"शनी ग्रहाचे नैसर्गिक उपग्रह" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
प्रसाद साळवे (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: २०१७ स्रोत संपादन |
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) शनी ग्रहाचे चंद्र येथील माहिती हलवली खूणपताका: कृ. कॉपीराईट उल्लंघने शोधून वगळण्या करतासुद्धा तपासावा. मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन प्रगत मोबाईल संपादन संदर्भा विना भला मोठा मजकुर ! |
||
ओळ १:
शनीचे उपग्रह प्रचंड आहेत, १ किमी व्यासाच्या उल्कांपासून ते प्रचंड [[टायटन]]पर्यंत. टायटन आकाराने बुधाहूनही मोठा आहे. शनीला ६२ निश्चित कक्षा असलेले उपग्रह, नावे असलेले ५३ आणि ५० किमीपेक्षा जास्त व्यास असलेले फक्त १३ उपग्रह आहेत.
{{multiple image |align= right|direction =vertical|header = Artist's concepts of the Saturnian ring–moon system|header_align = center |footer =|footer_align = left| width = 450|image1=Saturn's_Rings_PIA03550.jpg| alt1=A spherical yellow-brownish body (Saturn) can be seen on the left. It is viewed at an oblique angle with respect to its equatorial plane. Around Saturn there are rings and small ring moons. Further to the right large round moons are shown in order of their distance.| caption1 = Saturn, its rings and major icy moons—from Mimas to Rhea|image2 = Moons of Saturn 2007.jpg|alt2=In the foreground there are six round fully illuminated bodies and some small irregular objects. A large half-illuminated body is shown in the background with circular cloud bands around the partially darkened north pole visible.| caption2 = Images of several moons of Saturn. From left to right: Mimas, Enceladus, Tethys, Dione, Rhea; Titan in the background; Iapetus (top right) and irregularly shaped Hyperion (bottom right). Some small moons are also shown. All to scale.}}
'''शनी ग्रहाचे चंद्र''' असंख्य आणि विविधतापूर्ण आहेत. एक गोलाकार पिवळा-तपकिरी [[शरीर]] [[शनि (ज्योतिष)|(शनि]]) डावीकडे दिसू शकतो. हे त्याच्या विषुववृत्तीय विमानासंबधीच्या संदर्भात तिरकस कोनात पाहिले जाते. शनीच्या सभोवती रिंग्ज आणि लहान रिंग चंद्राचा असतो. उजव्या मोठ्या गोल चंद्राच्या दिशेने त्यांचे अंतर क्रमाने दर्शविले जाते. शनि, त्याचे रिंग्ज आणि मोठे बर्फाळ चंद्रमा-मिमास ते रिया पर्यंत अग्रभागांमध्ये सहा राउंड पूर्णतः प्रकाशित झालेल्या आणि काही लहान अनियमित वस्तू आहेत. मोठे अर्धपुतळ शरीर हे दृश्यमान अंशतः अंधुक झालेला उत्तर धोंड्याभोवती परिपत्रक मेघ बँडच्या पार्श्वभूमीमध्ये दर्शविले आहे.
शनिचे अनेक चंद्रमाचे छायाचित्र. डावीकडून उजवीकडे: मिमास, एन्सेलॅडस, टेथिस, दुऑन, रिया; पार्श्वभूमीत बुद्धिमत्ता; (वरच्या उजव्या) आणि अनियमितपणे आकार असलेले हायपरियन (खालच्या उजव्या). काही लहान चंद्रमा देखील दर्शविल्या जातात. मोजण्यासाठी सर्व शनीचे चंद्रमार्ग असंख्य आणि वैविध्यपूर्ण आहेत,ज्यात 1 किलोमीटर पेक्षा कमी विशाल टाइटनपर्यंतच्या लहान चंद्राच्या चांदण्यांमधील ग्रह आहे, जे बुध बुधपेक्षा मोठे आहे. शनिमध्ये 62 चंद्रमाशांच्या पुष्टी केलेल्या कविते आहेत, 53 पैकी ज्याचे नाव आहे आणि त्यातील 13 केवळ 50 किलोमीटरपेक्षा जास्त व्यास आहेत, तसेच त्यांच्या स्वतःच्या जटिल कक्षीय हालचालींच्या घळीच्या रिंग आहेत. सात शनीयान चंद्राचे आकार मोठे असल्यासारखे मोठे आहेत, परंतु त्यापैकी केवळ दोन, टायटन आणि रिया सध्या हायड्रोस्टॅटिक समतोलतेमध्ये आहेत. सॅटर्नच्या चंद्रामध्ये विशेषत: उल्लेखनीय म्हणजे टायटन, सौर उर्जामधील दुसऱ्या सर्वात मोठ्या चंद्रा (बृहस्पतिच्या गॅनिमेड नंतर), नायट्रोजन-समृद्ध पृथ्वी सारखी वातावरण आणि कोरड्या नदीचे नेटवर्क्स आणि हायड्रोकार्बन तलाव असलेले एक भूभाग सौर यंत्रणामध्ये कुठेही आढळत नाही; आणि एन्सेलॅडसची रासायनिक रचना केल्यापासून धूमकेतूसारखीच असते विशेषत: एन्सेलॅडसने दक्षिण ध्रुवाच्या पाण्याखाली द्रव पाण्याची उपस्थिती दर्शविली आहे असे गॅस आणि धूळचे जेनेट्स सोडते आणि संभाव्यतेला त्याच्या पृष्ठभागाखाली जागतिक महासागराकडे जाण्याची शक्यता आहे.
