"भीम जन्मभूमी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary |
||
ओळ २७:
}}
'''भीम जन्मभूमी''' हे मध्य प्रदेशातील [[महू]] (आता [[डॉ. आंबेडकर नगर]]) येथील [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर]]ांना समर्पित स्मारक आहे. १४ एप्रिल १८९१ रोजी लष्करी छावणी असलेल्या महू गावात बाबासाहेब आंबेडकरांचा जन्म झाला होता.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.dgde.gov.in/content/bharat-ratna-dr-b-r-ambedkar-smarak-mhow-cantonment|शीर्षक=Bharat Ratna Dr. B. R. Ambedkar Smarak, Mhow Cantonment {{!}} Directorate General Defence Estates|website=www.dgde.gov.in|language=en|access-date=2018-05-23}}</ref> येथे मध्य प्रदेश शासनाने भव्य स्मारक उभे केले आहे. या स्मारकाचे उद्घाटन १४ एप्रिल १९९१ रोजी १००व्या [[आंबेडकर जयंती]]दिनी मध्य प्रदेशचे तत्कालिन मुख्यमंत्री [[सुंदरलाल पटवा]] यांच्या हस्ते करण्यात आले.<ref name="patrika"/> स्मारकाची रचना वास्तुविशारद ईडी निमगडे यांनी तयार केली. पुढे याचे १४ एप्रिल २००८ रोजी ११७व्या भीमजयंती दिनी लोकार्पण केले गेले. प्रत्यक्षत लष्करी छावणीतील आंबेडकरांचे राहते घर ताब्यात घेण्यासाठी १७ वर्ष प्रयत्न करावे लागले, त्यानंतर स्मारक उभारण्यासाठी त्यापुढील २० वर्षे प्रयत्न करावे लागले.
एकूणात ३७ वर्षांच्या प्रयत्नानंतर २२ चौरस फूट जागेत जन्मभूमीवर दोन मजली विहार तयार झाले.<ref name="लोकार्पण">{{स्रोत बातमी|url=https://www.forwardpress.in/2015/01/mahu-me-banega-ambedkar-smark/|शीर्षक=महू में बनेगा आम्बेडकर स्मारक|date=2015-01-01|work=फॉरवर्ड प्रेस|access-date=2018-05-23|language=hi-IN}}</ref> दरवर्षी येथे लाखो [[आंबेडकरवाद|भीमानुयायी]], [[बौद्ध]] व पर्यटक भेट देऊन बाबासाहेबांच्या जन्मस्थळाला वंदन करीत असतात.[[भोपाळ]] ([[मध्य प्रदेश]]) येथून २१६ किमी अंतरावर व [[इंदौर]] येथून २० किलोमीटर अंतरावर महू आहे. या ठिकाणी बाबासाहेबांना अभिवादन करण्याकरिता २०१६ मध्ये १२५व्या आंबेडकर जयंतीदिनी [[भारताचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]] [[नरेंद्र मोदी]] आले होते.<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.narendramodi.in/hi/pm-modi-visits-the-birth-place-of-dr-bhimrao-ambedkar-440346|शीर्षक=प्रधानमंत्री मोदी ने महू में डॉ बाबासाहेब अम्बेडकर के जन्म स्थान का दौरा किया|work=www.narendramodi.in|access-date=2018-05-23}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी|url=https://khabar.ndtv.com/news/india/mhow-dr-amdedkars-125th-anniversary-pm-narendra-modi-speech-1395476|शीर्षक=महू : बर्तन साफ करने वाली मां का बेटा पीएम बन पाया, तो उसका श्रेय बाबासाहेब को जाता है...|work=NDTVIndia|access-date=2018-05-23}}</ref> २०१८ मध्ये १२७व्या आंबेडकर जयंतीदिनी [[भारताचे राष्ट्रपती|राष्ट्रपती]] [[रामनाथ कोविंद]] यांनी महूला भेट देऊन बाबासाहेबांना अभिवादन केले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://hindi.news18.com/news/madhya-pradesh/indore-president-ramnath-kovind-talks-about-bhimrao-ambedkar-at-mhow-1342561.html|शीर्षक=बाबासाहेब की जन्मस्थली पर राष्ट्रपति के रूप में आना मेरा सौभाग्य: रामनाथ कोविंद– News18 हिंदी|website=News18 India|access-date=2018-05-23}}</ref> [[पंचतीर्थ]] म्हणून [[भारत सरकार]]द्वारे विकसित होत असलेल्या [[डॉ. बाबासाहेब अांबेडकर]]ांच्या जीवनाशी निगडित पाच स्थळांपैकी हे एक स्थळ आहे.
