perro (es); Hundur (is); ہوٗن (ks); anjing (ms); bvʉ e kwokwo (agq); سپی (ps); کتا (pnb); کتا (ur); Canis lupus familiaris (oc); dog (gpe); Cane (sc); কুকুৰ (as); pes domácí (cs); pas (bs); Хьэ (ady); chien (fr); pas (hr); कुत्रा (mr); سگ (glk); କୁକୁର (or); Šova (sgs); пас (sr); Hond (lb); hund (nb); köpek (crh); kucak (brh); peenuv (smn); Ноха (xal); ki (br); Atimw (cr); bïenje (sma); perru (ast); Hund (nds); Эт (ba); Canis lupus familiaris (lmo); madra (ga); سگ (fa); Baa (dag); ძაღლი (ka); イヌ (ja); can (ia); Waco (ami); كلب (arz); 狗 (gan-hant); Canis (la); शुनकः (sa); ʻĪlio (haw); ਕੁੱਤਾ (pa); Tchén (wa); dog (en-ca); كلب (ary); сабака (be-tarask); эт (tt-cyrl); Koir (vep); dìynà (mcn); aso (pag); rikono (rmc); Can (lij); Huund (stq); ཁྱི། (bo); Mpša (nso); Ghjacaru (co); Itzcuintli (nah); Ayam (bcl); trewa (arn); Kien (pcd); câine (ro); Ey (so); Нохой (bxr); Asèë (ace); lo gerku (jbo); ໝາ (lo); 개 (ko); Hundur (fo); hundo (eo); Oeškese (chy); Pies (csb); Kēng (cdo); कुत्ता (anp); Domacny pjas (dsb); הונט (yi); domjacy pos (hsb); chó (vi); ЖIали (inh); Imbwa (sn); dug (sco); нохой (mn); hund (nn); Pini (vro); ನಾಯಿ (kn); Mbwá (ln); dog (en); jagua (gn); Wùlù (bm); ውሻ (am); пий (mhr); 𐌷𐌿𐌽𐌳𐍃 (got); कुत्ता (mai); Perro (lad); Maile (sm); Chaun (rm); Tchian (nrm); saree (om); avún (guw); សត្វឆ្កែ (km); ᱥᱮᱛᱟ (sat); ܟܠܒܐ (arc); ꯍꯨꯏ (mni); Ккаччи (lbe); КицӀ (lez); Ajá (yo); dog (vo); खिचा (new); pes (sl); aso (tl); ᎩᏟ (chr); pies (pl); നായ (ml); hond (nl); qimmeq (kl); Ыт (sah); can (gl); σκύλος (el); Pjes (szl); မႃ (shn); dog (en-gb); A̱bwu (kcg); Pes domáci (sk); пес свійський (uk); It (tk); kûçik (ku-latn); Hund (gsw); It (uz); Ит (kk); куче (mk); Hund (bar); कुक्कुर (bho); Ыт (tyv); 狗 (gan-hans); пине (myv); ཁྱི (dz); कूकर (awa); Inja (zu); Anjing (su); Koli (fj); 犬 (lzh); Пон (koi); ခွေး (my); 狗 (yue); Ит (ky); kiéu-è (hak); Dok (bi); Inja (xh); Haushund (de-ch); ci (cy); շուն (hy); 犬 (zh); hûn (fy); Koiru (olo); Hund (pdc); asu (tet); Anu (ay); බල්ලා (si); wacu (szy); कुत्ता (hi); كلب (arq); koira (fi); Շուն (hyw); Пи (mrj); piânnai (sms); Hound (vls); Câni (rup); Iro (ceb); vatu (pwn); pas (sh); Пес (rue); Nchebe (tum); Can (vec); Cjan (fur); Kutık (diq); Allqu (qu); 狗 (gan); Káu (nan); Ki (kw); কুকুর (bn); Canis lupus familiaris (an); Imbwa (rw); atimw (atj); Dorg (pih); سک (mzn); куче (bg); Пуны (udm); Mbwa (lg); Can (nap); Cian (lld); Alika (mg); hund (sv); 犬 (zh-tw); anjing (id); nkịta (ig); Саг (tg); hundo (io); Can (eml); ئىت (ug); நாய் (ta); 犬 (zh-hant); Kare (ha); kacho (pap); Moddey (gv); Ma (za); hund (da); asu (jv); انجيڠ (ms-arab); Honk (ksh); 犬 (zh-my); ᩉ᩠ᨾᩣ (nod); Asu (pam); cani (scn); 犬 (zh-hk); 犬 (zh-sg); Пон (kv); suns (lv); hond (af); Łééchąąʼí (nv); Xaj (wo); Haɣ (kbp); cão (pt-br); Hóndj (li); gos (ca); koer (et); 犬 (zh-cn); Can (pms); Anjiang (min); كلب (ar); Гьой (av); سەگ (ckb); كلب (aeb-arab); ကၠဵု (mnw); köpek (tr); ನಾಯಿ (tcy); Куыдз (os); ᕿᖕᒥᖅ (iu); kutya (hu); Köpək (az); Daag (jam); txakur (eu); Perro (mwl); Пьсъ (cu); ایت (azb); Avoo (ee); Hund (de); కుక్క (te); сабака свойскі (be); kûçik (ku); hond (nds-nl); Asu (nia); कुकुर (ne); 犬 (zh-hans); qen (sq); juklo (rmy); ჯოღორი (xmf); Chin (frp); כלב (he); эт (tt); Ала (ab); vakoleem (avk); huzil (tay); beana (se); Hüshünj (frr); Dagu (srn); пе̄ннэ (sjd); หมา (th); cane (it); собака (ru); Canis Lupus Familiaris (ext); Chyen (ht); 犬 (zh-mo); Qimmiq (ik); Пине (mdf); Biang (bbc); Can (lfn); baa (kus); Kuttaa (hif); Canis lupus familiaris (pt); kelb (mt); aso (ilo); Hadupan (bjn); Šuo (lt); Robar (na); et (tt-latn); aydi (kab); Cicing (ban); Ayam (war); mbwa (sw); Cù (gd); کتا (skr); 狗 (wuu); Йытă (cv); ڪتو (sd); erü (guc); Kurī (mi); bena (smj); katxor (kea); Baa (dga) mamífero carnívoro doméstico de la familia Canidae (es); Bvʉ e kwokwo ŋaʼ naŋa wo nyom. (agq); subspecies of mammal (en-gb); общоприето наименование (bg); animal domestic (ro); ایک پالتو اور جنگلی جانور (ur); domesticerad underart av däggdjur (sv); домашня тварина (uk); ụdị anụmanụ na-ebi n'ụlọ (ig); 由狼馴化而來的常見家畜,被廣泛作為寵物或役用動物飼養 (zh-hant); 네 발로 걷고 인류의 반려동물로 키워지기도 하는, 포유류에 속한 동물 (ko); yiri doŋe (dga); malsovaĝa besto el la hunda familio (eo); domestikované zvíře (cs); domaća životinja (bs); গার্হস্থ্য পশু (bn); sous-espèce domestique de Canis lupus (fr); kéwan omahan (jv); domaća životinja (hr); domestic animal (en); zwěrjo (hsb); loài động vật có vú ăn thịt thuần hóa thuộc họ Chó (vi); apo ti sebbangan ti kolor dapo a lobo (ilo); домаћа животиња (sr); mamífero canídeo (pt-br); subspecies o the Canidæ faimily, frequently kept as a pet (sco); et domestisert rovpattedyr (Carnivora) (nb); ಸಾಕು ಪ್ರಾಣಿ (kn); domestic animal (en); حيوان من الثدييات من فصيلة الكلبيات من اللواحم (ar); loen bronnek (br); အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် (my); a kutyafélék családjába tartozó, háziasított emlősalfaj (hu); mamíferu carnívoru domésticu de la familia de los cánidos (ast); домашнее животное (ru); йорт хайуаны (ba); als Heim- und Nutztier gehaltenes Haustier (de); ընտանի կենդանի (hy); 由欧亚大陆的灰狼驯化而来的常见家畜,被广泛作为宠物或役用动物饲养 (zh); pattedyr (da); स्तनधारीको उपसमूह (ne); 食肉目イヌ科の動物 (ja); animal domestic (ia); Dabban gida (ha); udomowiona forma wilka (pl); כלב הבית, בעל חיים מבוית ממשפחת הכלביים (he); йорт хайваны (tt); 由狼驯化而来的常见家畜,被广泛作为宠物或役用动物饲养 (zh-hans); पालतू जानवर (hi); దేశీయ జంతువు (te); kotieläin (fi); Vierpotige soogdiere, naverwant aan wolwe (af); subspecies of mammal (en-ca); ಸಾಂಕನೊದ ಪ್ರಾಣಿ (tcy); விலங்கு (ta); mammifero carnivoro ascritto al genere Canis (it); домашно животно (mk); mymba ogagua (gn); domestikovaný poddruh vlka dravého (sk); свойская жывёла (be-tarask); hewan domestik yang tergolong ordo karnivora (id); йорт хайваны (tt-cyrl); ꯌꯨꯝꯗ ꯂꯣꯏꯕ ꯁꯥ (mni); ᱟᱹᱥᱩᱞ ᱡᱟᱱᱣᱟᱨ (sat); kodususi (et); suttaspecia dumèstica dû canis lupus (scn); mamífero canídeo (pt); สายพันธุ์สัตว์เลี้ยงชนิดหนึ่ง (th); زیرگونهای اهلیشده از پستانداران (fa); mamífer domèstic de la família dels cànids (ca); yort xaywanı (tt-latn); domača žival (sl); alagang hayop (tl); ପୋଷା ଜନ୍ତୁ (or); anifail domestig (cy); džviros (rmc); Mnyama anayeishi na watu; kazi yake hasa ni kulinda nyumbani (sw); മനുഷ്യൻ ഇണക്കി വളർത്തുന്ന ഒരു മൃഗം. (ml); huisdier; ondersoort uit de soort wolf (nl); 四足之獸 (lzh); allqu warmi sac yauqjja (qu); ھڪ پالتو جانور (sd); evcil, etçil ve memeli bir hayvan (tr); mamífero carnívoro doméstico da