अरविंद गोखले

अरविंद व्यंकटेश गोखले याच्याशी गल्लत करू नका.

अरविंद विष्णू गोखले (जन्म : इस्लामपूर, १९ फेब्रुवारी १९१९; - २४ ऑक्टोबर १९९२) हे एक मराठी लघुकथा लेखक होते. त्यांचे. शिक्षण पुणे व मुंबई येथे बी.एस्‌सी. पर्यंत (१९४०) झाल्यावर १९४१ मध्ये त्यांना ‘दक्षिणा फेलो’ होण्याचा बहुमान प्राप्त झाला. पुढे त्यांनी दिल्लीच्या ‘इंपीरिअल ॲग्रिकल्चर रिसर्च इन्स्टिट्यूट’मधून सायटोजेनिटिक्सचा अभ्यासक्रम पुरा केला. अमेरिकेतील व्हिस्कॉन्सिन विद्यापीठात तांत्रिक वृत्तपत्रविद्येचा अभ्यास करून त्यांनी एम.एस. ही पदवी मिळविली. १९४३पासून त्यांनी पुण्याच्या शासकीय कृषी महाविद्यालयात संशोधन आणि अध्यापन केले. १९६३नंतर ते मुंबईच्या धरमसी कंपनीत नोकरी करीत होते.

अरविंद विष्णू गोखले .
जन्म	१९ फेब्रुवारी १९१९ इस्लामपूर
मृत्यू	ऑक्टोबर २४, १९९२
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
कार्यक्षेत्र	साहित्य
भाषा	मराठी
साहित्य प्रकार	कथा
वडील	विष्णू गोखले

लेखन

‘हेअर कटिंग सलून’ ही त्यांची पहिली कथा पुण्याच्या सर परशुरामभाऊ महाविद्यालयाच्या नियतकालिकात इ.स. १९३५मध्ये प्रसिद्ध झाली. त्यानंतर त्यांनी साडेतीनशेहून अधिक कथा लिहिल्या. त्यांच्या बऱ्याच कथा, नजराणा (१९४४) ते दागिना (१९७२) पर्यंत प्रसिद्ध झालेल्या पंचवीस कथासंग्रहांत समाविष्ट करण्यात आलेल्या आहेत. ‘कातरवेळ ’, ‘मंजुळा’, ‘रिक्ता’, ‘कॅक्टस’, ‘विघ्नहर्ती’ ह्या त्यांच्या काही विशेष उल्लेखनीय कथा होत.

अरविंद गोखले यांच्या अनेक कथांचे युरोपीय व भारतीय भाषांतून अनुवाद झाले आहेत. स्वतंत्र कथालेखनाखेरीज काही वेचक अमेरिकन कथांचे अनुवाद त्यांनी केले आहेत; तसेच ना.सी. फडके, वामन चोरघडे, व्यंकटेश माडगूळकर ह्यांच्या निवडक कथांचे संपादन केले आहे. त्यांनी मराठीतील १९५९ ते १९६३मधील निवडक कथांची वार्षिके प्रसिद्ध केली आहेत. ’अमेरिकेस पहावे जाऊन’ हे अरविंद गोखले यांचे प्रवासवर्णनपर पुस्तक आहे.

प्रकाशित साहित्य

नाव	साहित्यप्रकार	प्रकाशन	प्रकाशन वर्ष (इ.स.)
अनवांच्छित	माहितीपर	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
अनामिका			१९६१
अमेरिकेस पहावे जाऊन	प्रवासवर्णन
अरविंद गोखले यांची कथा		कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
अनुवादित, मूळ लेखक - सईद सलीम शाहजाद	चिनार प्रकाशन
असाही पाकिस्तान	प्रवासवर्णन	रोहन प्रकाशन
अक्षता	कथा	सन प्रकाशन
आय. सी. ८१४	कादंबरी	पद्मगंधा प्रकाशन
आले पाक	अनुभव कथन	श्रीविद्या प्रकाशन
कथाई	कथासंग्रह	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
कथांते		पॉप्युलर प्रकाशन
कथाष्टके		कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
केळफूल		मेनका प्रकाशन
गंधवार्ता	कथासंग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
गहिरं	कथासंग्रह	पाॅप्युलर प्रकाशन
गौडबंगाल	कथासंग्रह	श्रीविद्या प्रकाशन
चाहूल	कथासंग्रह	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
जन्मखुणा	माहितीपर	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
दागिना			१९७२
दि. बा. मोकाशी यांची कथा	संपादित	साहित्य अकादमी
देशांतर	कथासंग्रह	पॉप्युलर प्रकाशन
नजराणा			१९४४
निर्यातना		प्रतिमा प्रकाशन
निर्वाण		मेनका प्रकाशन
परदेशात शिकायचंय	मार्गदर्शनपर	मेनका प्रकाशन	सहलेखक - विजय लोणकर)
पाकिस्ताननामा	प्रवासवर्णन	पद्मगंधा प्रकाशन
पाकिस्तानात साठ वर्षे	अनुवादित, मूळ लेखक -बी.एम. कुट्टी; सहअनुवादक - विजय लोणकर	चिनार प्रकाशन
मंजु़ळा		पॉप्युलर प्रकाशन
मंडालेचा राजबंदी		राजहंस प्रकाशन
माणूस आणि कळस	कथासंग्रह	श्रीविद्या प्रकाशन
मिथिला			१९५९
व्यंकटेश माडगूळकर यांची कथा		कॉंटिनेंटल प्रकाशन
अनुभव कथन|	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
शपथ	कादंबरी	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन
शुभा	आत्मकथन	कॉंन्टिनेंटल प्रकाशन	१९६०
संघर्ष बलुचिस्तानचा		गंधर्ववेद प्रकाशन

अरविंद गोखले यांच्याविषयी अन्य लेखकांनी लिहिलेली पुस्तके

• अरविंद गोखले यांच्या लघुकथांचे ’अरविंद गोखले यांची कथा’ या नावाने संकलन करून ते भालचंद्र फडके यांनी संपादित करून प्रकाशित केले आहे.
• अरविंद गोखले यांच्यावर नीला वसंत उपाध्ये यांनी 'कथाव्रती अरविंद गोखले' नावाचे व्यक्तिचित्रणात्मक पुस्तक लिहिले आहे.
• त्यांनीच 'अनवट निवडक गोखले' या कथासंग्रहाचे संपादन केले आहे.
• 'पाच कथाकार' या पुस्तकात वि.स. खांडेकर यांनी अरविंद गोखलें आणि स्वतःसहित अन्य तीन लेखकांच्या कथा संपादित करून प्रकाशित केल्या आहेत.

पुरस्कार

• अरविंद गोखले यांच्या अनामिका, मिथिला आणि शुभा या तीन कथासंग्रहांना महाराष्ट्र शासनाची पारितोषिके मिळाली आहेत.
• त्यांच्या ’गंधवार्ता’ ह्या कथेस एन्‌काउंटर ह्या आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या इंग्रजी मासिकाचे आशियाई-अरबी-आफ्रिका कथास्पर्धेचे पारितोषिक मिळाले होते.