हागाकुरे (क्यूजीताई :葉隱; शिंजीताई :葉隠; पाने किंवा लपलेले पाने)[१] किंवा हागाकुरे किकिगाकि (葉隠聞書?) हे एका योद्ध्यासाठी संग्रहित केलेले व्यावहारिक आणि आध्यात्मिक मार्गदर्शक पुस्तक आहे. यामामोटो त्सुनेटोमो, माजी बॅरिस्टर नबेशिमा मित्सुशिगे (१० जुलै १६३२ - २ जुलै १७००), आता जपानमधील सागा प्रांताचा तिसरा शासक. तशिरो त्सुनेटोमो यांनी १७०९ ते १७१६ या कालावधीत त्सुनेटोमोशी केलेल्या संभाषणातून हे भाष्य संकलित केले. तथापि, नंतर अनेक वर्षांपर्यंत ते प्रकाशित झाले नाही. ज्या काळात अधिकृतपणे समुराई लढाई पद्धत मान्य नव्हती त्या काळात लिहिलेले, पुस्तक युद्धाच्या अनुपस्थितीत एक योद्धा हा वर्ग टिकवून ठेवण्याच्या दुविधाशी झगडताना दर्शविलेला आहे. यात लेखकाच्या जन्माआधीच गायब झालेल्या जगाबद्दलची नॉस्टॅल्जिक इच्छा प्रतिबिंबित करते. हागाकुरे त्याच्या रचनेनंतर दोन शतकांपर्यंत ते विस्मृतीत गेले होते. परंतु पॅसिफिक युद्धादरम्यान याला समुराईचे निश्चित मार्गदर्शक पुस्तक म्हणून पाहिले गेले. हागाकुरेला सामुराईचे पुस्तक, नाबेशिमाचे ॲनालेक्ट्स किंवा हागाकुरे ॲनालेक्ट्स म्हणूनही ओळखले जाते.

नबेशिमाचे निषिद्ध पुस्तक, हागाकुरे द ॲनालेक्ट्स (संक्षिप्त). १९३९ची आवृत्ती

प्रस्तावना संपादन

या पुस्तकात सामुराईचा योद्धा संहिता, बुशिडो बद्दल यामामोटोचे मत नोंदवले गेले आहे. हागाकुरे मध्ये कधी कधी बुशिडो हे "मरण्याचा मार्ग" किंवा जिवंतपणीच मेलेल्या" योद्ध्याची कला दाखवते. सामुराई योद्धा आपल्या मालकासाठी कोणत्याही क्षणी मरण्यासाठी तयार असणे आवश्यक असतो. त्याच्या मते "योद्धाचा मार्ग मृत्यू आहे" हे त्या बुशिदोने संहिताबद्ध केलेल्या बलिदानाच्या इच्छेचा सारांश आहे.[२] हागाकुरेच्या मजकुराचा अधूनमधून चुकीचा अर्थ लावला जातो, याचा अर्थ बुशिडो ही मृत्यूची संहिता आहे. तथापि, खरा अर्थ असा आहे की मृत्यूबद्दल सतत जागरूक राहून, लोक स्वातंत्र्याची अतींद्रिय स्थिती प्राप्त करू शकतात, ज्यायोगे “ योद्धा म्हणून एखाद्याचे आवाहन पूर्णपणे पूर्ण करणे शक्य आहे.”[३]

ऐतिहासिक संदर्भ संपादन

टोकुगावा शोगुनेटने १६३८ मध्ये शिमाबारा बंडखोरी दडपल्यानंतर, जपानला सुमारे दोन शतके युद्धाचा अनुभव आला नाही. सामुराईमधील खाजगी भांडण आणि द्वंद्व देखील दडपले गेले. यामामोटो त्सुनेतोमोचा जन्म १६५९ मध्ये सामुराई लढाई संपल्यानंतर झाला. त्याला वैयक्तिक लढाईचा अनुभव नव्हता आणि जेव्हा तो नोकरीमध्ये होता तेव्हा त्याने लेखक म्हणून काम केले. १६०० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात आणि १७०० च्या सुरुवातीस, सामुराईला युद्धाच्या अनुपस्थितीत योद्धा वर्ग राखण्याच्या दुविधाचा सामना करावा लागला आणि हागाकुरे ही अनिश्चितता प्रतिबिंबित करते. लेखकाच्या आयुष्याच्या शेवटी लिहिलेले हे पुस्तक त्याच्या जन्माआधीच नाहीसे झालेल्या जगाबद्दलची त्याची नॉस्टॅल्जिया इच्छा देखील प्रतिबिंबित करते.[४][५]

रिसेप्शन संपादन

हागाकुरे हे दोन शतकांसाठी विस्मृतीत गेले होते. पहिली आधुनिक आवृत्ती १९०० मध्ये प्रकाशित झाली आणि शतकाच्या पहिल्या दशकात याकडे फारसे लक्ष दिले गेले नाही. हागाकुरे हे केवळ पॅसिफिक युद्धादरम्यान सामुराईचे निश्चित पुस्तक म्हणून पाहिले गेले. मार्क रविना यांच्या म्हणण्यानुसार, "सामुराई परंपरेचे वर्णन करण्याऐवजी, हे काम जपानी सैन्याने समुराई सरावावर जपानी सैनिकांना काय विश्वास ठेवला पाहिजे याचे उदाहरण म्हणून काम करते."[४][५] युद्धोत्तर काळात, राष्ट्रवादी लेखक आणि कवी, युकिओ मिशिमा , हागाकुरे यांच्याकडून प्रेरित झाले आणि त्यांनी या कामाची प्रशंसा करण्यासाठी स्वतःचे वेगळे पुस्तक लिहिले.[६]

घोस्ट डॉग: द वे ऑफ द सामुराई या मध्ये हागाकुरेचा उल्लेख आंतरशीर्षके बऱ्याच ठिकाणी आढळतात.

