबा (गणेश ल. केळकर)
- शिर्डीचे श्री साईबाबा यांचे चरित्र (पु.ल. जक्का)
- शिर्डीचे साईबाबा (म.श्री. दीक्षित)
- श्री साईबाबा (जनार्दन ओक)
- साईबाबांची भावपूर्ण भक्तिगीते : साईकृपा (शशिकला साळगांवकर)
- श्री साईबाबांची जीवनकथा (चकोर आजगावकर)
- साईबाबांचे सांगाती (म.श्री. दीक्षित)
- साईबाबांच्या कथा (अनंत पै)