डी उमा माहेश्वरी
डी उमा माहेश्वरी (मे २१, इ.स. १९६०:आंध्र प्रदेश, भारत ) या संस्कृतमधील पहिल्या महिला हरिकथा कलाकार आहेत.[१] त्याच्या योगदानाबद्दल २०१९ मध्ये डी उमा यांना संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार मिळाला आहे.[२]
डी उमा माहेश्वरी | |
---|---|
आयुष्य | |
जन्म | २१ मे १९६० |
जन्म स्थान | कृष्णा , आंध्र प्रदेश, भारत |
व्यक्तिगत माहिती | |
नागरिकत्व | भारतीय |
देश | भारत |
गौरव | |
पुरस्कार | संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार |
जीवन परिचय
संपादनआंध्र प्रदेशातील कृष्णा जिल्ह्यातील संगीतकारांच्या कुटुंबात २१ मे १९६० रोजी तिचा जन्म झाला. तिचे आजोबा स्वर्गीय श्री.डी.पिच्चिहारी हे प्रसिद्ध नादस्वरम कलाकार होते. तिचे वडील आंध्र प्रदेशातील वेमुलवाडा राजा राजेश्वरी मंदिराचे अस्थान विद्वान होते.[३] लहानपणापासूनच तिने शास्त्रीय गायन संगीताचा सराव केला. ती १९७५ मध्ये कपिलेश्वरमपुरमच्या श्री सर्वराय हरिकथा पाठशाळेत सामील झाली आणि एस.बी.पी.बी.के. सत्यनारायण राव आणि श्रीमती एस.बी.राजा राजेश्वरम्मा यांनी . तिचे पालनपोषण केले जे ललित कलेसाठी महान समर्पित जोडपे आहेत. हरिकथा कलाकार म्हणून तिला नवीन उंची गाठण्यासाठी प्रेरणा दिली. श्री.सर्वराय हरिकथा पाठशाळेचे प्रवर्तक श्री.एस.बी.पी.बी.के. सत्यनारायण राव यांच्याकडून तिने संस्कृत हरिकथांचे प्रशिक्षण घेतले आहे.[४]
कारकिर्द
संपादनउमा यांनी १९८५ मध्ये कालिदास अकादमी, उज्जैन, मध्य प्रदेश येथे "कुमारसंभवम्" हा पहिला संस्कृत हरिकथा सादर केला. तेव्हापासून आजतागायत कालिदासाच्या सर्व कविता आणि नाटके संस्कृतमध्ये सादर करून त्या अकादमीच्या वार्षिक उत्सवात उमा यांचा सहभाग नित्याचाच झाला आहे.तिरुमला तिरुपती, श्रीशैलम, अन्नावरम, वेमुलवाडा इत्यादी अनेक देवस्थानांमध्ये ती हरिकथा सादर करते. संस्कृत हरिकथा सादर करून त्यांनी अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय चर्चासत्र आणि परिषदांमध्ये भाग घेतला आहे. १७ मे १९८९ रोजी बद्रीनाथ येथे श्री आदि शंकराचार्यांच्या १२०० व्या जयंती सोहळ्याच्या निमित्ताने केलेली कामगिरी ही त्यांच्या कारकिर्दीतील सर्वात मोठी उपलब्धी होती.
पुरस्कार
संपादनसंदर्भ
संपादन- ^ "Musical harikatha enthrals". Thehindu.com (English भाषेत). 24 November 2011. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ a b "Sangeet Natak Akademi Award" (PDF). sangeetnatak.gov.in (English भाषेत). 25 November 2022. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित (PDF). 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Doyen of rare art form". Thehindu.com (English भाषेत). 25 August 2011. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Rukmini Kalyanam: D Uma Maheshwari's harikatha feast". Thehindu.com (English भाषेत). 10 March 2016. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Ugadi Puraskarams for 42 persons". Thehindu.com (English भाषेत). 20 March 2012. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Andhra Pradesh announces names of Kala Ratna (Hamsa) awardees". newindianexpress.com (English भाषेत). 28 March 2017. 8 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 8 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)