आवृत्त्या संपादन

  • द हागाकुरे: द बुक ऑफ द सामुराई , यामामोटो त्सुनेटोमोचे, विल्यम स्कॉट विल्सन यांनी अनुवादित केले आहे. शंभला पब्लिकेशन, बोल्डर, २०१२. (शंभला पब्लिकेशन, बोल्डर, यूएसए).आयएसबीएन 9781590309858.
  • हागाकुरे: द सिक्रेट विस्डम ऑफ द सामुराई, यामामोटो त्सुनेटोमो, अलेक्झांडर बेनेट द्वारा अनुवादित, टटल प्रकाशन, २०१४ ,आयएसबीएन 978-4-8053-1198-1 (संपूर्ण भाषांतर)
  • द आर्ट ऑफ द सामुराई: यामामोटो त्सुनेतोमो'स हागाकुरे, यामामोटो त्सुनेटोमो, बॅरी डी. स्टेबेन, डंकन बेयर्ड, सप्टेंबर २००८, द्वारे अनुवादित,आयएसबीएन 1-84483-720-3 (आंशिक भाषांतर)
  • हागाकुरे, द वे ऑफ द सामुराई, यामामोटो त्सुनेतोमो, ताकाओ मुकोह द्वारा अनुवादित, अंगकोर वेर्लाग, २००० (पुनर्मुद्रण),आयएसबीएन 3-8311-1530-3
  • हागाकुरे, द मंगा एडिशन, यामामोटो त्सुनेटोमो, विल्यम स्कॉट विल्सन द्वारे अनुवादित, कॉमिक बुक/मंगा आवृत्ती, सीन मायकेल विल्सन आणिची कुत्सुवाडा, कोंडंशा इंटरनॅशनल लिमिटेड, २०११ द्वारे रूपांतरित.
  • बुशिदो, द वे ऑफ द सामुराई, यामामोटो त्सुनेटोमो, जस्टिन एफ. स्टोन आणि मिनोरू तनाका यांनी अनुवादित, स्क्वेअर वन पब्लिशर्स, २००३ ,आयएसबीएन 0-7570-0026-6

संदर्भ संपादन

  1. ^ Yamamoto, Tsunetomo (2002). Hagakure: The Book of the Samurai. Wilson, William Scott (trans.). Stackpole Books. p. 15. ISBN 978-4-7700-2916-4.
  2. ^ Meirion and Susie Harries, Soldiers of the Sun: The Rise and Fall of the Imperial Japanese Army p. 7 आयएसबीएन 0-394-56935-0
  3. ^ Kasaya Kazuhiko (June 12, 2019). "Bushidō: An Ethical and Spiritual Foundation in Japan". Nippon.com. Archived from the original on 8 November 2019.
  4. ^ a b Mark J. Ravina (2015). Understanding Japan: A Cultural History. The Great Courses. Smithsonian Institution. pp. 6:34:30–6:44:10.
  5. ^ a b Mark J. Ravina (2015). Understanding Japan: A Cultural History. Course Guidebook. The Great Courses. Smithsonian Institution. pp. 94–95.
  6. ^ Varley, Paul (2000). Japanese Culture (English भाषेत). Honolulu: University of Hawai'i Press. p. 212. ISBN 978-0-8248-2292-7.CS1 maint: unrecognized language (link)

 

पुढील वाचन संपादन

  1. सामुराईचा मार्ग शोधणे: आधुनिक जपानमधील राष्ट्रवाद, आंतरराष्ट्रीयता आणि बुशिदो, ओलेग बेनेश यांनी. Oxford: Oxford University Press, 2014. ISBN 0198706626, ISBN 9780198706625.
  2. 葉隠入門 Hagakure Nyūmon The Way of the Samurai: Yukio Mishima on Hagakure in modern life 1967 कॅथरीन स्पार्लिंग द्वारे अनुवादित, 1977, ISBN 0-465-09089-3.
  3. ख्यातनाम जपानी कादंबरीकार युकिओ मिशिमा यांनी हागाकुरे वर.
  4. द कोड ऑफ द सामुराई: थॉमस क्लीरी, टटल पब्लिशिंग, १९९९. ISBN 978-0804831901 द्वारा टायरा शिगेसुकेचे बुशिदो शोशिंशुचे आधुनिक भाषांतर.
  5. हागाकुरे: स्पिरिट ऑफ बुशिडो, हिदेओ कोगा आणि स्टेसी बी डे द्वारे. हागाकुरे सोसायटी, सागा, जपान, 1993. (क्युशू प्रेस विद्यापीठ, फुकुओका, जपान). ISBN 4-87378-359-3 C1012.
  6. द विजडम ऑफ हागाकुरे: वे ऑफ द सामुराई ऑफ सागा डोमेन, स्टेसी बी डे आणि कियोशी इनोकुची द्वारे. हागाकुरे सोसायटी, सागा, जपान, 1994. (क्युशू प्रेस विद्यापीठ, फुकुओका, जपान). ISBN 4-87378-389-5.
  7. मॉड्रोस्ट समुराजु: झिव्होत्नी स्टेझका समुराजे झेड क्रजे सागा, स्टेसी बी. डे आणि किजोसी इनोकुची. (प्रीलोझिला मार्केटा कुक्रोवा). ट्रिगॉन, प्राहा, सीझेड, 1998. ISBN 80-86159-11-6.