"अत्तर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

[[File:Camel skin Perfume Bottles from Kannauj.jpg|thumb|कनौज येथील अत्तराच्यांत्तराच्या बाटल्या.]]

[[औषधी वनस्पतीवनस्ाती|अत्तरंत्तर]] हे झाडांच्या विविध स्त्रोतांमधून मिळविलेले एक सुगंधी तेल आहे. सामान्यत: ही द्रव्ये ऊर्ध्वपातनाद्वारेऊर्ध्वाातनाद्वारे बनवली जातात. इब्न सीना, ह्या पर्शियनार्शियन भौतिक्ौतिक शास्त्रज्ञाने पहिल्यांदााहिल्यांदा ऊर्ध्वपातनाद्वारेऊर्ध्वाातनाद्वारे फुलांचे अत्तरंत्तर तयार केले. [१] अत्तरंत्तर रासायनिक मार्गाने वेगळे केले जाऊ शकते परंतुारंतु सामान्यत: नैसर्गिक सुगंधी द्रव्य पाण्याच्याााण्याच्या सहाय्याने मिळवली जातात. ऊर्ध्वपातनाद्वारेऊर्ध्वाातनाद्वारे मिळालेली द्रव्य साधारणपणेसाधारणाणे चंदन किंवा इतर लाकडाच्या मडक्यात/सुरळीत ठेवून त्यांना बऱ्याच वेळासाठी ऊन्ह दाखवली जातात. उन दाखवण्याचा किंवा जुनं करण्याचा कालावधी वापरल्यावाारल्या जाणाऱ्या फुलाच्या,वनस्पतीच्यावनस्ातीच्या शास्त्रीय वैशिष्ट्य आणि इच्छित परिणामांवरारिणामांवर अवलंबूनंवलंबून एक ते दहा वर्षे असूंसू शकतो. तांत्रिकदृष्ट्या अत्तरंत्तर म्हणजे फुले, औषधी वनस्पतीवनस्ाती, मसाले आणि इतर नैसर्गिक पदार्थांचेादार्थांचे मिश्रण जे बऱ्याच दिवसांकरता उकळवले जाते, उकळवणे थांबवले जाते ही प्रक्रियाा्रक्रिया साधारणपणेसाधारणाणे तीन दिवस चालते त्यानंतर त्यांना उन्हात ठेवले जाते, ज्यानुसार मडक्यातील पाण्याचाााण्याचा अंशंंश निघून जाऊन शुद्ध अत्तरंत्तर मिळेल ही पद्धताद्धत उत्तर प्रदेशातल्याा्रदेशातल्या कन्नौज मध्ये आजही वापरलीवाारली जात आहे. [२]

'अत्तरंत्तर' हा शब्द पारशीाारशी 'इतिर' या शब्दापासूनशब्दााासून आला आहे असांसा अर्थंर्थ आहे 'इत्र', [3] ज्याचा अर्थंर्थ हा सुगंधी द्रव्य असांसा होतो.

सुगंधी तेले तयार करण्यासाठी वापरल्यावाारल्या जाणाऱ्या तंत्राचा आणि पद्धतींचााद्धतींचा सर्वात पूर्वीचीाूर्वीची केलेली नोंद ही इब्न-अलंल-बैतर (वैद्य, रसायनशास्त्रज्ञ)(११८८-१२४८)ह्याच्या नावे होती,जो अलंल-अंदलुलिसंंदलुलिस (त्या काळचे मुस्लिम-नियंत्रित स्पेनस्ाेन) इथे वास्तव्यास होता.

इजिप्शियनइजिा्शियन लोक प्राचीना्राचीन जगात सुगंधी द्रव्य तयार करण्यासाठी प्रसिद्धा्रसिद्ध होते. इतर तेलं त्यात मिसळण्यापूर्वीमिसळण्यााूर्वी ते फक्त वनस्पतीवनस्ाती आणि फुलांपासूनफुलांाासून तयार केले गेले. नंतर अलंल-शेख अलंल-रईस यांनी सुगंधी द्रव्य बनवण्याची प्रक्रियाा्रक्रिया विकसित केली आणि एक उत्तम सुगंधित उत्पादनउत्ाादन निर्माण केले. याकरता त्याला अबींबी अलींली अलंल सीना म्हणून संबोधले जात असेंसे. गुलाब व इतर वनस्पतींच्यावनस्ातींच्या सुगंधांचे ऊर्ध्वपातनाद्वारेऊर्ध्वाातनाद्वारे अत्तरंत्तर बनवण्याचे तंत्र अवगतंवगत झालेल्या लोकांमध्ये तो पहिलााहिला होता. त्याचा गुलाबांच्या ऊर्ध्वपातनाद्वारेऊर्ध्वाातनाद्वारे अत्तरंत्तर मिळवण्याचा प्रयोगा्रयोग यशस्वी होईपर्यंतहोईार्यंत सुगंधी द्रव्य तेलाचे मिश्रण आणि वाटलेल्या औषधी वनस्पतींचेवनस्ातींचे मिश्रण असायचेंसायचे.

