"दामूअण्णा मालवणकर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
नवीन वर्ग घातला - हॉटकॅट वापरले |
No edit summary |
||
ओळ १:
'''दामूअण्णा बापूशेठ मालवणकर''' ([[८ मार्च]], [[इ.स. १८९३|१८९३]]:[[निपाणी]] - [[१४ मे]], [[इ.स. १९७५|१९७५]]:[[मुंबई]], [[महाराष्ट्र]]) हे मराठी चित्रपट-नाटकांतून बव्हंशी विनोदी भूमिका करणारे नट होते. ते नायकाची तसेच खलनायकाची भूमिकासुद्धा करीत.
नाटक आणि चित्रपट या दोन्ही माध्यमांत विनोदी अभिनेते दामूअण्णा यांनी विशिष्ट प्रकारे हसण्याची लकब, तिरळा डोळा आणि प्रभावी
दामूअण्णा मालवणकरांची मुलगी भारती मालवणकर ही [[हृदयनाथ मंगेशकर]] यांची पत्नी आहे. तिला जेव्हां [[पु.ल. देशपांडे]] यांनी पहिल्यांदा पाहिली, तेव्हां ते उदगारले, "ही मुलगी दामुअण्णांचा डोळा चुकवून जन्माला आली असणार!'
==पूर्वजीवन==
मालवणकर यांचा जन्म निपाणी येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचा सोनारकामाचा पिढीजात व्यवसाय होता. त्यामुळे दामूअण्णांनी त्यातच लक्ष घालावे अशी त्यांचे वडील बापूशेठ यांची अपेक्षा होती. पण दामूअण्णांना लहानपणापासूनच नाटकांचे वेड होते. घरातून या नाटकवेडाला विरोधच होता. त्यामुळे दामूअण्णा चोरून नाटके पाहत असत. त्यांनी तरुणपणी घरातून पळून जाऊन महाराष्ट्र कंपनीत जाण्याचा प्रयत्न केला. मात्र वडिलांनी त्यांना परत आणून सोनारकामात लक्ष घालण्यास भाग पाडले. १९१३ साली ते पुन्हा एकदा घरातून बाहेर पडले आणि सांगलीला चित्ताकर्षक मंडळीत गेले. तिथे त्यांना बिनपगारी नोकरी मिळाली. चित्ताकर्षक कंपनीत दामूअण्णांना नाटकांच्या जाहिरातींचे फलक ढकलगाडीवर घालून रस्त्यावरून फिरवून आणण्याचे काम दिले गेले. पडतील ती कामे करण्यात त्यांचा वेळ जात असे. काही काळानंतर चित्ताकर्षक मंडळीच्या ‘त्राटिका’ या नाटकात दामूअण्णांना शिंप्याची भूमिका दिली गेली. ती भूमिका अगदी छोटी होती, मात्र त्यामध्ये त्यांनी प्रेक्षकांना भरपूर हसवले. हे साल होते १९१५. पुढे १९१६ साली चित्ताकर्षक कंपनी बंद पडली आणि दामूअण्णा लोकमान्य नाटक मंडळीत गेले. तिथे त्यांनी मामा वरेरकर लिखित ‘हाच मुलाचा बाप’ या नाटकात डॉ. पशूची भूमिका अगदी तडफेने केली. त्यामुळे त्यांचा नावलौकिक होण्यास सुरुवात झाली.
१९१८ साली दामूअण्णा मालवणकर [[केशवराव भोसले]] यांच्या ललितकलादर्श मंडळीत गेले. तेथे त्यांना काम मिळाले नाही,
त्यानंतर १९३८ साली ते कोल्हापूरला आले आणि त्यांनी
१९४७ साली
चित्रपटातील लोकप्रियता शिगेला पोहोचली, तरीसुद्धा दामूअण्णांना नाटकाची आवड स्वस्थ बसू देत नव्हती. राजाराम नाटक मंडळीत गंगाधरपंत लोंढे दामूअण्णांना ‘भावबंधन’मधल्या ‘गोकुळ’च्या भूमिकेसाठी खास बोलावून घेत. त्या वेळी ते ३५० रुपये नाईटवर काम करत. १९४४ साली लोंढे यांचे निधन झाल्यावर दामूअण्णांनी ‘प्रभाकर नाटक मंडळी’ ही स्वतःची संस्था सुरू केली आणि वीर माधव जोशी यांचे ‘उधार-उसनवार’ हे नाटक रंगमंचावर आणले. चित्रपटसृष्टीतले काम सांभाळून त्यांनी आठ वर्षे
[[राम गणेश गडकरी]] यांचा ‘तिंबूनाना’, [[चिं.वि. जोशी]]ंचा ‘चिमणराव’ आणि ना.धों. ताम्हणकर यांचा ‘दाजी धडपडे’ हे तिन्ही मानसपुत्र साकार करत दामूअण्णांनी त्या व्यक्तिरेखांना अजरामर केले. त्यांनी जवळपास ७५ हिंदी-मराठी चित्रपटांतून व अंदाजे ५० नाटकांतून विनोदी भूमिका केल्या. वयाच्या ८३व्या वर्षी मुंबईत त्यांचे निधन झाले.
==दामूअण्णा मालवणकरांची भूमिका असलेली नाटके==
* उग्रमंगल
* त्राटिका
* पुण्यप्रभाव
* भावबंधन
* मृच्छकटिक
* विद्याहरण
* वेड्यांचा बाजार
* सन्यस्त खड़्ग’
* हाच मुलाचा बाप
==दामूअण्णांची भूमिका असलेले चित्रपट==
* अमृत
* [[अर्धांगी]]
* कृष्णार्जुन युद्ध
* गजाभाऊ
* गळ्याची शपठ
* चिमुकला संसार
* चूल आणि मूल
* ठकीचे लग्न
* देव पावला
* पहिली मंगळागौर
* माझे बाळ
* बडी माँ (हिंदी)
* बायको पाहिजे
* ब्रॅंडीची बाटली
* ब्रम्हघोटाळा
* ब्रम्हचारी
* मोरूची मावशी
* लग्न पहावे करून
* लक्ष्मीचे खेळ
* संगम
* सत्याचे प्रयोग
* सरकारी पाहुणे
* सुखाचा शोध
* सुभद्रा (हिंदी)
{{DEFAULTSORT:मालवणकर, दामूअण्णा}}
|