familia Canidae (gl); eem dem idatcol ke lana apta (avk); κατοικίδιο ζώο (el); yin bʋnkɔnbʋg onɛ an nɔba anaasi (kus) perro doméstico, can, Canis lupus familiaris, C. lupus familiaris, 🐶, 🐕, dogo, canino, perra (es); asu (ms); Canis lupus familiaris, domestic dog, dogs (en-gb); Canis lupus familiaris (bg); 狗 (zh-hk); Amboa (mg); tamhund, voffsing (sv); собаки, собака, собака свійський, домашній собака, собака домашній, свійський собака, Canis lupus familiaris, Canis familiaris, 🐶 (uk); 狗 (zh-hant); se, seg (ku-latn); 멍멍이 (ko); baa (dga); pes (cs); domaći pas (bs); Tósz (csb); canis lupus familiaris, canis familiaris, canis canis, canis familiaris domesticus, 🐶, 🐕 (fr); sagawon, segawon, kirik, gugug, sona, ꦄꦱꦸ, ꦲꦱꦸ, ꦱꦒꦮꦺꦴꦤ꧀, ꦱꦼꦒꦮꦺꦴꦤ꧀, ꦏꦶꦫꦶꦏ꧀, ꦒꦸꦒꦸꦒ꧀, ꦱꦺꦴꦤ (jv); domaći pas (hr); 狗 (zh-my); киска (myv); pos, psyk (hsb); Šou (sgs); домаћи пас, цуко, кер (sr); cachorro, Canis lupus familiaris (pt-br); 狗 (zh-sg); Haushond (lb); Káu-á, Kaú (nan); bikkje, kjøter, menneskets beste venn, mannens beste venn, tamhund (nb); ಸಾಧು ಪ್ರಾಣಿ, ನಿಯತ್ತಿನ ಪ್ರಾಣಿ (kn); سە (ckb); domestic dog, Canis lupus familiaris, Canis familiaris, dogs, 🐶, 🐕 (en); chas (br); 犬 (yue); Canis lupus familiaris, C. lupus familiaris, házi kutya, házikutya (hu); Canis lupus familiaris, zakur, or (eu); catchôr, catchôrr, cotchôrr, catchô’ (kea); Canis domesticus, Canis lupus familiaris, ca, belitre (ca); 🐶, 🐕, Haushund, Canis familiaris, Canis lupus familiaris (de); gadhar, madadh (ga); سگ اهلی (fa); 狗, 家犬, 家狗, 狗狗 (zh); se, seg (ku); yin bʋnkɔnbʋg, baag (kus); 犬, イエイヌ, いぬ (ja); כלב בית (he); "Canis lupus familiaris" apta (avk); kesykoira (fi); Canis lupus familiaris, domestic dog, dogs (en-ca); Canis lupus familiaris (it); Canis lupus familiaris (sco); peni (et); 狗, 家犬, 家狗, 狗狗 (zh-hans); aqjun, Canis lupus familiaris, Canis familiaris (kab); 狗 (lzh); اسو (ms-arab); hoond (nds-nl); Canis lupus familiaris (scn); Cães, Cão, Cachorro, cadela (female) (pt); Canis familiaris (nl); 狗, 家犬 (zh-cn); Canis lupus familiaris, C. lupus familiaris, 🐶, 🐕 (gn); пес (mk); domači pes, psiček, kužek, kuža, psica, psička, kužinja, kuzla, cucek, ščene, renčač, mrcina, pasja mrcina, pasja zverina, Canis lupus familiaris, Canis familiaris, 🐶, 🐕 (sl); perru domésticu, can, Canis lupus familiaris, C. lupus familiaris (ast); Canis lupus familiaris, สุนัขบ้าน, สุนัข, 🐶 (th); Canis lupus familiaris, Canis familiaris, собака обыкновенная, пёс, пес (ru); rukono, džuklo (rmc); pies domowy, 🐶, 🐕, 🐩 (pl); പട്ടി, ശ്വാവ് (ml); 狗 (zh-tw); dog, Canis lupus familiaris (bi); श्वान (hi); কুত্তা, সারমেয় (bn); tamhund, vovse, køter, vovhund (da); cadela (a femia) (gl); kachó (pap); σκυλί, κύων, canis lupus familiaris (el); 狗 (zh-mo)
कुत्रा हा एक पाळीव प्राणी आहे, तसाच तो एक इमानदार प्राणी आहे. त्यामुळे त्याचा वापर घराचे राखण करण्यासाठी, शिकार करण्यासाठी, गुन्ह्यांच्या तपासणीसाठी तसेच सोबतीसाठी करतात. कुत्र्यांच्या अनेक प्रजाती आहेत. अनेक व्याधींमध्ये कुत्र्याचा उपयोग ‘[थेरपी डॉग]’ म्हणून केला जातो. कारण कुत्रा मानसिक तणाव कमी करण्यास मदत करतो. रक्तदाबाचा त्रास, हृदयरोग आदींनी ग्रस्त मंडळींना कसे हाताळायचे, याकरिता आता अभ्यासक्रम तयार करण्यात आले आहे. अशा प्रशिक्षित कुत्र्यांना ‘थेरपी डॉग्ज’ म्हणतात.
