पी.टी. उषा (IPA: [pilɐːʋuɭːɐgɐɳɖi t̪ekːɐɾɐbɐɾɐmbil uʂɐ]; २७ जून १९६४) या एक निवृत्त भारतीय ट्रॅक आणि फील्ड खेळाडू आहेत.[१][२] त्यांचा जन्म केरळमधील कुट्टाली, कोझिकोड येथे झाला.त्यांचे संपूर्ण नाव पिलावुलकांडी थेक्कापरंबिल उषा असे आहे.१९७९ पासून त्या भारतीय ऍथलेटिक्सशी संबंधित आहेत.[३] त्यांना अने,कदा "भारतीय ट्रॅक आणि फील्डची राणी" म्हटले जाते.[४]

P. T. Usha (es); ptusha (gu); P. T. Usha (ast); П. Т. Уша (ru); P. T. Usha (de); P. T. Usha (sq); پی. تی. اوشا (fa); P·T·烏莎 (zh); P. T. Usha (da); पी॰ टी॰ उषा (ne); پی ٹی اوشا (ur); P. T. Usha (sv); P·T·烏莎 (zh-hant); पी. टी. उषा (hi); పి.టి.ఉష (te); ਪੀ.ਟੀ. ਊਸ਼ਾ (pa); পি. টি. উষা (as); பி. டி. உஷா (ta); P. T. Usha (it); পি. টি. ঊষা (bn); P. T. Usha (fr); P·T·烏莎 (zh-hk); P·T·乌莎 (zh-hans); पी.टी. उषा (mr); पीटीउषा (sa); P. T. Usha (pt); P. T. Usha (en); پی۔ٹی۔ اُوشا (pnb); P. T. Usha (ga); ପି. ଟି. ଉଷା (or); P. T. Usha (sl); P. T. Usha (nb); P. T. Usha (pt-br); P. T. Usha (ca); P. T. Usha (fi); P. T. Usha (nn); പി.ടി. ഉഷ (ml); P. T. Usha (nl); ᱯ. ᱴ. ᱩᱥᱟ (sat); پى. تى. وشا (arz); ಪಿ.ಟಿ ಉಷಾ (kn); P・T・ウシャ (ja); P. T. Usha (gl); P. T. 우샤 (ko); पी.टी. उषा (gom); Π. Τ. Ουσά (el) velocista, ostacolista e politica indiana (it); ভারতের সর্বকালের সেরা ক্রীড়াবিদদের মধ্যে অন্যতম। (bn); athlète indienne (fr); p t usha (gu); atleta indiarra (eu); atleta india (ast); atleta índia (ca); धावपटू (mr); indische Leichtathletin (de); atleta indiana (pt); lúthchleasaí Indiach (ga); ഇന്ത്യൻ കായികതാരം (ml); Indiaas atlete (nl); atleta india (gl); भारतीय ट्रैक और फील्ड एथलीट (hi); కేరళ కు చెందిన అథ్లెట్ క్రీడాకారిణి (te); intialainen yleisurheilija (fi); Indian track and field athlete (en); منافِسة ألعاب قوى هندية (ar); atleta india (es); ଭାରତୀୟ ଟ୍ରାକ ଓ ଫିଲ୍‌ଡ ଦୌଡ଼ାଳୀ (or) Pilavullakandi Thekkeraparambil Usha (it); P.T. Usha, Pilavullakandi Usha, Pilavullakandi Thekkeparambil Usha, PT Usha (fr); పరుగుల రాణి; ఉదాన్‌పరి; పయ్యోలి ఎక్స్‌ప్రెస్; గోల్డెన్ గర్ల్ (te); P. T. Usha, P T usha, പി.ടി.ഉഷ, പിലാവുള്ളകണ്ടി തെക്കേപ്പറമ്പിൽ ഉഷ, പി ടി ഉഷ (ml); Pilavulakandi Thekkeparambil Usha (pt); ಪಿಟಿ ಉಷಾ (kn); पय्योली एक्स्प्रेस (hi); Pilavullakandi Thekkeparambil Usha, Payyoli Express, Udanpari, Golden Girl (de); ପାୟୋଲି ଏକ୍ସପ୍ରେସ (or); Pilavullakandi Thekkeparambil Usha (gl); Pilavullakandi Thekkeparambil Usha, Payyoli Express, Pilavullakandi Thekkevarambil Usha, Pilavullakandi Thekkeraparambil Usha (en); P.T.Usha, P.T.烏莎 (zh); Pilavullakandi Thekkeparambil Usha (fi)
पी.टी. उषा 
धावपटू
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
जन्म तारीखजून २७, इ.स. १९६४, मे २०, इ.स. १९६४
Payyoli
Pilavullakandi Thekkeraparambil Usha
कार्य कालावधी (प्रारंभ)
  • इ.स. १९७६
कार्य कालावधी (अंत)
  • इ.स. २०००
नागरिकत्व
कोणत्या देशामार्फत खेळला
व्यवसाय
  • धावपटू स्पर्धक
Sports discipline competed in
नियोक्ता
पुरस्कार
अधिकृत संकेतस्थळ
स्वाक्षरी
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

