मराठी विकिपीडिया

लिंगभाव ओळख

लिंग ओळख ही स्वतःच्या लिंगभावाची वैयक्तिक भावना आहे. [१] लिंग ओळख एखाद्या व्यक्तीच्या जन्माच्या वेळी नियुक्त केलेल्या लिंगाशी संबंधित असू शकते किंवा त्यापेक्षा वेगळी असू शकते. [२] बहुतेक व्यक्तींमध्ये, लिंगाचे विविध जैविक निर्धारक एकरूप असतात आणि व्यक्तीच्या लिंग ओळखीशी सुसंगत असतात. [३] लिंग अभिव्यक्ती सामान्यत: एखाद्या व्यक्तीची लिंग ओळख दर्शवते, परंतु हे नेहमीच नसते. [४] [५] एखादी व्यक्ती विशिष्ट लिंग भूमिकेशी सुसंगत वागणूक, दृष्टीकोन आणि सादरीकरण व्यक्त करू शकते, परंतु अशा अभिव्यक्तीतून त्यांची लिंग ओळख दिसून येत नाही. लिंग ओळख हा शब्द रॉबर्ट जे. स्टोलर यांनी 1964 मध्ये तयार केला आणि जॉन मनी यांनी लोकप्रिय केला. [६] [७] [८]

बहुतेक समाजांमध्ये, पुरुष आणि मादी यांना नियुक्त केलेल्या लिंग गुणधर्मांमधील मूलभूत विभागणी असते, [९] एक लिंग बायनरी ज्याचे बहुतेक लोक पालन करतात आणि ज्यामध्ये लिंग आणि लिंगाच्या सर्व पैलूंमध्ये पुरुषत्व आणि स्त्रीत्वाच्या अपेक्षांचा समावेश होतो: जैविक लिंग, लिंग ओळख, आणि लिंग अभिव्यक्ती. [१०] काही लोक त्यांच्या जैविक लिंगाला नियुक्त केलेल्या लिंगाच्या पैलूंपैकी काही, किंवा सर्व, पाळत नाहीत; [११] त्यापैकी काही लोक ट्रान्सजेंडर, नॉन-बायनरी किंवा जेंडरक्वियर आहेत. काही समाजांमध्ये तृतीय पंथी ही आहेत.

लिंग ओळख सहसा वयाच्या तीन वर्षांनी तयार होते. [१२] [१३] तीन वयानंतर, लिंग ओळख बदलणे अत्यंत कठीण आहे. [१३][स्पष्टीकरण हवे] त्याच्या निर्मितीवर परिणाम करणारे जैविक आणि सामाजिक हे दोन्हीही घटक आहेत.

निर्मितीचे वय

संपादन

लिंग ओळख कशी आणि केव्हा तयार होते याबद्दल अनेक सिद्धांत आहेत आणि या विषयाचा अभ्यास करणे कठीण आहे कारण मुलांच्या अपरिपक्व भाषा संपादनासाठी संशोधकांना अप्रत्यक्ष पुराव्यांवरून गृहीतकांची आवश्यकता असते. [१४] जॉन मनी यांनी सुचवले की १८ महिने ते २ वर्षांपर्यंत मुलांमध्ये लिंगाबद्दल जागरूकता असू शकते आणि त्यांना काही महत्त्व असू शकते; लॉरेन्स कोहलबर्ग यांनी असा युक्तिवाद केला की वय ३ पर्यंत लिंग ओळख तयार होत नाही. [१४] हे सर्वमान्य आहे की मूळ लिंग ओळख ३ वर्षाच्या वयापर्यंत घट्टपणे तयार होते. [१४] [१२] [१५] या टप्प्यावर, मुले त्यांच्या लिंगाबद्दल ठाम विधाने करू शकतात [१४] [१६] आणि त्यांच्या लिंगासाठी योग्य मानल्या जाणाऱ्या क्रियाकलाप आणि खेळणी निवडण्याचा त्यांचा कल असतो [१४] (जसे की मुलींसाठी बाहुल्या आणि चित्रकला, आणि साधने आणि खडबडीत घरे. मुलांसाठी), [१७] जरी त्यांना अद्याप लिंगाचे परिणाम पूर्णपणे समजलेले नाहीत. [१६] तीन वयानंतर, लिंग ओळख बदलणे अत्यंत कठीण आहे. [१३]

