"इडन गार्डन्स" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो Pywikibot 3.0-dev |
छो सांगकाम्या_संदर्भ_त्रुटी_काढली |
||
ओळ ८:
| स्थापना = १८६४
| बसण्याची_क्षमता= ६६,०००
| मालक = [[भारतीय लष्कर]]<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://zeenews.india.com/sports/softspot/historic-eden-garden-is-meant-for-bcci-cab-chief_4792.html|
| प्रचालक = [[क्रिकेट असोशिएशन बंगाल]]
| एण्ड1 = हाय कोर्ट एण्ड
ओळ ५२:
| label = '''इडन गार्डन्स'''
}}
'''इडन गार्डन्स''' ([[बंगाली भाषा|बंगाली]]: ইডেন গার্ডেন্স) हे [[कोलकाता]], [[भारत]] येथील क्रिकेटचे मैदान आहे. [[बंगाल क्रिकेट संघ]] आणि आयपीएल संघ [[कोलकाता नाईट रायडर्स]]चे ते घरचे मैदान असून [[कसोटी क्रिकेट]] [[आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने|आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय क्रिकेट]] आणि [[२०-२० सामने|आंतरराष्ट्रीय टी२०]] सामन्यांसाठी वापरले जाणारे मैदान आहे.<ref name="cric">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://content.cricinfo.com/india/content/ground/57980.html|
मैदानावर झालेल्या ४० कसोटी सामन्यांपैकी भारतीय संघाने १२ सामने जिंकले आहे तर ९ सामने गमावले आहेत, उर्वरित १९ सामने अनिर्णित राखण्यात संघाला यश आले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=1;id=292;type=ground|
==इतिहास आणि क्षमता==
१८४१ मध्ये आराखडा तयार केलेल्या कोलकत्त्यातील एक उद्यान इडन गार्डन्स वरुण मैदानाचे नाव ठेवले गेले. इडन गार्डन्स उद्यानाला हे नाव त्यावेळचे [[भारतीय गव्हर्नर जनरल]] [[जॉर्ड इडन, ऑकलंडचे १ले अर्ल|लॉर्ड ऑकलंड]] ह्यांच्या मुली इडन भगिनींच्या नावावरुन दिले गेले होते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|आडनाव=बॅग|पहिले नाव=शमिक|
मैदानावरील पहिल्या कसोटी सामन्याची नोंद १९३४ साली केली गेली तर पहिला एकदिवसीय सामना १९८७ साली खेळवला गेला.<ref name="cric"/> इडन गार्डनवर खेळवले गेलेले [[हिरो चषक, १९९३-९४|हिरो चषक]] स्पर्धेच्या बाद फेरीमध्ये खेळवला गेलेला पहिला सामना हा ह्या मैदानावर प्रकाशझोतात खेळवला गेलेला पहिला सामना होता.<ref name= "ESPNCRICINFO">{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/wisdenalmanack/content/story/151059.html |
==उल्लेखनीय घटना==
* १९४६ साली, फॉर्मात असलेल्या [[मुश्ताक अली]]ला [[ऑस्ट्रेलियन सर्व्हिसेस XI]] विरुद्धच्या अनधिकृत कसोटीमधून वगळण्यात आले. त्यानंतर प्रेक्षकांनी ("नो मुश्ताक, नो टेस्ट" अशा घोषणांसह) केलेल्या निषेधामुळे, निवड समितीने त्याला पुन्हा संघात घेतले.<ref name=Mushtaq_Ali>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.rediff.com/cricket/2001/dec/17mush.htm |
* १९६६/६७ वेस्ट इंडीज आणि १९६९/७० ऑस्ट्रेलिया दौर्यादरम्यान मैदानावर दंगली घडल्य होत्या.<ref name="cric" />
* १६ ऑगस्ट १९८० च्या [[ईस्ट बंगाल एफ.सी.|पूर्व बंगाल]] आणि [[मोहन बागान ए.सी.|मोहन बागान]] संघादरम्यानच्या डर्बी लीग सामन्यानंतर झालेल्या चेंगराचेंगरीमुळे १६ फुटबॉल चाहत्यांना आपले प्राण गमवावे लागले होते.<ref name=stampede>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.goal.com/en-india/news/1064/i-league/2016/08/16/26560182/revisiting-16th-august-1980-the-darkest-day-in-the-history|
* क्रिकेट विश्वचषक, १९८७ च्या संस्मरणीय अंतिम सामन्यात ऑस्ट्रेलियाने इंग्लंडचा ७ धावांनी पराभव केला.
