"संगणक नेटवर्क" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

==<big>[[संगणक नेटवर्क]]</big>==

[[File:Computernetworkdemo.gif|thumb|Computernetworkdemo]]

[[File:Networkterm.png|thumb|कॉम्‍प्‍यूटर नेटवर्क Computer Network]]

<big>'''सामान्य नेटवर्किंग टर्म'''</big>

 

* नेटवर्क मधील प्रत्येक उपकरणाला नोड म्हणतात.

--------

==<big>''' होस्ट -Host:'''</big>==

[[File:Hostfor.png|thumb|होस्ट Host]]

--------

 

==<big>''' नेटवर्क इंटरफेस कार्ड - Network Interface Card (NIC):'''</big>==

[[File:Nicdlink.jpg|thumb|नेटवर्क इंटरफेस कार्ड - Network Interface Card (NIC)]]

--------

--------

 

==<big>''' लोकल एरिया नेटवर्क LAN (Local Area Network):'''</big>==

[[File:LANtopo.jpg|thumb|LANtopo]]

--------

==<big>'''वाइड एरिया नेटवर्क (वॅन)- WAN (Wide Area Network):'''</big>==

[[File:WAN1.jpg|thumb|WAN1]]

--------

 

==<big>'''प्रोटोकॉल -Protocol:'''</big>==

--------

==<big>''' इंटरनेट प्रोटोकॉल- IP (Internet Protocol):'''</big>==

--------

==<big>''' ट्रान्समिशन कंट्रोल प्रोटोकॉल- TCP (Transmission Control Protocol):'''</big>==

--------

[[File:File-Transfer-Protocol.png|File-Transfer-Protocol]]

--------

 

==<big>'''11) डोमेन नेम सिस्टीम -DNS (Domain Name System):'''</big>==

[[File:Domain-name-system.jpg|thumb|डोमेन नेम सिस्टीम -DNS (Domain Name System)]]

--------

 

=='''<big>कॉम्यूटर नेटवर्क</big>'''==

[[File:Computernetworkdemo.gif|thumb|कॉम्‍प्‍यूटर नेटवर्क]]

--------

 

==<big>'''नेटवर्किंग फायदे'''</big>==

* विविध प्रकारची कामे करण्यासाठी नेटवर्कशी वेगवेगळ्या प्रकारचे संगणक जोडले जाऊ शकतात.

* यामुळे एखाद्या यंत्रातील आवश्यक अशा साधनांची संख्या कमी होते.

* एकापेक्षा जास्त प्रतींची गरज कमी करून ॲप्लिकेशन्स सर्व्हरवर साठवून ठेवता येऊ शकतात.<ref name="Pelkey-Dalal">{{cite book |last1=Pelkey |first1=James L. |title=Entrepreneurial Capitalism and Innovation: A History of Computer Communications, 1968-1988 |date=2007 |chapter=Yogen Dalal |url=http://www.historyofcomputercommunications.info/Individuals/abstracts/yogen-dalal.html |accessdate=5 September 2019}}</ref>

 

==<big>'''नेटवर्कचे वर्गीकरण: Types of Networks:'''</big>==

 

 

==<big>'''1) लोकल एरिया नेटवर्क - LAN (Local Area Network):'''</big>==

[[File:LANtopo.jpg|thumb|LANtopo]]

--------

==<big>'''2) मेट्रोपॉलीटन एरिया नेटवर्क - MAN (Metropolitan Area Network):'''</big>==

[[File:Manetworkfinal.jpg|thumb|Manetworkfinal]]

--------

==<big>'''3) वाइड एरिया नेटवर्क- WAN (Wide Area Network):'''</big>==

[[File:WAN1.jpg|thumb|WAN1]]

--------

[[File:Common-network-topologies-diagram.png|thumb|कॉम्प्युटर नेटवर्क टोपॉलॉजी]]

* नेटवर्क टोपोलॉजी हे नेटवर्कच्या व्यवस्थेचे वर्णन आहे, जोडणीच्या ओळींतून विविध नोड्स (प्रेषक आणि प्राप्तकर्ता) जोडणे.