शनिचे चंद्राचे चंद्राचे नियमित उपग्रह असतात; त्यांच्याकडे सर्जनच्या विषुववृत्ताच्या विमानास फारशी कल्पना नसलेल्या प्रोजेक्ट आहेत. त्यामध्ये सात प्रमुख [[उपग्रह]] समाविष्ट आहेत, ज्यामध्ये मोठ्या चंद्रासह ट्रोजन कक्षामध्ये अस्तित्वात असलेले दोन लहान चंद्रमा, दोन परस्पर सह-कक्षीय चंद्र आणि दोन उपग्रह आहेत जे शनीच्या फॅ रिगच्या पाळक म्हणून काम करतात. शनीच्या गोल कड्यामध्ये अंतर असणाऱ्या इतर दोन नियमित उपग्रहांची कक्षा. तुलनेने मोठ्या Hyperion टायटन एक अनुनाद मध्ये लॉक केले आहे उर्वरित नियमित चंद्राच्या कक्षेत अिंगच्या बाह्य आवरणाजवळ, जी रिंगमध्ये आणि मुख्य चंद्रमा मिमास आणि एसेलॅडसच्या दरम्यान. नियमित उपग्रहांना परंपरागततः टायटन्स आणि टाइटनेस किंवा त्यानंतर पौराणिक शनिशी संबंधित इतर आकृत्यांचे नामकरण केले जाते
उर्वरित 38, केवळ एक वगळता सर्व लहान आहेत, अनियमित उपग्रह आहेत, ज्यांचे कर्कश शनिपासून बरेच दूर आहेत, [[उच्च रक्तदाब|उच्च]] प्रलोभन आहेत, आणि प्रोग्रॅड् आणि प्रतिगामी लोकांमध्ये मिसळले जातात. हे चंद्रमार्ग कदाचित लहान ग्रह ग्रहण केले जातात, किंवा त्यांना पकडले गेल्यानंतर अशा मृतदेहांच्या ढिगाऱ्यापासून मोडकळीस मिळविले गेले, टक्कर कुटुंब बनवणे अनियमित उपग्रहांना त्यांच्या कक्षीय वैशिष्ट्यांत, इनुइट, नॉर्स आणि गॅलिक गटांमध्ये वर्गीकृत केले गेले आहे आणि त्यांची नावे संबंधित पौराणिक कथांमधून निवडली जातात. अनियमित चंद्रातील सर्वात मोठा चांद्र चांदणीचा चांभोहा, फॉइ आहे, 19 व्या शतकाच्या शेवटी साप
शनीच्या आतील रत्ने थोड्या शेकडो मीटरपासून सूक्ष्म ते माशाच्या आकाराच्या वस्तू घेऊन असतात, प्रत्येक शनिवारी स्वतःच्या कक्षेत असतात.अशाप्रकारे शनिनिअन चंद्रमाची एक निश्चित संख्या दिली जाऊ शकत नाही, कारण अनफिनिश्ड लहान अनामिक वस्तूंची ज्यामध्ये शनीचा रिंग सिस्टीम बनली आहे आणि चंद्रासाठी नाव असलेल्या मोठ्या वस्तू दरम्यान कोणतीही उद्दीष्ट सीमा नाही. रिंगमध्ये एम्बेड केलेल्या 150 पेक्षा जास्त चांदणींना आसपासच्या रिंग साहित्यात निर्माण होणा-या गोंधळातून आढळून आले, तरी ही अशा वस्तूंच्या एकूण लोकसंख्येचा केवळ एक लहानसा नमूनाचा मानला जातो.
=== शोध व नावे ===
ज्या काळात दुर्बिणीतून फोटो काढता येत नसत, त्याकाळीही शनीच्या [[आठ]] उपग्रहांचा शोध लागला होता. १६५५ साली [[टायटन]]चा शोध, [[टेथिस]], [[डायोन]], [[र्‍हिआ]] यांचा १६७१-७२ साली लागलेला शोध, [[मिमास]]-[[एन्सेलाडस (शनीचा उपग्रह)|एन्सेलाडस]] यांचा १७८९ साली शोध.
| |||