*[[हिरो चषक, १९९३-९४]] मधील भारत वि दक्षिण अफ्रिका, पहिल्या उपांत्य सामन्यात [[सचिन तेंडुलकर]]ने टाकलेल्या, शेवटच्या निर्णायक षटकांत दक्षिण आफ्रिकेला ६ चेंडूंमध्ये ६ धावांची गरज असताना, फक्त ३ धावा देऊन भारताला संस्मरणीय विजय मिळवून दिला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा= http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/407722.html |
* भारतीय फलंदाजी कोसळल्याने प्रेक्षकांनी व्यत्यय आणलेला, [[क्रिकेट विश्वचषक, १९९६]] मधील [[क्रिकेट विश्वचषक, १९९६ - बाद फेरी#श्रीलंका वि भारत|भारत वि. श्रीलंका उपांत्य सामना]] श्रीलंकेला बहाल करण्यात आला.<ref name="cric" />
* [[पेप्सी इंडिपेंडन्स चषक, १९९७]]च्या दुसर्या अंतिम सामन्यावेळी भारतीय संघाच्या सर्व कसोटी आणि एकदिवसीय कर्णधारांनी, संपूर्ण मैदानावर एक सन्मान फेरी दिली.
* १९९९ मध्ये, भारतीय फलंदाज [[सचिन तेंडुलकर]] पाकिस्तानच्या [[शोएब अख्तर]]चा धक्का लागल्याने [[धावचीत]] झाला. अख्तरने तेंडुलकरच्या मार्गात अडथळा आणला आणि गर्दीचा क्षोभ झाला, त्यामुळे पोलिसांन प्रेक्षकांना मैदानाबाहेर काढावे लागले. सामना रिकाम्या मैदानात सुरु राहिला.<ref name=stampede2>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/483619.html |
* [[कपिल देव]]ने त्याची पहिली एकदिवसीय हॅट्ट्रीक १९९१ साली श्रीलंकेविरुद्ध ह्याच मैदानावर घेतली.<ref name=HattricksOdi>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://stats.espncricinfo.com/wi/content/records/263626.html|
* [[हरभजन सिंग]]ने २०००/०१ मध्ये ह्याच मैदानावर ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध हॅट्ट्रीक घेतली. कसोटी क्रिकेटमध्ये हॅट्ट्रीक घेणारा तो पहिला भारतीय गोलंदाज ठरला.<ref name=HattricksTest>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://stats.espncricinfo.com/wi/content/records/136977.html |
* [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]] ने ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध २०००/०१ मध्ये २८१ धावा केल्या. इडन गार्डन्सवरील ही सर्वात मोठी वैयक्तिक धावसंख्या आहे. बहुतांश सामन्यावर वर्चस्व राखल्यानंतरही ऑस्ट्रेलियाला हा सामना गमवावा लागला. २०००-०१ मधील बॉर्डर गावस्कर चषक मालिकेतील ही दुसरी कसोटी म्हणजे कसोटी इतिहासातील अशी केवळ तिसरी वेळ आहे, जेव्हा फॉलो-ऑन मिळालेल्या संघाने कसोटी सामना जिंकला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा= http://www.espncricinfo.com/ci/content/story/105230.html|
* इडन गार्डनवर [[सचिन तेंडुलकर]]च्या कारकिर्दीतील ऐतिहासिक [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१३#१ला कसोटी सामना|१९९वा सामना]] ६-१० नोव्हेंबर २०१३ रोजी वेस्ट इंडीज विरुद्ध झाला. भारताने सामना ३ दिवसात एक डाव आणि ५१ धावांनी जिंकला.
