"उत्प्रेरक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
ओळ ५५:
* उत्प्रेराकाना कोफ्टेक्टरची आवश्यकता असते परंतु त्यांना बांधात नसल्यास अपेनॅझिम किंवा अपोप्रोटीन्स म्हणतात. क्रियाशीलतेसाठी आवश्यक असलेल्या कॉफॅक्टर (ओं) सोबत एंझाइमला होलोनोझेम (किंवा हॅलोेंजिझम) म्हणतात. हॉलिन्झाईम हा शब्ददेखील अनेक प्रथिनेयुक्त गटांमध्ये जसे की डीएनए पोलिमारेझस असणार्या एन्झाईम्सवर लागू करता येतो; येथे क्रियाकलापांसाठी आवश्यक असलेल्या सब्युनिट्ससह पूर्ण कॉम्पलेक्स आहे.
 
== कोएन्ज़ेम्स(Coenzymes) ==
लहान जैविक परमाणु जे तोंडावाटे किंवा सक्तीने एंझाइमपर्यंत बांधले जातात . Coenzymes एका एन्झायममधून दुसर्यामध्ये रासायनिक गटांची वाहतूक करतात. या उदाहरणात एनएडीएच, एनएडीपीएच आणि एडेनोसिन ट्रायफॉस्फेट (एटीपी) समाविष्ट आहेत. फ्लेव्हिन मोनोन्यूक्लियोलाईटिड (एफएमएन), फ्लेव्हिन एडेनीन डीन्यूक्लियोलाईटिड (एफएडी), थायामिन पायरॉफॉस्फेट (टीपीपी) आणि टेट्राहाइड्रोफॉलाट (THF) यांसारखे काही कोनेझिम, हे जीवनसत्त्वेमधून मिळविले जातात.
 
कोएन्ज़ेम्स हे एंजाइम क्रियेचे परिणाम म्हणून रासायनिक बदल घडवून आणतात , त्यामुळे कोनेझिमांना विशेष दर्जाचे substrates, किंवा दुसरे substrates समजणे उपयुक्त आहे, जे अनेक भिन्न एन्झाइम्समध्ये सामान्य आहेत. उदाहरणार्थ, सुमारे १००० एन्झाइम कोएन्जियम NADH वापरण्यासाठी ज्ञात आहेत.
 
Coenzymes सहसा सतत पुनरुत्पादित आणि पेशीच्या आत एक स्थिर पातळीवर त्यांच्या सांद्रता ठेवली जाते. उदाहरणार्थ, एनएडीएपीएचचे '''पेंटोस फॉस्फेट मार्ग''' आणि एस-अॅडेनोसिलमिथियोनिन '''मेथिओनिओन''' एडेनोसिलट्रान्सफेरझ यांनी पुनर्जन्म केला जातो. या सातत्याने पुनरुत्पादन म्हणजे कमी प्रमाणात कोएन्झाइम्सचा वापर फार तीव्रतेने केला जाऊ शकतो. उदाहरणार्थ, मानव शरीर प्रत्येक दिवसात एटीपीमध्ये स्वतःचे वजन वाढवते.
 
== '''थर्मोडायनॅमिक्स(Thermodynamics)''' ==
सर्व उत्प्रेरकांप्रमाणेच, एन्झाइम्स प्रतिक्रियाच्या रासायनिक संतुलनाची स्थिती बदलत नाहीत. सजीवांच्या शरीरात निर्माण होणारे द्रव्य उपस्थितीत, प्रतिक्रिया त्याच दिशेने चालते की ती एन्झाइम शिवाय बरीच जलदगती असते . उदाहरणार्थ, '''कर्बोनिक अनहायड्राईजची''' प्रतिक्रिया त्याच्या प्रतिक्रियाकर्त्यांच्या एकाग्रतावर अवलंबून असते.
[[वर्ग:९ जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]]
[[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]]