मच्छिंद्रनाथ

आद्यनाथाचार्य चैतन्य श्री मत्स्येंद्रनाथ जी
आद्यनाथाचार्य चैतन्य श्री मत्स्येंद्रनाथ जी
	;
धर्म:	हिंदू,

श्रीमद भागवतात उल्लेख केल्या प्रमाणे श्री वृषभ देवांच्या शंभर पैकी "नऊ नारायण " त्यातील कवी नारायणाचे प्रथम अवतार असलेले श्री मच्छिंद्रनाथ जी होय . श्री नवनाथ कथासार या मालू कवी विरचित दृष्टांत स्वरूप ग्रंथात उल्लेखित केल्याप्रमाणे कवी नारायणांनी मत्स्याच्या पोटी अवतार धारण केला आणि " श्री मच्छिंद्र " हे नाम धारण केले . श्री मच्छिंद्रनाथ जी हे नाथ पंथाचे आद्य नाथाचार्य होत . कौल मताचे व हठयोगाचे विवरण करणाऱ्या प्राचीनतम ग्रंथांपैकी एक असणाऱ्या कौलज्ञाननिर्णय नावाच्या संस्कृत ग्रंथाचे जनकत्व विद्वानांच्या मतांनुसार त्यांच्याकडे जाते.^{[ संदर्भ हवा ]} मध्ययुगातील भक्तिचळवळींमध्ये प्रमुख भूमिका बजावणाऱ्या नाथ संप्रदायाचे ते संस्थापक मानले जातात.^{[ संदर्भ हवा ]}

मंदिरे

आद्य नाथाचार्य चैतन्य श्रीमत्स्येंद्रनाथजी संजीवन समाधी मंदिर, श्रीक्षेत्र मच्छिंद्रनाथ देवस्थान, सावरगाव, (ता. आष्टी, जि. बीड, महाराष्ट्र)414203
मच्छिंद्रनाथ मंदिर, मिटमिटा, औरंगाबाद, महाराष्ट्र
मच्छिंद्रनाथ मंदिर वढोदा.ता.मुक्ताईनगर.जि.जळगांव 425327
मच्छिंद्रनाथ मंदिर, कीलेमच्छिंद्र गड ता.वाळवा जि.सांगली
मच्छिंद्रनाथ मंदिर म.चिंचोली ता.घनसावंगी जि.जालना 431209
श्रीक्षेत्र मायंबा मच्छिंद्रनाथ मंदिर सुपेधर ता.आंबेगाव जि.पुणे 410509

नवनाथ
मच्छिंद्रनाथ • गोरखनाथ • गहिनीनाथ • जालिंदरनाथ • कानिफनाथ • भर्तृहरि • रेवणनाथ • नागनाथ • चरपटीनाथ