* १३ नोव्हेंबर २०१४ रोजी मैदानाच्या १५०व्या वर्धापनदिनी, इडन गार्डन्स एकदिवसीय इतिहासातील फलंदाजाच्या सर्वोच्च धावसंख्येचे साक्षीदार होते. [[श्रीलंका क्रिकेट संघाचा भारत दौरा, २०१४#४था एकदिवसीय सामना|श्रीलंकेविरुद्ध चवथ्या एकदिवसीय]] सामन्यात [[रोहित शर्मा]]ने १७३ चेंडूंत २६४ धावा करुन इतिहास रचला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा= http://stats.espncricinfo.com/ci/content/records/216972.html|
* ३ एप्रिल २०१६ रोजी, ह्याच मैदानावर, काही तासांच्या अंतराने, आयसीसी विश्वचषक ट्वेंटी२० स्पर्धांमध्ये [[२०१६ आयसीसी महिला विश्व ट्वेंटी२०|महिला]] आणि [[२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० अंतिम सामना|पुरुष]] स्पर्धा वेस्ट इंडीजच्या [[वेस्ट इंडीज राष्ट्रीय महिला क्रिकेट संघ|महिला]] आणि [[वेस्ट इंडीज क्रिकेट संघ|पुरुष]] संघाने जिंकल्या.
==विक्रम==
* मैदानावरील कसोटी क्रिकेटमधील सर्वोत्तम चार धावसंख्या भारताने नोंदवल्या आहेत. २००१ मध्ये ६५७-७, २०१० मध्ये ६४३-६, १९९८ मध्ये ६३३-५, आणि २०११ मध्ये ६३१-७.<ref name="HighTeamScoreTest">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/highest_innings_totals.html?class=1;id=292;type=ground |
* मैदावार सर्वाधिक कसोटी धावा [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]]च्या नावावर आहेत (१२७१ धावा), त्याखालोखाल [[राहुल द्रविड]] (९६२ धावा) आणि [[सचिन तेंडुलकर]] (८७२ धावा) ह्यांचा क्रमांक लागतो. <ref name="MostRunsTest2">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=1;id=292;type=ground |
*मैदानावर सर्वात जास्त कसोटी बळी घेण्याचा विक्रम [[हरभजनसिंग]]च्या नावे आहे. त्याने एकूण ४६ बळी घेतले आहेत, त्यानंतर [[अनिल कुंबळे]]ने ४० तर [[बिशनसिंग बेदी]]ने २९ गडी बाद केले आहेत. <ref name="MostWicketsTest">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/bowling/most_wickets_career.html?class=1;id=292;type=ground|
* एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये ह्या मैदानावरी सर्वाधिक धावसंख्या ५ बाद ४०४ ही २०१४ साली भारताने श्रीलंकेविरुद्ध केली होती. त्याखालोखाल २००९ मध्ये भारताने ३१७-५, आणि श्रीलंकेने २००९ मध्येच ३१५ धावा केल्या होत्या. <ref name=" HighTeamScoreODI">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/highest_innings_totals.html?class=2;id=292;type=ground |
* मैदानावर सर्वाधिक एकदिवसीय धावा [[सचिन तेंडुलकर]]ने केल्या आहेत (४९६ धावा), त्यानंतर [[मोहम्मद अझरुद्दीन]]ने ३३२ आणि श्रीलंकेच्या [[अरविंद डिसिल्व्हा]]ने ३०६ धावा केल्या. <ref name="MostRunsTest">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/batting/most_runs_career.html?class=2;id=292;type=ground |
* इडन गार्डन्सवर सर्वात जास्त १४ बळी घेतले ते [[अनिल कुंबळे]] आणि [[कपिल देव]]ने (१४ बळी) त्यापाठोपाठ [[जवागल श्रीनाथ]] ८ बळी आणि [[रवींद्र जडेजा]] व [[अजित आगरकर]]ने ७ बळी घेतले आहेत.<ref name="MostWicketsODI">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/bowling/most_wickets_career.html?class=2;id=292;type=ground|
* इडन गार्डन्सवर सर्वोत्कृष्ट कसोटी भागीदारी [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]] आणि [[राहुल द्रविड]] दरम्यान २००१ मधील ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या ऐतिहासिक कसोटी सामन्यामधील पाचव्या गड्यासाठीची ३७६ धावांची आहे.<ref name="PartnershipTest">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/fow/highest_partnerships_by_wicket.html?class=1;id=292;type=ground |
* [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]] आणि [[मोहम्मद अझरुद्दीन]] ह्या दोघांनी ह्या मैदानावर प्रत्येकी ५ शतके केली आहेत.
