आष्टी तालुका (वर्धा)

(आष्टा या पानावरून पुनर्निर्देशित)

आष्टी तालुका, वर्धा हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील वर्धा जिल्ह्याचा एक तालुका आहे. तालुक्याचे मुख्यालय आष्टी हे आष्टी शहीद म्हणून ओळखले जाते. शहीद आष्टी हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील महत्त्वाचे गाव आहे. 16 ऑगस्ट 1942ला नागपंचमी होती. गांधीजींच्या ‘भारत छोडो’ आंदोलनाच्या हाकेला प्रतिसाद देऊन आष्टीचे काही तरुण व मध्यमवयीन स्वातंत्र्य सैनिक पोलीस ठाण्याजवळ सत्याग्रहाला बसले होते. शांततेत सत्याग्रह सुरू असताना पोलीस अधिकाऱ्याने सत्याग्रहींवर बंदूक चालवण्याचे फर्मान सोडले. त्यात पाच सत्याग्रही मृत्युमुखी पडले. ती बातमी कळल्यावर गावातील लोक घरातील हातात मिळतील त्या वस्तू घेऊन पोलीस ठाण्यावर चालून गेले. त्यांनी इंग्रजांचे पोलीस ठाणे आणि त्यावरील ‘युनियन जॅक’ जाळला. त्या दिवसभर पोलीस ठाण्यावर युनियन जॅक नव्हे तर भारताचे प्रतिनिधित्व करणारा झेंडा फडकत होता! त्या दिवसापुरते आष्टी हे गाव स्वतंत्र झाले होते!

  ?आष्टी
आष्टी (शहीद)
महाराष्ट्र • भारत
—  तालुका  —
Map

२१° १२′ ३१.४६″ N, ७८° ११′ २२.७″ E

प्रमाणवेळ भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
जवळचे शहर अमरावती नागपूर वर्धा
भाषा मराठी
तहसील आष्टी तालुका, वर्धा
पंचायत समिती आष्टी तालुका, वर्धा
कोड
पिन कोड

• 442202

तालुक्यातील गावे

संपादन
  1. आबादकिन्ही
  2. अबदाळपूर
  3. अफझलपूर
  4. अहमदपूर (आष्टी)
  5. अजितपूर
  6. अलीपूर (आष्टी)
  7. आलोडा (आष्टी)
  8. अंबिकापूर (आष्टी)
  9. आनंदवाडी
  10. अंतापूर
  11. अंतोरा
  12. आष्टी.
  13. बहादरपूर (आष्टी)
  14. बांबर्डा (आष्टी)
  15. बेलोरा बुद्रुक
  16. बेलोरा खुर्द
  17. भडकुंभ
  18. भारसवाडा
  19. भिशणुर
  20. बोदनापूर
  21. बोरगाव (आष्टी)
  22. बोरखेडी (आष्टी)
  23. ब्राम्हणवाडा (आष्टी)
  24. चामळा
  25. चेककिन्ही
  26. चेकबंदी
  27. चिचकुंभ
  28. चिचकुंभा
  29. चिंचोळी (आष्टी)
  30. चिसतुर
  31. दलपतपूर
  32. दौलतपूर (आष्टी)
  33. दौतपूर
  34. देळवाडी

देवगाव (आष्टी) धाडी डोंगरगाव (आष्टी) द्रुगवाडा दुर्गपूर गावळा घटसूर गोदरी हारिसवाडा हुसनाबाद इंदरमारी इसापूर (आष्टी) इस्माईलपूर (आष्टी) जैतापूर (आष्टी) जमालपूर (आष्टी) जामरतपूर जामगाव (आष्टी) जटाशंकर जोळवाडी जुनोणा काकडदरा (आष्टी) कारोळा काशिमपूर (आष्टी) खडका (आष्टी) खडकी (आष्टी) खांबिट खानापूर (आष्टी) किन्हाळा (आष्टी) कोल्हाकाळी कोप्रा (आष्टी) लहानआर्वी लाखणवाडा लिंगापूर (आष्टी) महादापूर मळकापूर मामदापूर माणिकनगर माणिकवाडा (आष्टी) मिलानपूर मिर्झापूर (आष्टी) मोई (आष्टी) मोमिणाबाद मुबारकपूर (आष्टी) मुनीमपूर नबाबपूर (आष्टी) नागझरी (आष्टी) नंदोरा नारायणपूर (आष्टी) नरसापूर (आष्टी) नरसिंगपूर (आष्टी) नवीनअंतोरा नवीनआष्टी नवीनकाकडदरा नवीन रामदरा पागापूर पाळसोणा पांचाळा (आष्टी) पांधुर्णा पारसोडा (आष्टी) पेठ (आष्टी) पेठ अहमदपूर पिळापूर पिपळा पोरगव्हाण राईपूर राजापूर (आष्टी) रंभापूर रामदरा रामगाव (आष्टी) रामपुरी (आष्टी) रानवाडी रशिदपूर रासूळपूर (आष्टी) रोहणा (आष्टी) रुद्रापूर साबापूर साहुर साकिंदापूर साळोरा सातनूर सत्तरपूर सावंगा (आष्टी) सय्यदपूर शहापूर (आष्टी) शेकापूर (आष्टी) शेरपूर शिरी शिवापूर सिंदीविहिरा सिरकुटणी सिरसोळी सोनापूर (आष्टी) सुबदा सुजातपूर सुंदरपूर तळेगाव (आष्टी) तारासावंगा टेकोडा टेंभाहेती थाडी थार (आष्टी) ठेकाकिन्ही ठेकाकोल्हा ठेकामोट तुमणी उमरखेडा विश्वनगर विठ्ठलापूर वडाळा (आष्टी) वाडेगाव वाडी (आष्टी) वाघोळी (आष्टी) वर्धापूर यशवंतपूर (आष्टी) येनाडा झाडगाव (आष्टी)