जीवन संपादन

पी. टी. उषा यांचा जन्म कोयोझोडोड जिल्हा, केरळमधील पयॉली या खेड्यात झाला. १९७६ मध्ये केरळ राज्य सरकारने महिलांसाठी एक स्पोर्टस् स्कूल सुरू केले आणि उषाला प्रतिनिधित्व करण्यासाठी निवडले गेले.

पुरस्कार आणि सन्मान संपादन

  • भारत सरकारकडून १९८५ मध्ये पद्मश्री पुरस्कार[५]
  • कन्नूर विद्यापीठाने २००० मध्ये मानद डॉक्टरेट (D.Litt.) प्रदान केली.[६]
  • २०१७ मध्ये आयआयटी कानपूर द्वारे मानद डॉक्टरेट (D.Sc.) प्रदान करण्यात आली.[७]
  • कालिकत विद्यापीठाने २०१८' मध्ये मानद डॉक्टरेट (D.Litt.) प्रदान केली.[८]
  • २०१९ मध्ये IAAF वेटरन पिन[९]
  • बीबीसी इंडियन स्पोर्ट्सवुमन ऑफ द इयर पुरस्कार, २०२०[१०]
 
पी.टी. उषा यांना २०२० साली बीबीसीने इंडियन स्पोर्ट्सवुमन ऑफ द इयर अवॉर्ड देऊन सत्कार केला

कारकीर्द संपादन

१९७६ मध्ये क्रीडा पुरस्कार वितरण समारंभात ओ.एम. नंबियार, एक ॲथलेटिक्स प्रशिक्षक यांनी प्रथम उषाला प्रथम गौरविले. २००० मध्ये रेडिफ डॉट कॉममधील (rediff.com) एका मुलाखतीत त्यांनी सांगितले की, "उषाची पहिली नजर तिच्या भयानक आकार आणि जलद चालण्याच्या शैलीची होती. मला माहित होते की ती एक चांगली धावगती बनू शकते." त्याच वर्षी त्याने तिला प्रशिक्षण देण्यास सुरुवात केली. १९७८ मध्ये कोल्लममध्ये त्यांनी ज्युनियरसाठी आंतरराज्यीय बैठकीत पाच पदके मिळवली, तेव्हा १०० मीटर, २०० मीटर, ६० मीटर अडथळ्यांना आणि उंच उडीत चार सुवर्ण पदक, लांब उडीत चांदी आणि ४*१०० मध्ये कांस्यपदक मिळविले. एम रिले. सालच्या केरळ राज्यातील महाविद्यालयीन मुलाखतीत त्यांनी १४ पदके जिंकली.

१९८१ मध्ये बंगळुरू येथे झालेल्या वरिष्ठ आंतरराज्यीय संमेलनात, उषाने १०० मीटरमध्ये ११.८ सेकंद आणि २०० मीटरमध्ये २४.६ सेकंद अशी वेळ नोंदवली आणि दोन्हीमध्ये राष्ट्रीय विक्रम केला. १९८२ च्या नवी दिल्ली आशियाई खेळांमध्ये, तिने १०० मीटर आणि २०० मीटरमध्ये ११.९५ आणि २५.३२ सेकंद अशी रौप्य पदके जिंकली. जमशेदपूर येथील १९८३ ओपन नॅशनल चॅम्पियनशिपमध्ये तिने पुन्हा २३.९ सेकेंडसह २०० मीटरचा राष्ट्रीय विक्रम मोडला आणि ४०० मीटरमध्ये ५३.६ सेकंदांसह एक नवीन राष्ट्रीय विक्रम प्रस्थापित केला. त्याच वर्षी कुवेत सिटी येथे झालेल्या आशियाई चॅम्पियनशिपमध्ये तिने ४०० मीटरमध्ये सुवर्ण जिंकले.

