विकिपीडिया:धूळपाटी/संतोष दहिवळ

Making us human (2,000,000 – 9,000 BC)

"Neil MacGregor reveals the earliest objects that define us as humans. First broadcast week beginning 18 January 2010.

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	१	Mummy of Hornedjitef	इजिप्त	300 – 200 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम, ब्रिटिश म्युझिअम, ब्रिटिश म्युझिअम	Amartya Sen, John Taylor
	२	Stone (basalt) chopping tool	Olduvai Gorge, Tanzania	1.8 – 2 million years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sir David Attenborough, Wangari Maathai
	३	Hand axe	Olduvai Gorge, Tanzania	1.2 – 1.4 million years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sir James Dyson, Phil Harding, Nick Ashton
	४	Swimming Reindeer from Montastruc rock shelter	फ्रान्स	13,000 years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	The Most Reverend Rowan Williams, Steve Mithen
	५	Clovis spear point	Arizona, USA	13,000 years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Michael Palin, Gary Haynes

After the Ice Age: food and sex (9,000 – 3,000 BC)

"Why did farming start at the end of the Ice Age? Clues remain in objects left behind."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	६	Bird-shaped pestle	Papua New Guinea	4,000 – 8,000 years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Madhur Jaffrey, Bob Geldof, Martin Jones
	७	Ain Sakhri lovers	Judea	about 11,000 years old	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Marc Quinn, Ian Hodder
	८	Clay model of cattle	इजिप्त	about 3500 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Fekri Hassan, Martin Jones
	९	Maya maize god statue	Honduras	AD 715	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Santiago Calva, John Staller
	१०	Jomon pot	Japan	about 5000 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Simon Kamer, Takashi Doi

The first cities and states (4,000 – 2,000 BC)

"What happens as people move from villages to cities? Five objects tell the story.

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	११	King Den's sandal label	इजिप्त	about 2,985 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Toby Wilkinson, Steve Bell
	१२	Standard of Ur	इराक	2600 – 2400 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Lamia al Gailani, Anthony Giddens
	१३	An Indus seal	पाकिस्तान	4000 – 2000 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Richard Rogers, Nayanjot Lahiri
	१४	Jadeite axe	from the Alps, found in England	4000 – 2000 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mark Edmonds, Pierre Petrequin
	१५	Early writing tablet	इराक	3100 – 3000 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Gus O'Donnell, John Searle

The beginning of science and literature (1500 – 700 BC)

"4,000 years ago, societies began to express themselves through myth, maths and monuments.

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	१६	Flood tablet	इराक	700 – 600 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	David Damrosch, Jonathan Sacks
	१७	Rhind Mathematical Papyrus	इजिप्त	about 1550 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Eleanor Robson, Clive Rix
	१८	Minoan Bull-leaper	Crete	1700–1450 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sergio Delgado, Lucy Blue
	१९	Mold gold cape	Wales	1900–1600 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mary Cahill, Marie Louise Sørensen
	२०	Statue of Ramesses II	इजिप्त	about 1,250 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Antony Gormley, Karen Exell

Old world, new powers (1100–300 BC)

"Across the world new regimes create objects to assert their supremacy."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	२१	Lachish Reliefs	इराक	700 – 692 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Paddy Ashdown, Antony Beevor
	२२	Sphinx of Taharqa	Sudan	about 680 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Zeinab Badawi, Derek Welsby
	२३	Chinese Zhou ritual vessel	चीन	1100–1000 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Dame Jessica Rawson, Wang Tao
	२४	Paracas Textile	Peru	300–200 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Zandra Rhodes, Mary Frame
	२५	Gold coin of Croesus	Turkey	c. 550 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	James Buchan, Paul Craddock

The world in the age of Confucius (500–300 BC)

"Can meanings hidden in friezes and flagons tell us as much as the writings of great men?"

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	२६	Oxus chariot model	Tajikistan	500–300 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Michael Axworthy, Tom Holland
	२७	Parthenon sculpture: Centaur and Lapith	Greece	about 440 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mary Beard, Olga Palagia
	२८	Basse Yutz flagons	फ्रान्स	c. 450 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jonathan Meades, Barry Cunliffe
	२९	Olmec stone mask	Mexico	900–400 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Carlos Fuentes, Karl Taube
	३०	Chinese bronze bell	चीन	500–400 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Dame Evelyn Glennie, Isabel Hilton

Empire builders (300 BC – AD 1)

"Neil MacGregor continues his global history told through objects. This week he is with the great rulers of the world around 2,000 years ago" First broadcast week beginning 17 May 2010.