इतिहास

संपादन
  • आष्टी हे ऐतिहासिक शहर आहे.मुघल युगात आष्टी परगणा होती.आष्टीची जबाबदारी अफगाण खानदानी नवाब मोहम्मद खान नियाझी यांना मुघल साम्राज्याने दिली होती अकबरच्या कारकिर्दीत मुघल दरबारात तो जागीरदार व मनसबदार म्हणून काम करीत होता.आज आष्टी गावात मुहम्मद खान नियाझीची समाधी आहे त्याचा मोठा मुलगा बादशाह जहांगीरच्या काळात मुगल दरबारात मनसबदार म्हणून काम करीत होता.नवाब अहमद खान नियाझी हे त्याचे नाव होते. त्यांची समाधी आष्टीमध्ये आहे.
  • 1942 मध्ये 16 ऑगस्ट रोजी आष्टी भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीद्वारे ब्रिटिश साम्राज्याविरूद्ध स्वातंत्र्यासाठी संघर्ष करीत होती.या संघर्षात 7 लोक शहीद झाले .

प्रेक्षणीया ठिकाण

संपादन
  • जामा मस्जिद (किंवा मुकबरा मस्जिद) आष्टी तालुक्यातील पेठ अहमदपूर मध्ये मुघल साम्राज्याने बांधले होते.ही एक ऐतिहासिक मशिदी आहे. ही मशिद नवाब अहमद खान नियाझी यांच्या वतीने बांधली गेली.
  • कपिलेश्वर धाम मंदिर खूप सुंदर आहे जे भगवान शिव यांना समर्पित आहे.दरवर्षी या मंदिरात यात्रा भरते.
  • विठ्ठल मंदिर .ती पोस्ट ऑफिस आष्टी जवळ आहे.हे एक ऐतिहासिक मंदिर आहे.जे ब्रिटिश कॉलिनमध्ये बांधले गेले होते
  • असारा माता देवस्थान.
  • नवाब मुहम्मद खान नियाझी मकबरा.हा मकबरा सम्राट अकबरच्या काळात बांधला गेला होता. जे मुघल शैलीत बांधले गेले आहे.हे मकबरा खरप दगडाने बनवले होते. आज पेठमहादपूर येथे जामा मस्जिद पेठमहादपूर मुकबारा स्थित आहे. नवाब मुहम्मद खान नियाझी यांना मोगल बादशहा अकबरकडून मनसबदारीचे पद मिळाले होते
  • सम्राट जहांगीरच्या कारकिर्दीत मुघल काळात बांधलेला नवाब अहमद खान नियाझीचा मकबरा .हे खूप सुंदर आहे.हे काळ्या दगड आणि चुनखडीने बनवले होते.नवाब अहमद खान नियाझी नवाब मुहम्मद खान नियाझीचा मोठा मुलगा होता.नवाब अहमद खान नियाझी यांना मोगल बादशहा जहांगीरकडून वडिलोपार्जित संपत्ती म्हणून मनसबदारीचे पद मिळाले.नवाब अहमद खान नियाझी ने रहीम खान दख्नीचा पराभव केला आणि मुघल साम्राज्यासाठी बेरार साम्राज्यातून अचलपूर ताब्यात घेतला . पेठ अहमदपूर गावचा नाव नवाब अहमद खान नियाझी यांना समर्पित आहे ,कारण पेठ अहमदपूर गाव नवाब अहमद खान नियाझी यांनी वसवले.
  • लोधी मशिद एक ऐतिहासिक मशिदी आहे जी ग्रामपंचायत पेठमहादपूर जवळ आहे.मशिदीवरील शिलालेखानुसार मशिदी इब्राहिम खान लोधी यांनी बांधली होती.या मशिदीत 6 घुमट आहे
  • पीर बाबा दर्गा टेकडीच्या शिखरावर आहे. ही सूफी संतची समाधी आहे दरवर्षी उर्स येथे आयोजित केले जाते.
  • राज्य महामार्गावर शहीद स्मारक आहे जे स्वातंत्र्यसैनिकच्या सन्मानात तयार केले गेले आहे. भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी संघर्ष. आष्टीमध्ये या स्मारकाद्वारे प्रदर्शित केले गेले आहे.
  • मोगलनी बांधलेली बावली .हे काळ्या दगडाने आणि चुनखडीनी बनवले होते.ही ऐतिहासिक विहीर आहे जी खूप खोल आहे.

संदर्भ

संपादन
  1. https://villageinfo.in/
  2. https://www.census2011.co.in/
  3. http://tourism.gov.in/
  4. https://www.incredibleindia.org/
  5. https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism
  6. https://www.mapsofindia.com/
वर्धा जिल्ह्यातील तालुके
आर्वी तालुका | आष्टी तालुका | सेलू तालुका | समुद्रपूर तालुका | कारंजा घाडगे तालुका | देवळी तालुका | वर्धा तालुका | हिंगणघाट तालुका