येमेनमध्ये, येमेनची राणी 'अरवांरवा अलंल-सुलेही' यांनी अत्तरचींत्तरची एक विशेष पद्धतीचंाद्धतीचं अत्तरंत्तर आणलं. हा अत्तराचांत्तराचा प्रकारा्रकार पर्वतीयार्वतीय फुलांपासूनफुलांाासून तयार केला गेला होता आणि अरबच्यांरबच्या राजांना भेट्ेट म्हणून दिला गेला.

अबुलंबुल फजल फाईसी यांनी मकबरऱ्यात लावण्यात येणारी धूपबत्तीधूाबत्ती बनवण्यासाठी अत्तराचांत्तराचा कसा वापरवाार केला जातो ह्याचा पुरावााुरावा दिला. फाईसीच्या मते अकबरच्यांकबरच्या काळात वापरल्यावाारल्या जाणाऱ्या द्रव्यामध्ये कोरफड, [[चंदन]] आणि [[दालचिनी]] समाविष्ट होती. मायरह, कस्तुरी आणि अंबरंंबर सारख्या प्राण्यांच्याा्राण्यांच्या अंशासोबतंंशासोबत विशिष्ट झाडांच्या मुळांसह आणि इतर काही मसाल्यांचा वापरवाार केला जात असेंसे. [[अवधंवध | अवधचांवधचा ]] शासक, गाझीउद्दीन हैदर शाह आपल्याआाल्या शयनकक्षाच्या भोवती्ोवती अत्तरचेंत्तरचे कारंजे तयार करायचा. हे कारंजे सातत्याने कार्यक्षम राहून तिथं आल्हाददायक सुवासिक आणि प्रणयकारका्रणयकारक वातावरण तयार करत.

=वापरवाार आणि प्रकारा्रकार=

अत्तराचेंत्तराचे वर्गीकरण सामान्यत: शरीरावर असलेल्यांसलेल्या त्यांच्या प्रभावाच्याा्र्ावाच्या आधारित केले जाते. कस्तुरी, अंबरंंबर आणि केसर (केशर) सारखे 'उबदार' अत्तरांचांत्तरांचा वापरवाार हिवाळ्यामध्ये केला जातो, कारण असेंसे मानले जाते की ते शरीराचे तापमानताामान वाढवण्यास पोषकाोषक असतातंसतात. तसेच, गुलाब, चमेली, खस, केवडा आणि मोगरा सारख्या 'थंड' अत्तरांचांत्तरांचा उपयोगउायोग उन्हाळ्यात केला जातो.

जरी अत्तरंत्तर बहुतेकदा त्यांच्या सुगंधीपणासाठीसुगंधीाणासाठी वापरलेवाारले जातात,तसेच ते औषधी आणि कामोत्तेजक हेतूंसाठी देखील वापरलेवाारले जातात.

हे सुगंधित द्रव्य [[हिमालय | हिमालयात ]] आढळणाऱ्या नर मृगांची एक दुर्मिळ प्रजातीा्रजाती "मॉश्चस मॉश्चिफेरस" तयार करते. [[कस्तुरी]] तयार करण्यात वापरल्यावाारल्या जाणाऱ्या पदार्थाचीादार्थाची निर्मिती केवळ एक प्रौढा्रौढ नर हरणच करू शकते आणि ते मिळवण्यासाठी हरिणला ठार मारावे लागते समाविष्ट. कस्तुरीच्या वाढत्या मागण्यांमुळे कस्तुरी हरीण प्रजातीा्रजाती धोक्यात आली आहे, ज्यामुळे कृत्रिम कस्तूरीच्या वाढीस मदत झाली, जी 'पांढरीाांढरी कस्तुरी' म्हणून ओळखली जाते.

नैसर्गिक कस्तुरी सहसा औषधे आणि मिष्ठान्नात मिसळली जाते. विषावर उपचारउाचार आणि अवयवंवयव बळकट करणे असेंसे सदर घटकाचे आभासीआ्ासी औषधी फायदे प्रचलिता्रचलित आहेत.

अंबारंंबार हा व्हेलच्या शुक्राणूद्वारे उत्सर्जित होतो, समुद्रकिनाऱ्यावर मिळवला जातो. असांसा एक कयास आहे की तो मानवांनी कमीतकमी १,००० वर्षांपासूनवर्षांाासून वापरलावाारला आहे, आणि त्याला सुगंध आहे. अंब्रेनंंब्रेन नावाचा एक अल्कोहोलंल्कोहोल जो अत्तरंत्तर संरक्षक म्हणून वापरलावाारला जातो, तो अ‍ंबरं‍ंबर मधून उत्पन्नउत्ान्न केला जातो.