१९८४ लॉस एंजिलिस ऑलिम्पिक संपादन

उषा यांची सर्वोत्तम कामगिरी १९८४ च्या लॉस एंजेलस ऑलिम्पिकमधील होती. त्यावर्षाच्या नवी दिल्ली आंतरराज्यीय संमेलनात आणि मुंबई नॅशनल चॅम्पियनशिपमध्ये कामगिरीच्या जोरावर प्रवेश केला. तथापि, मॉस्को वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमधील १०० मीटर आणि २०० मीटरमध्ये खराब कामगिरीमुळे त्यांना ४०० मीटर अडथळ्यांच्या शर्यतीत लक्ष केंद्रित करावे लागले. दिल्लीच्या ऑलिंपिक चाचण्यांमध्ये त्यांनी आशियाई चॅम्पियन एम. डी. वलसमाचा पराभव करून खेळांसाठी पात्रता मिळवली.

I never wanted to be an Olympian. All I wanted was to keep breaking my own record. I never competed to defeat anybody. —P. T. Usha[११]

मला कधीच ऑलिम्पियन व्हायचे नव्हते. मला फक्त माझाच विक्रम मोडत राहायचा होता. मी कधीही कोणाचा पराभव करण्यासाठी स्पर्धा केली नाही. - पी. टी. उषा

दुसऱ्या ऑलिम्पिकपूर्व चाचण्यांमध्ये त्यांनी अमेरिकेची अव्वल धावपटू जुडी ब्राउनला ५५.७ सेकंदात पराभूत केले.[१२] अंतिम फेरीत प्रवेश करताना उषा यांनी नवीन राष्ट्रकुल विक्रम प्रस्थापित केला. अंतिम फेरीत त्या ५५.४२ सेकंदात चौथ्या आल्या. यामध्ये कांस्यपदक विजेत्याच्या एका सेकंदाच्या १/१०० व्या अंतराने त्या मागे पडल्या होत्या.[१२]

संदर्भ संपादन

  1. ^ "पी. टी. उषांनी आंतरराष्ट्रीय पदकांचं शतक कसं केलं पूर्ण? #BBCISWOTY". BBC News मराठी. 2020-03-09. 2022-02-27 रोजी पाहिले.
  2. ^ लोकमत, मराठी (२०२१). "हुकलेल्या आॅलिम्पिक पदकाचे आजही , पी.टी. उषा - Marathi News - Lokmat.com". लोकमत.
  3. ^ "Pilavullakandi Thekkeparambil Usha". web.archive.org. 2017-08-16. Archived from the original on 2017-08-16. 2022-02-27 रोजी पाहिले.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
  4. ^ Archieve, Web (2008). "Usha School of Athletics: A giant stride forward" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2008-12-01. 2022-02-27 रोजी पाहिले.
  5. ^ "Padma Shri award | Better late than never, says P.T. Usha's coach O.M. Nambiar" (इंग्रजी भाषेत). PTI. New Delhi. 2021-01-26. ISSN 0971-751X.CS1 maint: others (link)
  6. ^ "Which IIT institute will confer honorary doctorate degr - GKToday". www.gktoday.in. 2022-02-27 रोजी पाहिले.
  7. ^ "IIT Kanpur to confer honorary doctorate on PT Usha". Inshorts - Stay Informed (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-27 रोजी पाहिले.
  8. ^ English, Times of India (2018). "toi".
  9. ^ "PT Usha conferred with IAAF Veteran Pin Award". The New Indian Express. 2022-02-27 रोजी पाहिले.
  10. ^ "BBC India Sportswoman of the Year contest returns" (इंग्रजी भाषेत). 2021-01-18.
  11. ^ September 11, india today digital; September 11, 2000 ISSUE DATE:; December 10, 2000UPDATED:; Ist, 2012 13:11. "I never wanted to be an Olympian: P.T. Usha". India Today (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-27 रोजी पाहिले.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  12. ^ a b "Olympics moments: PT Usha misses bronze by a whisker". DNA India (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-27 रोजी पाहिले.