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	३१	Coin of Lysimachus with head of Alexander	Turkey	305 – 281 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Andrew Marr, Robin Lane Fox
	३२	Pillar of Ashoka	भारत	about 238 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Amartya Sen, Michael Rutland
	३३	The Rosetta Stone	इजिप्त	196 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Dorothy Thompson, Ahdaf Soueif
	३४	Chinese Han lacquer cup	चीन	AD 4	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Roel Sterckx, Isabel Hilton
	३५	Head of Augustus	Sudan	27 – 25 BC	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Boris Johnson, Susan Walker

Ancient pleasures, modern spice (AD 1 – 600)

"Neil MacGregor explores the ways in which people sought pleasure 2,000 years ago."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	३६	The Warren Cup	near Jerusalem	AD 5 – 15	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Bettany Hughes, James Davidson
	३७	North American otter pipe	USA	200 BC – AD 100	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Tony Benn, Gabrielle Tayac
	३८	Ceremonial ballgame belt	Mexico	AD 100 – 500	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Nick Hornby, Michael Whittington
	३९	Admonitions Scroll	चीन	AD 500 – 800	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Shane McCausland, Charles Powell
	४०	Hoxne pepper pot	England	AD 350 – 400	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Christine McFadden, Roberta Tomber

The rise of world faiths (AD 200 – 600)

"Neil MacGregor explores how and when many great religious images came into existence."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	४१	Seated Buddha from Gandhara	पाकिस्तान	AD 100 – 300	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Claudine Bautze-Picron, Thupten Jinpa
	४२	Gold coin of Kumaragupta I	भारत	AD 415 – 450	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Romila Thapar, Shaunaka Rishi Das
	४३	Silver plate showing Shapur II	Iran	AD 309 – 379	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Tom Holland, Guitty Azarpay
	४४	Hinton St Mary Mosaic	England	AD 300 – 400	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Dame Averil Cameron, Eamonn Duffy
	४५	Arabian bronze hand	Yemen	AD 100 – 300	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jeremy Field, Philip Jenkins

The Silk Road and beyond (AD 400 – 700)

"Five objects from the British Museum tell the story of the movement of goods and ideas."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	४६	Gold coins of Abd al-Malik	Syria	AD 696 – 697	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Madawi Al-Rasheed, Hugh Kennedy
	४७	Sutton Hoo helmet	England	AD 600 – 700	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Seamus Heaney, Angus Wainwright
	४८	Moche warrior pot	Peru	AD 100 – 700	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Grayson Perry, Steve Bourget
	४९	Korean roof tile	Korea	AD 700 – 800	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jane Portal, Choe Kwang Shik
	५०	Silk princess painting	चीन	AD 600 – 800	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Yo Yo Ma, Colin Thubron

Inside the palace: secrets at court (AD 700 – 950)

"Neil MacGregor gets an insight into the lives of the ruling elites 1200 years ago."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	५१	Yaxchilan Lintel 24, Maya relief of royal blood-letting	Mexico	AD 700 – 750	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Susie Orbach, Virginia Fields
	५२	Harem wall painting fragments	इराक	AD 800 – 900	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Robert Irwin, Amira Bennison
	५३	Lothair Crystal	probably Germany	AD 855 – 869	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Lord Bingham, Rosamund McKitterick
	५४	Statue of Tara	Salihundam, Sri Lanka	AD 700 – 900	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Richard Gombrich, Nira Wickramasinghe
	५५	Chinese Tang tomb figures	चीन	about AD 728	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Anthony Howard, Oliver Moore

Pilgrims, raiders and traders (AD 900 – 1300)

"How trade, war and religion moved objects around the globe 1000 years ago."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	५६	Vale of York Hoard	England	about AD 927	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Michael Wood, David and Andrew Whelan
	५७	Hedwig glass beaker	probably Syria	AD 1100–1200	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jonathan Riley-Smith, David Abulafia
	५८	Japanese bronze mirror	Japan	AD 1100–1200	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Ian Buruma, Harada Masayuki
	५९	Borobudur Buddha head	Java	AD 780 – 840	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Stephen Bachelor, Nigel Barley
	६०	Kilwa pot sherds	Tanzania	AD 900 – 1400	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Bertram Mapunda, Abdulrazek Gurnah

Status symbols (AD 1200–1400)

"Neil MacGregor examines objects which hold status and required skilful making."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	६१	Lewis Chessmen	probably made in Norway, found in Scotland	AD 1150–1200	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Martin Amis, Miri Rubin
	६२	Hebrew astrolabe	Spain	AD 1345–1355	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sir John Elliott, Silke Ackermann
	६३	Ife head	Nigeria	AD 1400–1500	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Ben Okri, Babatunde Lawal
	६४	The David Vases	चीन	AD 1351	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jenny Uglow, Craig Clunas
	६५	Taino Ritual Seat	Santa Domingo, Caribbean	AD 1200–1500	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jose Oliver, Gabriel Haslip-Viera

Meeting the gods (AD 1200–1400)

