"महाराष्ट्रातील किल्ले" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

[[राजगड]], [[रायगड]], [[शिवनेरी]], [[तोरणा]], [[सिंहगड]], [[प्रतापगड]], [[पुरंदर]], [[लोहगड]], [[पन्हाळा]], [[सिंधुदुर्ग]], [[विजयदुर्ग]], [[जंजिरा]], [[विशाळगड]] इ. महत्त्वाचे किल्ले [[छत्रपती शिवाजी]]च्या स्वराज्यात होते.

शिवाजीचा जन्म [[शिवनेरी]] गडावर झाला. त्यांनी प्रथम जिंकलेला किल्ला [[तोरणा]] होय. [[राजगड]] ही मराठी राज्याची पहिली [[राजधानी]] होती. नंतर [[रायगड]] झाली. राजगड हा किल्ला शिवाजीने स्वतः बांधून घेतला. त्यापूर्वी त्या शहामृग नावाच्या डोंगरावर मुरुंबदेवाचे(ब्रह्मदेवाचे) देऊळ होते. ते देऊळ अजूनही राजगडाच्या बालेकिल्ल्यावर आहे. सिंधुदुर्ग, विजयदुर्ग व जंजिरा हे अरबी समुद्राला लागून असलेले किल्ले/जलदुर्ग आहेत. ते समुद्रमार्गे होणाऱ्या शत्रूंच्या हल्ल्यापासून स्वराज्याचे रक्षण करत.

 

==महाराष्ट्रातील जिल्हावार किल्ले==

===[[अहमदनगर जिल्हा]] (३)===