अनसूया ( संस्कृत : अनसूया , romanized: Anasūyā  अनसूया , शब्दशः  'मत्सर आणि द्वेषापासून मुक्त') ही एक तपस्वी आहे आणि हिंदू धर्मात अत्रि ऋषींची पत्नी आहे. ती हिंदू ग्रंथांमध्ये देवहुती आणि प्रजापती कर्दम यांची कन्या आहे . रामायणात, ती तिच्या पतीसोबत चित्रकुट जंगलाच्या दक्षिणेकडील सीमेवर एका लहानशा आश्रमात राहते . एक धार्मिक स्त्री जी तपस्वी जीवन जगते, तिचे वर्णन चमत्कारिक शक्तींनी युक्त असे केले आहे.

अनसूया ही कपिल ऋषींची बहीण आहे , ज्यांनी तिचे शिक्षिका म्हणूनही काम केले. तिला सती अनसूया (तपस्वी अनसूया) आणि अत्रि ऋषींची पवित्र पत्नी माता अनसूया म्हणून गौरवले जाते. ती विष्णूचे ऋषी-अवतार दत्तात्रेय, ब्रह्माचे रूप चंद्र आणि शिवाचे क्रोधी ऋषी अवतार दुर्वास यांची आई बनते. [][]

अनसूया ही भगवान दत्तात्रय यांची माता आहे. अनसूया या नावाची संधी विग्रह =अन् +असुया=नाही असुया अशी आहे. ब्रम्ह, विष्णु, महेश यांनी ऋषी च्या अवतार घेऊन माता अनसूया देवीची परीक्षा घेण्यासाठी त्यांचे घरी आले. परंतु त्या ऋषी चे आदरातिथ्य करण्यासाठी घरी अन्न धान्य नव्हते तेव्हा अनसूया मातेने स्वतः च्या योगशक्तिद्वारे तात्काळ पेरणी करून तात्काळ धान्य पीकविले, व योग्य आदरातिथ्य केले, त्या तिन्ही ऋषी रुपी देवता संतुष्ट होऊन वर मागण्यास सांगितले, तेव्हा मातेने तिचे उदरी तीनही देवतांची पुत्र म्हणुन जन्म घेण्याची मागणी केली.

संदर्भ यादी

संपादन
  1. ^ "अनसूया माता से संबंधित प्रश्न, उत्तर और कहानियां : सनातन धर्म". Sanatana Dharma (हिंदी भाषेत). 2025-04-07 रोजी पाहिले.
  2. ^ "Anasuya". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2025-03-22.