"Objects from the British Museum show how the faithful were brought closer to their gods."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	६६	Holy Thorn Reliquary	फ्रान्स	AD 1350–1400	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sister Benedicta Ward, Right Reverend Arthur Roche
	६७	Icon of the Triumph of Orthodoxy	Turkey	AD 1350–1400	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Bill Viola, Diarmaid MacCulloch
	६८	Shiva and Parvati sculpture	भारत	AD 1100–1300	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Shaunaka Rishi Das, Karen Armstrong
	६९	Sculpture of Tlazolteotl	Mexico	AD 900 – 1521	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Marina Warner, Kim Richter
	७०	Hoa Hakananai'a	Easter Island	AD 1000–1200	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sir Anthony Caro, Steve Hooper

The threshold of the modern world (AD 1375–1550)

"Neil MacGregor explores the great empires of the world in the threshold of the modern era."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	७१	Tughra of Suleiman the Magnificent	Turkey	AD 1520-1566	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Elif Şafak, Caroline Finkel
	७२	Ming banknote	चीन	AD 1375	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mervyn King, Timothy Brook
	७३	Inca gold llama	Peru	about AD 1500	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jared Diamond, Gabriel Ramon
	७४	Jade dragon cup	Central Asia	about AD 1420-49	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Beatrice Forbes Manz, Hamid Ismailov
	७५	Dürer's 'Rhinoceros'	Germany	AD 1515	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mark Pilgrim, Felipe Fernandez-Armesto

The first global economy (AD 1450–1600)

"Neil MacGregor traces the impact of travel, trade and conquest from 1450 to 1600."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	७६	Mechanical Galleon	Germany	c. 1585	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Lisa Jardine, Christopher Dobbs
	७७	Benin plaque: the oba with Europeans	Nigeria	16th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Sokari Douglas Camp, Wole Soyinka
	७८	Double-headed serpent	Mexico	15th-16th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Rebecca Stacey, Adriana Diaz-Enciso
	७९	Kakiemon elephants	Japan	late 17th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Miranda Rock, Sakaida Kakiemon XIV
	८०	Pieces of eight	from Spain, found in Bolivia	AD 1589-1598	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Tuti Prado, William Bernstein

Tolerance and intolerance (AD 1550–1700)

"Neil MacGregor tells how the great religions lived together in the C16th and C17th."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	८१	Shi'a religious parade standard	Iran	Late 17th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Haleh Afshar, Hossein Pourtahmasbi
	८२	Miniature of a Mughal prince	भारत	about AD 1610	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Asok Kumar Das, Aman Nath
	८३	Shadow puppet of Bima	Java	1600–1800	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mr Sumarsam, Tash Aw
	८४	Mexican codex map	Mexico	Late 16th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Samuel Edgerton, Fernando Cervantes
	८५	Reformation centenary broadsheet	Germany	AD 1617	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Karen Armstrong, Ian Hislop

Exploration, exploitation and enlightenment (AD 1680–1820)

"Neil MacGregor on the misunderstandings that can happen when different worlds collide."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	८६	Akan Drum	from Africa, found in the USA	18th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Bonnie Greer, Anthony Appiah
	८७	Hawaiian feathered helmet	Hawaii	18th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Nicholas Thomas, Kyle Nakanelua
	८८	North American buckskin map	USA	1774-5	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Malcolm Lewis, David Edmunds
	८९	Australian bark shield	Australia	1770	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Phil Gordon, Maria Nugent
	९०	Jade bi with poem	चीन	1790	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Jonathan Spence, Yang Lian

Mass production, mass persuasion (AD 1780–1914)

"How industrialisation, mass politics and imperial ambitions changed the world."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	९१	Ship's chronometer from HMS Beagle	England	1795–1805	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Nigel Thrift, Steve Jones
	९२	Early Victorian tea set	England	1840–1845	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Celina Fox, Monique Simmonds
	९३	Hokusai's 'The Great Wave'	Japan	c. 1829–32	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Christine Guth, Donald Keene
	९४	Sudanese slit drum	Sudan	19th century	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Dominic Green, Zeinab Badawi
	९५	Suffragette defaced penny	England	1903	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Felicity Powell, Helena Kennedy

The world of our making (AD 1914–2010)

"Neil MacGregor explores aspects of sexual, political and economic history of recent times."

चित्र	क्रमांक	वस्तू	प्राप्तस्थळ	काळ/वर्ष	बी.बी.सी. संकेतस्थळ	ब्रिटिश म्युझिअम संकेतस्थळ	Additional contributors
	९६	Russian Revolutionary Plate	Russia	1921	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Eric Hobsbawm, Mikhail Piotrovsky
See In the dull village	९७	Hockney's In the dull village	England	1966	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Shami Chakrabarti, David Hockney
	९८	Throne of Weapons	Mozambique	2001	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Kofi Annan, Bishop Dinis Sengulane
	९९	Sharia compliant Visa Credit card	United Arab Emirates	2009	बी.बी.सी.	ब्रिटिश म्युझिअम	Mervyn King, Razi Fakih
	१००	Solar-powered lamp and charger	चीन	2010	बी.बी.सी.		Nick Stern, Aloka Sarder, Boniface Nyamu