पूर्व पंजाब

**पूर्व पंजाब**
	former state of India
	माध्यमे अपभारण करा
	विकिपीडिया
प्रकार	भारतातील राज्य ( – इ.स. १९६६)
स्थान	भारत
राजधानी	चंदिगढ;
स्थापना	जानेवारी २६, इ.स. १९५०;
विसर्जित,रद्द केले अथवा पाडले	नोव्हेंबर १, इ.स. १९६६;
मागील	Province of East Punjab;
नंतरचे	हरियाणा; पंजाब;
अधिकार नियंत्रण
	Q2354639;
	रिसोनेंटेर; पेटस्केन; सखोलीया; ओपनस्ट्रीट मॅप; शोधक साधन; चित्रित शोध;

पूर्व पंजाब (१९५० पासून फक्त पंजाब म्हणून ओळख) हे एक प्रांत होते आणि नंतर १९४७ ते १९६६ पर्यंत भारताचे एक राज्य होते. १९४७ मध्ये रॅडक्लिफ कमिशनने ब्रिटिश भारतातील पंजाब प्रांताचे भारत आणि पाकिस्तान दरम्यान विभाजनानंतर भाग केले. जुन्या पंजाबचा बहुसंख्य मुस्लिम पश्चिम भाग हा पाकिस्तानचा पश्चिम पंजाब बनला, ज्याचे नंतर पंजाब प्रांत असे नामकरण झाले, तर बहुतेक हिंदू आणि शीख पूर्व भाग भारतात गेले.

भारताची फाळणी संपादन

ब्रिटिश भारतीय साम्राज्याच्या विभाजनासह, युनायटेड किंग्डमच्या संसदेने पारित केलेल्या भारतीय स्वातंत्र्य कायद्यानुसार पंजाब प्रांताची दोन भागात विभागणी केली जाणार होती; पश्चिम पंजाब आणि पूर्व पंजाब.^[१] पंजाब प्रदेशातील बहावलपूर राज्य वगळता इतर सर्व संस्थान भारताच्या नवीन अधिराज्यात समाविष्ट झाले जे एकत्रित पणे पटियाला आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ (पेप्सू) म्हणून स्थापन झाले. पंजाब प्रांतातील ईशान्य पर्वतीय राज्ये एकत्र जोडली गेली आणि १९५० मध्ये हिमाचल प्रदेश म्हणून केंद्रशासित प्रदेश घोषित करण्यात आला.

राज्याचे नामांतर संपादन

१९५० मध्ये लागू झालेल्या भारतीय संविधानाने "पूर्व पंजाब" प्रांताचे "पंजाब" राज्य असे नामकरण केले.

भारतीय राज्यांची पुनर्रचना संपादन

१९५६ च्या राज्य पुनर्रचना कायद्या मध्ये, पेप्सू चे विस्तारित पंजाब राज्यात विलीनीकरण करण्यात आले.

१ नोव्हेंबर १९६६ पासून, आणखी एक पुनर्रचना झाली, यावेळी भाषिक धर्तीवर, जेव्हा १९५६ मध्ये स्थापन केलेल्या पंजाब राज्याची तीन भागात विभागणी करण्यात आली: बहुतेक हिंदी भाषिक भाग सध्याचे भारतीय राज्य हरियाणा बनले आणि मुख्यतः पंजाबी भाषिक भाग सध्याचा पंजाब बनला, ^[२] ^[३] तर दोन्ही राज्यांची राजधानी म्हणून एक नवीन केंद्रशासित प्रदेश ( चंदीगड ) देखील तयार करण्यात आला. त्याच वेळी, सोलन आणि नालागडसह, पटियाला आणि पूर्व पंजाब राज्य संघाच्या पूर्वीच्या प्रदेशातील काही भाग हिमाचल प्रदेशात हस्तांतरित करण्यात आले.

नकाशे संपादन

१९५१ मध्ये भारताचे प्रशासकीय विभाग

१९५६ ते १९६६ चा पूर्व पंजाब

नकाशे

संदर्भ संपादन

^ "Salient features of the act" (PDF). 9 February 2013 रोजी पाहिले.
^ S. Gajrani, History, Religion and Culture of India (2004), p. 217
^ "Punjab Legislative Assembly". Archived from the original on 13 January 2012. 22 December 2011 रोजी पाहिले.

[salient-1] "Salient features of the act" (PDF). 9 February 2013 रोजी पाहिले.

[2] S. Gajrani, History, Religion and Culture of India (2004), p. 217

[3] "Punjab Legislative Assembly". Archived from the original on 13 January 2012. 22 December 2011 रोजी पाहिले.

[१]

[२]

[३]