-----

=='''<big>संगणक नेटवर्क टोपोलॉजीचे (नेटवर्क टोपॉलॉजीचे) खालील मूलभूत प्रकार आहेत:</big>'''==

=='''<big>1) पॉइंट-टू-पॉईंट (Point-to-point):</big>'''==

[[File:Point-to-point-network-topology.png|thumb|Point-to-point networks]]

-----

=='''<big>2) बस टोपॉलॉजी (Bus Topology):</big>'''==

'''<big>फायदे (Advantages)-</big>'''

* बस टोपॉलॉजी कमी खर्चिक आहे.

* या नेटवर्कचा विस्तार करणे सोपे आहे.

'''<big>तोटे (Disadvantages)-</big>'''

=='''<big>3) स्टार नेटवर्क (Star Topology):</big>'''==

[[File:Star Topology.gif|thumb|Star Topology]]

* हे केंद्रीय उपकरण सर्व्हरचे काम करते तर इतर नोड्ज हे क्लायंटचे काम करतात.

* यातील सर्व संवाद हा केंद्रीय उपकरणातून होतो.

[[File:Ring Topology.gif|thumb|Ring Topology]]

* रिंग बस टोपॉलॉजीमध्ये प्रत्येक नोड हा इतर दोन नोड्जना जोडलेला असतो आणि अशा प्रकारे एक सर्क्युलर नेटवर्क तयार होते.

'''<big>फायदे (Advantages)-</big>'''

'''<big>तोटे (Disadvantages)-</big>'''

* एखादा नोड काढण्यासाठी किंवा जोडण्यासाठी संपूर्ण नेटवर्क बंद करावे लागते.

-----

[[File:Mesh Tolology.gif|thumb|Mesh Tolology]]

* मॅश टोपोलॉजी ही अशा नेटवर्क टोपोलॉजीचा वापर करते, की जीत प्रत्येक नोड (ज्यांना मॅश नोड म्हणतात) हा नेटवर्कमध्ये डाटा ईले करतो.

* या टोपॉलॉजीतले सर्व नोड्ज नेटवर्कमध्ये डेटा वितरणासाठी सहकार्य करतात.<ref name="rfc1035">{{IETF RFC|1035}}, "Domain names – Implementation and Specification", P. Mockapetris (November 1987)</ref> and [[Dynamic Host Configuration Protocol|DHCP]] to ensure that the equipment on the network has a valid IP address.<ref>{{cite book |last=Peterson |first=L.L. |last2=Davie |first2=B.S. |year=2011 |url=https://books.google.com/books?id=BvaFreun1W8C&pg=PA372&lpg=PA372 |title=Computer Networks: A Systems Approach |page=372 |edition=5th |publisher=Elsevier |isbn=978-0-1238-5060-7}}</ref>

 

'''<big>फायदे (Advantages)-</big>'''

'''<big>तोटे (Disadvantages)-</big>'''

* यात अनेक पाथवेंचा वापर असल्याने याला अतिरिक्त केबलिंग आणि नेटवर्क इंटरफेसची आवश्यकता भासते.

 

[[File:Tree Topology.png|thumb|Tree Topology]]

* ही टोपॉलॉजी नेटवर्कला अनेक लेव्हल्स/लेयर्समध्ये विभाजित करते.

* यात रूट नोड, इंटमीजिएट नोड आणि अल्टिमेट नोड यांचा समावेश असतो.

* या नेटवर्कचे उत्तम उदाहरण म्हणजे केबल टीव्ही तंत्रज्ञान.

* इतर उदाहरणे म्हणजे डायनामिक ट्री वर आधारित लष्करी, खाणकाम आणि अन्य मोबाईल ॲप्लिकेशन्स..<ref name="Pelkey-6.9">{{cite book |last1=Pelkey |first1=James L. |title=Entrepreneurial Capitalism and Innovation: A History of Computer Communications, 1968-1988 |date=2007 |chapter=6.9 {{ndash}} Metcalfe Joins the Systems Development Division of Xerox 1975-1978 |url=http://www.historyofcomputercommunications.info/Book/6/6.9-MetcalfeJoinsSystemsDevelopmentDivisionXerox75-78.html |accessdate=5 September 2019}}</ref>

'''<big>फायदे (Advantages)-</big>'''

* उपकरणांशी पॉईंट टू पॉईंट कनेक्शन.

* नेटवर्कचे विविध स्तर मॅनेज करायला सोपे आहेत, आणि म्हणून दोष ओळखणे अधिक सोपे होते.

* लवचिकता आहे.

'''<big>तोटे (Disadvantages)-</big>'''

* हा नेटवर्क बनविताना फार महाग पडतो.