"मराठा (जात)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

भावार्थ - शस्ञशास्ञातशस्त्रशास्त्रात म्हणजे रणविद्येत प्रविणप्रवीण होऊन जो क्षञियएकथा एकटाक्षत्रिय दहा हजार योद्ध्याबरोबरयोद्ध्यांबरोबर लढुलढू शकतो त्या रणधुरंधरासच मरहट्टा- महारथ महारथी म्हणतात." या संबंधाने डॉ.भांडारकर म्हणतात,"महारथ, महारथी, मरहट्टा व मराठा यांचे संस्क्रुतसंस्कृरुत रुपरूप महाराष्ट्र असे आहे. अर्थात महाराष्ट्र म्हणजे महारथ्यांचामहारथींचा/महारट्ट्यांचा उर्फ मराठा क्षञियांचाक्षत्रियांचा देश होय. ख्रिस्ती सनापुर्वीसनापूर्वी सातव्या शतकात क्षञियक्षत्रिय दक्षिणेत आले. विँध्य पर्वताच्या दक्षिणेकडील देशसंबंधानेदेशासंबंधाने पाणिनीच्याही पुर्वीपूर्वी कात्यायनाने आपल्या कार्तिकातवार्तिकांत उल्लेख केला आहे. हा या बाबिसबाबीस सबळ पुरावा होय. तसेच ख्रिस्ती शकाच्या पुर्वीपूर्वी तिसऱ्या शतकाच्या अशोकाच्या शिलालेखावरुनशिलालेखावरून जास्त पुरावा मिळतो,. या लेखात राष्ट्रिक पैठेणिक अशी नावे आढळतात. पैठण येथे राहणार्यानाराहणाऱ्यांना पैठेणिक व हल्लीच्या मराठ्यांचे पुर्वजपूर्वज ते राष्ट्रिक होत. अशोकाच्या कुंडे येथिलयेथील शिलालेखात महाभोजाचाही उल्लेख आहे. याप्रमाणे पतंजलीच्या पुर्वि 100१०० वर्षे आधी उत्तर व -दक्षिणेत दळणवळण चालुचालू होते व महाराष्ट्रात राष्ट्रिक,महाराष्ट्रिक व भोज लोकांची राज्ये होती.(संदर्भ-भांडारक्रुतभांडारकारकृत दक्षिणचा इंग्रजी इतिहास पेज 11११)

तसेच हरिवंशात नाग उपनावाच्या क्षञियक्षत्रिय राजकन्यापासुनराजकन्येपासून झालेल्या यदुच्यायदूच्या 4 पुत्रांनी सह्याद्रीपासुनसह्याद्रीपासून थेट कन्याकुमारीकन्याकुमारीपर्यंत पर्यँत 4४ राज्ये स्थापिली असा उल्लेख सापडतो. त्याचप्रमाणे विदर्भ देशाचे भोज राजे सोमवंशी असुनअसून ते यदुच्या कुळात उत्पन्न झालेले आहेत असा उल्लेख हरिवंशात आढळतो.यावरुन महाराष्ट्रयावरून महाराष्ट्रात व वर्हाडातवऱ्हाडात राहणारे लोक चंद्रवंशी यादव-जाधव मराठे क्षञियक्षत्रिय होते हे सिद्ध होते.ख्रिस्तिख्रिस्ती सनापुर्वीसनापूर्वी 7७ व्या शतकापासुनशतकापासून इसवी सनाच्या 3३ऱ्या र्याशतकापर्यंत शतकापर्यँत वर्हाडवऱ्हाडावर व महाराष्ट्रावर राष्ट्रे (रठ्ठे) उर्फ महाराष्ट्रे(महारठ्ठे) यांचे राज्य होते. पुढे ते अशोकाचे मांडलिक राजे झाले आणीआणि पुढे स्वतंञस्वतंत्र होऊन इत्यांनी सइसवी 6व्यासनाच्या शतकापर्यँत६व्या त्यानीशतकापर्यंत राज्ये केली.

मराठ्यांचे प्राचिनत्वप्राचीनत्व -

"महारथी साकोसिकी पुतसा ! विष्णुदत्तसा देयाधमपोदी"

म्हणजे कौशिकपुञकौशिकपुत्र महारथी/महारठी/महारट्टी विष्णुदत्त याने हे बांधले असे लिहिले आहे आणीआणि या लेण्याचा काळ इ स पुर्वपूर्व ३०० वर्षाचा आहे. मगध देशावर नंदाचे राज्य असताना म्हणजे सुमारे २३०० वर्षांपूर्वी वररुची होऊन गेला. त्याच्या प्राकृुत प्रकाश या ग्रंथात "शेषं महाराष्ट्रिवत्" असा उल्लेख आहे यावरुन महाराष्ट्र व मराठा शब्दाचे प्राचीनत्व स्पष्ट होते. 300

क्रुष्यादि"सर्वेषु एक वर्णा ये कृष्यादि कर्मतत्परः ! नमस्कारेण मंञेणमंत्रेण पंचयद्नापंचयज्ञा सदैवहि ! एषां द्नातिज्ञाति समुद्धोतु कुलानि षण्णवत्यपि ! वंशाश्चत्वार एवाञएवात्र सू्र्यचंद्र यदु शेषकः!!"

यावर कुमारिलाने (सातवे शतक) पुढिलपुढील टिप्पणी जोडली आहे,

"दाक्षिणात्यसामान्येन आंध्राणामिति भाष्यकारेणोक्तम "{मध्ययुगीन भारत भाग}

शवराच्या वेळी महाराष्ट्रात आंध्राचे राज्य होते यामुळे शवर नुसतेच म्हणतो किकी,'आंध्रामध्ये क्षञियकर्मक्षत्रियकर्म करितकरीत नसलेले म्हणजे देश किंवा पुर यांचे रक्षण न करणारे क्षञिय सुद्धाक्षत्रियसुद्धा आपल्यास राजा असा शब्द लावतात.कुमारिलाच्या वेळी महाराष्ट्र स्वतंञ झाला होता,म्हणुन त्याने असे लिहिले कि,'आंध्रामध्ये क्षञियकर्म करित नसलेले म्हणजे देश किंवा पुर यांचे रक्षण न करणारे क्षञिय सुद्धा आपल्यास राजा असा शब्द लावतात.कुमारिलाच्या वेळी महाराष्ट्र स्वतंञस्वतंत्र झाला होता,म्हणुनम्हणून त्याने असे लिहिले किकी,'दाक्षिणात्य सामान्यतः राज्य न करणारे क्षञियक्षत्रिय आपल्यास राजा हिही पदवी लावतात. त्याचप्रमाणे महाराष्ट्रात आजही 96९६ कुळी मराठा राज्य नसताना देखिलदेखील स्वतःस राजे म्हणवितात. ,म्हणजे शवरने 3र्या३ऱ्या शतकात व कुमारिलाने सातव्या शतकात वर्णिलेले महाराष्ट्रातीलक्षञियमहाराष्ट्रातील क्षत्रिय हे मराठाच होत हेच सिद्ध होते.