विशेष आर्थिक क्षेञ
एक विशेष आर्थिक क्षेत्र ( एसईझेड ) असे क्षेत्र आहे ज्यात व्यवसाय आणि व्यापार कायदे इतर देशांपेक्षा भिन्न आहेत. सेझ देशाच्या राष्ट्रीय सीमेत स्थित आहेत आणि त्यांच्या उद्दीष्टांमध्ये वाढीव व्यापार शिल्लक, रोजगार, वाढीव गुंतवणूक, रोजगार निर्मिती आणि प्रभावी प्रशासन यांचा समावेश आहे. व्यवसायांना झोनमध्ये स्थापन करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी आर्थिक धोरणे आणली जातात. ही धोरणे विशेषत: गुंतवणूक, कर आकारणी , व्यापार, कोटा, सीमाशुल्क आणि कामगार नियमांचा समावेश करतात . याव्यतिरिक्त, कंपन्यांना कर सुट्टीची ऑफर दिली जाऊ शकते , जेथे स्वत: ला झोनमध्ये स्थापित केल्यावर त्यांना कमी कराची मुदत दिली जाते.
थेट थेट गुंतवणूक (एफडीआय) आकर्षित करण्याच्या इच्छेने यजमान देशाने विशेष आर्थिक झोन तयार करणे प्रेरित केले जाऊ शकते . विशेष आर्थिक क्षेत्रात राहून कंपनीला होणारे फायदे याचा अर्थ असा होऊ शकतो की तो जागतिक स्तरावर स्पर्धात्मक राहण्याच्या उद्देशाने कमी किंमतीत वस्तूंचे उत्पादन आणि व्यापार करू शकतो . काही देशांमध्ये श्रम शिबिरांपेक्षा काही जास्त नसल्याबद्दल झोनवर टीका केली जात आहे , कामगारांनी मूलभूत कामगार हक्क नाकारले आहेत .
🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋
व्याख्या
सेझची व्याख्या प्रत्येक देशाद्वारे स्वतंत्रपणे निश्चित केली जाते. 2008 मध्ये जागतिक बँकेच्या म्हणण्यानुसार , आधुनिक काळातील विशेष आर्थिक क्षेत्रामध्ये सामान्यत: "भौगोलिकदृष्ट्या मर्यादित क्षेत्र, सामान्यत: शारीरिकदृष्ट्या सुरक्षित (कुंपण-इन); एकल व्यवस्थापन किंवा प्रशासन; झोनमधील भौतिक स्थानांवर आधारित फायद्यांसाठी पात्रता; स्वतंत्र प्रथा; क्षेत्र (शुल्क मुक्त लाभ) आणि सुव्यवस्थित प्रक्रिया. "
🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋🎋
इतिहास
मुक्त संचय आणि व्यापार मार्गावर देवाणघेवाण याची हमी देण्यासाठी शतकानुशतके फ्री झोन आणि एंटरपेट्स वापरली जातात.
१ 50 s० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात औद्योगिक देशांमध्ये आधुनिक सेझ दिसू लागले. पहिल्या होता शॅनन पासुनच्या मध्ये तयारी सुरू केली , आयर्लंड .
1970 .च्या दशकापासून, लॅटिन अमेरिका आणि पूर्व आशियामध्ये सुरू असलेल्या कामगार-केंद्रित उत्पादन देणारी झोन स्थापित केली गेली आहेत . डेंग झिओपिंग यांनी १ 1979. In मध्ये चीन उघडल्यानंतर चीनमधील पहिले शेनझेन स्पेशल इकॉनॉमिक झोन होता , ज्याने परदेशी गुंतवणूकीला प्रोत्साहन दिले आणि एकाच वेळी या प्रदेशातील औद्योगिकीकरणाला वेग आला. या झोनमुळे बहुराष्ट्रीय कंपन्यांकडून गुंतवणूक आकर्षित झाली.
आफ्रिकन देशांनी चीनबरोबर भागीदारीत सेझची उभारणी करण्याचा अलीकडील कल आहे .
प्रकार
विशेष आर्थिक क्षेत्र या शब्दामध्ये हे समाविष्ट होऊ शकते:
मुक्त व्यापार क्षेत्र (एफटीझेड)
निर्यात प्रक्रिया झोन (ईपीझेड)
विनामूल्य झोन / विनामूल्य आर्थिक झोन (एफझेड / एफईझेड)
औद्योगिक उद्याने / औद्योगिक वसाहत (आयई)
विनामूल्य बंदरे
बोंडेड लॉजिस्टिक्स पार्क (बीएलपी)
शहरी एंटरप्राइझ झोन
विशेष आर्थिक क्षेत्रांच्या प्रकारांमधील फरक स्पष्ट करण्यासाठी जागतिक बँकेने खालील सारणी तयार केली आहे:
🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂🍃🍂