रंग, उंची, ठेवण व त्यांचे उपयोग यावरून जगात कुत्र्याच्या जवळजवळ ४०० जाती पहावयास मिळतात. या विविध जातीच्या कुत्र्यांचे वजन ६०० ग्रॅम पासून अगदी १०० किलोपर्यंतही असते, तर उंची ८ इंचांपासून ४ फुटांपर्यंत असते. यांच्या अनेक जाती पहायला मिळतात. कुत्रांच्या अनेक जमाती असतात .
इंडियन परिहा किंवा इन डॉग
संपादन
साधारणपणे भारतभरात सगळीकडे या प्रजातींचे कुत्रे दिसतात. आपल्याकडे दिसणाऱ्या भटक्या कुत्र्यांप्रमाणेच साधारणपणे यांचे रंग-रूप असते. मात्र तरीही ही प्रजाती पूर्णपणे वेगळी आहे. हे श्वान घोडारंगाचे किंवा काळ्या रंगाचे असतात. काटकपणा हे या प्रजातीचे वैशिष्ट्य मानले जाते.
इंडियन माऊंटन डॉग
संपादन
हा हिमालयाच्या परिसरात आढळणारा कुत्रा आहे. हा तेथील हवामानाच्या गरजेनुसार केसाळ आणि ताकदवान असतो. हिमाचल प्रदेश, काश्मीर, उत्तराखंड या भागांत संरक्षणासाठी हा श्वान पाळला जातो. ‘गड्डी कुत्ता’ असे याचे स्थानिक नाव आहे.
कुत्र्याच्या या जातीचे मूळ स्थान मूळ स्थान तामिळनाडू असून, मालकाशी अत्यंत इमानदार राहणारी आणि पाळीव म्हणून घरात पटकन मिसळून जाणारी प्रजाती म्हणून या श्वानांची ओळख आहे. ही कुत्री साधारणपणे काळ्या रंगात आढळतात.
कुमाऊॅं माऊंटन डॉग
संपादन
ही दक्षिण भारतात आढळणारी प्रजाती आहे. ह्या जातीचा कुत्रा शेताच्या राखणीसाठी पाळला जातो. उंचीला कमी, पण ताकदवान अशी ही प्रजाती आहे.
कुत्र्याची ही जातही दक्षिण भारतात ही आढळते.
ही जात मध्य भारतात आढळते.
मुधोळ हाऊंड, कारवान हाऊंड किंवा पश्मी
संपादन
महाराष्ट्र, कर्नाटक, आंध्रप्रदेश येथे प्राधान्याने आढळणारी ही प्रजाती आहे. शिकारीसाठी किंवा राखणीसाठी हा श्वान पूर्वी पाळला जायचा. ह्या कुत्र्यांचा रंग पांढरा, काळा किंवा करडा असतो. ह्या जातींच्या कुत्र्यांची उंची जास्त असते व हे श्वान स्वभावाने आक्रमक असतात.
ही दक्षिण भारतातील प्रजाती आहे. शुभ्र पांढरा रंग, गुलाबी नाक, उंच, लांब पाय आणि चणीने थोडे बारीक असे हे श्वान राजघराण्यांमध्ये पूर्वी पाळले जायचे. अस्वलांच्या शिकारीसाठी या श्वानांचा उपयोग पूर्वी केला जात असल्याचे उल्लेख आढळतात.