==इतिहास==
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे वडील [[रामजी मालोजी सकपाळ]] यांनी पुण्यातील पंतोजी शाळेमध्ये शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर लष्करामध्ये शिक्षक म्हणून नोकरीस सुरुवात केली पुढे ते बढतीने प्रधान शिक्षक व त्यानंतर मुख्याध्यापक म्हणून त्यांना पदोन्नती मिळाली. १४ वर्षे मुख्याध्यापकाचे काम केल्यानंतर सैन्यात सुभेदार (मेजर) पदावर महू येथे बढती मिळाली. महू हे 'मिलीटरी हेडक्वार्टर्स ऑफ वॉर' होते. तेथे रामजी सकपाळ कटुंबियांसमवेत १८८९ पासून राहत होते. महूच्या काली पलटन भागात [[भीमाबाई रामजी सकपाळ|भीमाबाई]] व रामजी बाबा यांचे पोटी १४ एप्रिल १८९१ रोजी बाबासाहेबांचा जन्म झाला. बाबासाहेब अडीच वर्षांचे होईपर्यंत म्हणजेच १८९४ पर्यंत रामजी सकपाळ तेथे राहत होते. आपल्या [[अस्पृश्यता]] निर्मुलन कार्य, [[भारतीय संविधान]] निर्मिती व सामूदायिक [[बौद्ध धम्म]] दीक्षा व इतर कार्यांमुळे बाबासाहेब आंबेडकर जागतिक पटलावर एक प्रसिद्ध व्यक्ती म्हणून गणले जाऊ लागते. अस्पृश्यांच्या हक्कांसाठी लढणाऱ्या बाबासाहेब आंबेडकरांची जन्मभूमी अस्पृश्यांसाठी एक पवित्र भूमी बनली व या स्थानाला महत्त्व प्राप्त झाले. या जन्मभूूमीचे दर्शन घेण्याकरिता आंबेडकरांचे अनुयायी येऊ लागले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.mahanews.gov.in/Home/HomeDetails.aspx?str=Zc1ZAXs1gyI=|शीर्षक=https://www.mahanews.gov.in/Home/HomeDetails.aspx?str=Zc1ZAXs1gyI=|website=www.mahanews.gov.in|access-date=2018-05-23}}</ref>
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारक समितीचे संस्थापक अध्यक्ष भंते संघशील यांनी २७ मार्च १९९१ रोजी समितीच्या बैठक आयोजित केली, तेथे निश्चित करण्यात आले होते, की स्मारकाचे भूमीपूजन करण्याकरता मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री [[सुंदरलाल पटवा]] यांना आमंत्रित केले जाईल, ज्याची सूचना मुख्यमंत्र्यांना दिली गेली. जन्मभूमीवर स्मारकाच्या बांधणीच्या नकाशे वास्तुशिल्पकार ईडी निमगडे यांनी तयार केले. व जयंती उत्सवाची तयारी सुरु करण्यात आली. बाबासाहेबांचा पवित्र अस्थिकलश आणण्याकरिता भंतेजी मुंबई गेले शासनाकडून दहा हजार रूपये अनुदान घेऊन अस्थिकलश घेतला. मुंबईतील [[पीपल्स एज्युकेशन सोसायटी]]चे घनःश्याम तळवटकर आणि न्यायमूर्ती आर.आर. भोले यांच्याशी भेट घेतली. भंतेजी बाबासाहेबांचा अस्थिकलश घेऊन १२ एप्रिल १९९१ ला महूला आणला. भूमीपूजनाच्या कार्यक्रमांसाठी दोन दिवस शिल्लक होते त्या काळात जिल्हाधिकारी अय्यर आणि एस.पी. माकूल यांनी बदोबस्त केला. १४ एप्रिल १९९१ या बाबासाहेबांच्या १०० वी स्वर्ण जयंतीदिनी मुख्यमंत्री सुंदरलाल पटवा यांनी स्मारकाचे भूमिपूजन केले, त्यांच्याबरोबर [[अटलबिहारी वाजपेयी]] आणि मंत्री भेरूलाल पाटीदार व भन्ते धर्मशील होते.<ref name="patrika">{{स्रोत बातमी|url=https://m.patrika.com/indore-news/madhya-pradesh-former-chief-minister-sunderlal-patwa-passed-away-1474586/|शीर्षक=Indore News in Hindi – आंबेडकर स्मारक की आधारशीला रखने महू आए थे पूर्व मुख्यमंत्री पटवा|work=www.patrika.com|access-date=2018-05-23|language=hi-IN}}</ref> पुढे भव्य भीम जन्मभूमी स्मारक बनवले गेले व १४ एप्रिल २००८ रोजी ११७व्या भीमजयंती दिनी त्याचे लोकार्पण केले गेले.<ref name="लोकार्पण"/>
| |||