"संधी (व्याकरण)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
विभाग रचना सुधारली आणि टंकन दोष काढले
खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल अ‍ॅप संपादन Android app edit
छो शुद्धलेखन — इंग्रजी colon चा मराठी विसर्ग (अधिक माहिती); शुद्धलेखन — गुरूचा उकार (अधिक माहिती); शुद्धलेखन — योग्य रकार (अधिक माहिती)
ओळ १७:
सूर्यास्त = सूर्य+अस्त<br/>
हरीश = हरि+ईश<br/>
गुरूपदेशगुरुपदेश = गुरु+उपदेश<br/>
महेश = मही+ईश
विद्यार्थी = विद्या+अर्थी
गुरूपदेशगुरुपदेश = गुरु+उपदेश
भूद्धार = भू+उद्धार
मातृृण = मातृ + ऋण
ओळ ९१:
 
==[[व्यंजनसंधी]] :==
दोन व्यंजने किंवा यापैकी दुसरा वर्ण स्वर असेल तर त्याला मिळून तयार होणार्याोहोणाऱ्याो संधीला व्यंजनसंधी असे म्हणतात.<br/>
व्यंजनसंधीचे खालील उपप्रकार पडतात.<br/>
=== प्रथम व्यंजन संधी : ===
ओळ १६१:
यशोधन = यशः+धन<br/>
मनोरथ = मन:+रथ<br/>
अधोवदन = अध:अधः+वदन<br/>
तेजोनिधी = तेज:तेजः+निधी<br/>
मनोराज्य = मन:+राज्य<br/>
अधोमुख = अध:अधः+मुख<br/>
 
=== विसर्ग-र-संधी :===
विसर्गाच्या मागे अ किंवा आ खेरीज कोणताही स्वर असून पुढे मृदु वर्ण आल्यास विसर्गाचा र होऊन संधी होणे.<br/>
उदा.<br/>
निरंतर = नि:निः+अंतर<br/>
दुर्जन = दु:दुः+जन<br/>
बहिरंग = बहि:बहिः+अंग<br/>
बहिद्वार = बहि:बहिः+द्वार<br/>
 
===विसर्ग र संधी :===
विसर्ग र संधी होत असतांना विसर्गाच्या मागे अ, आ खेरीज कोणताही स्वर आल्यास त्या विसर्गाचा र होतो जर दुसरा वर्ण असल्यास यावेळी पहिल्या र चा लोप होतो व त्याच्या मागील स्वर ऱ्हस्व असल्यास दीर्घ होतो.<br/>
उदा.<br/>
नीरस = नि:निः+रस<br/>
नीरव = नि:निः+रव<br/>
 
===विसर्ग संधी प्रकार ४ :===
विसर्गापुढे च, छ, ट, त, प, यापैकी कोणताही वर्ण आल्यास विसर्गाच्या जागी श, ष, व, स येऊन संधी होतो.<br/>
उदा.<br/>
दुश्चिन्ह = दु:दुः+चिन्ह<br/>
शनैश्वर = शनै:+चर<br/>
निश्चय = नि:निः+चय<br/>
दुष्टीका = दु:दुः+टीका<br/>
निस्तेज = नि:निः+तेज<br/>
चक्षु: = चक्षु:+तेज<br/>
अधस्तल = अध:अधः+तल<br/>
मनस्ताप = मन:+ताप<br/>
निष्फळ = नि:निः+फळ<br/>
निष्काम = नि:निः+काम<br/>
 
===विसर्ग संधी प्रकार ५ :===
विसर्गापूर्वी अ असून पुढे क, ख, प, फ यापैकी कोणतेही व्यंजन आल्यास विसर्ग स्थिर राहतो.<br/>
उदा.<br/>
रज:कणरजःकण = रज:रजः+कण<br/>
अध:पातअधःपात = अध:अधः+पात<br/>
अंत:पटलअंतःपटल = अंत:अंतः+पटल<br/>
तेज:पुंजतेजःपुंज = तेज:तेजः+पुंज<br/>
 
[[वर्ग:व्याकरण]]