* १३ नोव्हेंबर २०१४ मध्ये [[रोहित शर्मा]]ने एकदिवसीय सामन्यात सर्वात जास्त धावा करण्याचा विक्रम केला. श्रीलंकेविरुद्धच्या सामन्यात त्याने १७३ चेंडूंत २६४ धावा केल्या.
ओळ ९३:
[[बंगाल क्रिकेट असोसिएशन]]ने मैदानाच्या नुतनीकरणाच्या कामासाठी बर्ट हिल आणि व्हिएमएस यांच्या गटाला कायम ठेवले. नुतनीकरणाच्या योजनेमध्ये नवीन क्लबहाऊस आणि खेळाडूंसाठी सुविधा, मैदानाला नवीन स्वरुप देण्यासाठी बाह्य भिंतीमधील सुधारणा, विद्यमान छताला नवे धातूचे अच्छादन, नवीन/सुधारीत संरक्षण सुविधा आणि माहिती फलक तसेच इतर सामान्या पायाभूत सविधांमधील सुधारणा यांचा समावेश होता. त्याशिवाय अंदाजे १,००,००० इतकी असलेली प्रेक्षकक्षमता कमी करुन ६६,००० वर आणणे हा सुद्धा सुधारणांचा एक भाग होता.
नुतनीकरणाच्या अपुर्या राहिलेल्या कामामुळे उद्भवलेल्या असुरक्षित स्थितीमुळे, आयसीसीने इंग्लंड वि. भारत सामना इडन गार्डन्सवर न खेळवण्याचे ठरवले. २७ फेब्रुवारी २०११ रोजी नियोजित असलेला सदर सामना [[एम्. चिन्नास्वामी मैदान]], [[बंगलोर]] येथे खेळवण्याचा निर्णय घेण्यात आला.<ref name="India News">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा= http://www.espncricinfo.com/icc_cricket_worldcup2011/content/story/498450.html |
मैदानावर १५, १८ आणि २० मार्च २०११ रोजी आयोजित केलेले सामने वेळापत्रकानुसार पार पडले. नियोजित सामन्यांपैकी केनिया वि झिम्बाब्वे या शेवटच्या सामन्यासाठी फक्त १५ प्रेक्षकांनी तिकीटे विकत घेतली. विकल्या गेलेल्या तिकीटांच्या मैदानावरील नोंदींपैकी ही सर्वात कमी आकडेवारी आहे. <ref name=Roar>{{स्रोत बातमी|आडनाव=बसू|पहिले नाव=रिथ |दुवा=http://www.telegraphindia.com/1110322/jsp/calcutta/story_13747391.jsp |
<br />
<br />
ओळ १०३:
===कसोटी===
आजवर मैदानावर झालेल्या कसोटी सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=1;id=292;type=ground|
{| class="wikitable"
ओळ १९२:
===एकदिवसीय===
आजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=292;type=ground|
{| class="wikitable"
ओळ २६१:
===टी२०===
आजवर मैदानावर झालेल्या आंतरराष्ट्रीय टी२० सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=292;type=ground|
{| class="wikitable"
|