प्राचीन प्रागैतिहासिक कालखंडात अस्टलिक[१] (आर्मेनियन: Աստղիկ) ही प्रजनन आणि प्रेमाची आर्मेनियन देवता म्हणून पूजली जात होती. नंतर स्कायलाइटला तिचे अवतार मानले गेले होते आणि ती वहागनची पत्नी होती. नंतरच्या विधर्मी कालखंडात ती प्रेमाची, कुमारी सौंदर्य आणि पाण्याचे स्रोत आणि झरे यांची देवी बनली.[२]

अस्टलिकला समर्पित वरदावर सण होता. जो एकेकाळी जुलैच्या मध्यात साजरा केला जात होता. त्याचे रूपांतर येशूच्या परिवर्तनाच्या ख्रिश्चन सुट्टीत झाले. अजूनही आर्मेनियन लोक तो दिवस साजरा करतात. ख्रिश्चन धर्म परीवर्तनाच्या आधी, या उत्सवाच्या दिवशी लोक कबुतरे सोडत होती आणि आरोग्य आणि शुभेच्छा देऊन एकमेकांवर पाणी शिंपडत होती.

एका परंपरेनुसार तिला नोहाची मुलगी मानली जाते, जी महाप्रलयानंतर जन्मली होती.[३]

पौराणिक कथा संपादन

अस्टलिक ही मूळतः स्वर्ग आणि पृथ्वीची निर्माणकर्ता देवी होती. नंतर तिला "मेडन" म्हणून पदावनत करण्यात आले. अरमाझद निर्माते[a] आणि अनाहितला ग्रेट लेडी आणि मदर देवता (तिचे अवतार म्हणून पूजले जाणारे चंद्र) म्हणून ओळखले जाऊ लागल्याने हा बदल झाला. ते आर्मेनियन देवतांच्या मंडपात त्रिमूर्ती बनवतात. हेलेनिस्टिक प्रभावाच्या काळात, अस्टलिक ग्रीक ऍफ्रोडाईट आणि मेसोपोटेमियन इश्तार सारखी बनली.

व्युत्पत्ती संपादन

तिचे नाव आर्मेनियन աստղ आहे.[४] त्याचा अर्थ "तारा" असा होतो. हा शब्द प्रोटो-इंडो-युरोपियन मूळाचा *h₂stḗr पासून आला आहे. हे संस्कृत स्त्र, अवेस्तान तारा, पहलवी तारा, पर्शियन सेतार, प्राचीन ग्रीक सेतार यांना देखील जाते. सकाळ आणि संध्याकाळचा तारा (शुक्र) यासह सर्व ताऱ्यांच्या देवींना मूलतः रात्रीच्या देवी म्हणतात.

कल्टिक लोकॅल्स संपादन

तिची प्रमुख जागा अष्टिशात (तारोन) येथे होती. जी मुसपासून उत्तरेला आहे. जिथे तिची खोली वहागनच्या नावाने समर्पित होती. याला "वाहाग्नची शयनकक्ष" म्हणून ओळखली जाते. वहागन हे प्रचलित कथांनुसार सूर्यदेवाचे, तिच्या प्रियकराचे किंवा पतीचे रूप मानले जाते.

अस्टलिकची इतर मंदिरे आणि पूजास्थळे अर्टामेट मध्ये पॅलाटी पर्वत (लेक व्हॅनपासून दक्षिण-पश्चिम) यासारख्या विविध शहरे आणि गावांमध्ये वसलेली होती.[५]

प्रागैतिहासिक आर्मेनिया, विशाप (ड्रॅगन स्टोन्स)[b]ची अनोखी स्मारके ऐतिहासिक आर्मेनियाच्या अनेक प्रांतांमध्ये पसरलेली आहेत (म्हणजे, गेघरकुनिक, अरागात्सॉटन, जावख, टेक, इ.) आणि तिच्या उपासनेचे अतिरिक्त प्रकटीकरण आहेत.

हे देखील पहा संपादन

  • आर्मेनियन पौराणिक कथा
  • अर्मेनियन मूळ विश्वास
  • अनाहित
  • अरमाझद
  • हायक
  • इश्तार
  • वहागण

तळटीप संपादन

  1. ^ As with all sun cults rising to power, the sun god personification began to be worshiped.
  2. ^ Armenian višap 'serpent, dragon', derived from Persian.

संदर्भ संपादन

  1. ^ Petrosyan 2015.
  2. ^ Lurker, Manfred. The Routledge Dictionary Of Gods Goddesses Devils And Demons. Routledge. 2004. pp. 22-23. आयएसबीएन 978-04-15340-18-2
  3. ^ "Astghik | armeniaculture.am".
  4. ^ Ačaṙean 1971.
  5. ^ p. 107, "The Pantheon of Armenian Pagan Deities", Gagik Artsruni, Yerevan, 2003

संदर्भग्रंथ संपादन

  • अक्रईयन ह्रच्य(१९७१). Հայերեն Արմատական Բառարան [आर्मेनियन रूट शब्दांचा शब्दकोश] (२ सं.). येरेवन युनिव्हर्सिटी प्रेस.
  • पेट्रोसियन अर्मेन् (२००२). आर्मेनियन महाकाव्याचे इंडो-युरोपियन आणि प्राचीन जवळचे पूर्व स्रोत. वॉशिंग्टन, डी.सी.: इंस्टिट्यूट फॉर द स्टडी ऑफ मॅन. अयएसबीएन ९७८०९४१६९४८१०.
  • Petrosyan, Armen (२००७). "ग्रेटर आर्मेनियाचे राज्य पॅंथिऑन: अर्लीस्ट सोर्स". Aramazd : अर्मेनियन जर्नल ऑफ नियर ईस्टर्न स्टडीज. २: १७४–२०१. ISSN १८२९-१३७६.
  • Petrosyan, Armen (२०१५). आर्मेनियन प्रागैतिहासिक समस्या. मिथक, भाषा, इतिहास. येरेवन: गिट्युट्युन. अयएसबीएन ९७८५८०८०१२०११.