मार्टिन आणि रुबल विकासाच्या या प्रक्रियेची संकल्पना तीन टप्प्यांप्रमाणे करतात: (१) लहान मुले आणि प्री-स्कूलर म्हणून, मुले परिभाषित वैशिष्ट्यांबद्दल शिकतात, जे लिंगाच्या सामाजिक पैलू आहेत; (२) पाच ते सात वर्षांच्या आसपास, ओळख एकत्रित होते आणि कठोर होते; (३) या "कठोरतेच्या शिखरावर" नंतर, तरलता परत येते आणि सामाजिकरित्या परिभाषित लिंग भूमिका काही प्रमाणात शिथिल होतात. [१८] बार्बरा न्यूमनने त्याचे चार भाग केले आहेत: (१) लिंग संकल्पना समजून घेणे, (२) लिंग भूमिकेचे मानके आणि स्टिरियोटाइप शिकणे, (३) पालकांशी ओळखणे आणि (४) लिंग प्राधान्य तयार करणे. [१६]

हे सुद्धा पहा

संपादन
  • लैंगिक अभिमुखता
  • ओळख (सामाजिक विज्ञान)
  • विलक्षण अभ्यास
  • विचित्र सिद्धांत
  • लिंग आणि लिंग भेद
  • लैंगिकता
  • लिंगाचे सामाजिक बांधकाम
  • युरेनियन
  • लैंगिक फरकांचे न्यूरोसायन्स

संदर्भ

संपादन
  1. ^ Morrow DF (2006). "Sexual Orientation and Gender Identity Expression.". In Morrow DF, Messinger L (eds.). Sexual orientation and gender expression in social work practice: working with gay, lesbian, bisexual, and transgender people. New York: Columbia University Press. pp. 3–17 (8). ISBN 978-0-231-50186-6. 2021-12-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2021-12-19 रोजी पाहिले. Gender identity refers to an individual's personal sense of identity as masculine or feminine, or some combination thereof.
  2. ^ Human Rights Campaign. "Sexual Orientation and Gender Identity Definitions". 2015-11-25 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2016-10-24 रोजी पाहिले.
  3. ^ Bhargava A, Arnold AP, Bangasser DA, Denton KM, Gupta A, Hilliard Krause LM, et al. (May 2021). "Considering Sex as a Biological Variable in Basic and Clinical Studies: An Endocrine Society Scientific Statement". Endocrine Reviews. 42 (3): 219–258. doi:10.1210/endrev/bnaa034. PMC 8348944 Check |pmc= value (सहाय्य). PMID 33704446 Check |pmid= value (सहाय्य).
  4. ^ Summers RW (2016). Social Psychology: How Other People Influence Our Thoughts and Actions [2 volumes]. ABC-CLIO. p. 232. ISBN 9781610695923.
  5. ^ American Psychological Association (December 2015). "Guidelines for psychological practice with transgender and gender nonconforming people". The American Psychologist. 70 (9): 832–864. doi:10.1037/a0039906. PMID 26653312.
  6. ^ "Dr. John Money, pioneer in sexual identity, dies". NBC News. 2022-01-16 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2022-01-16 रोजी पाहिले.
  7. ^ Bevan TE (2015). The psychobiology of transsexualism and transgenderism : a new view based on scientific evidence. Santa Barbara, California. p. 40. ISBN 978-1440831270.
  8. ^ Stoller RJ (November 1964). "The Hermaphroditic Identity of Hermaphrodites". The Journal of Nervous and Mental Disease. 139 (5): 453–457. doi:10.1097/00005053-196411000-00005. PMID 14227492.
  9. ^ Martin GN, Carlson NR, Buskist W (2009). "Psychology and Neuroscience". Psychology: The Science of Behaviour (4th ed.). Toronto, Canada: Pearson. pp. 140–141. ISBN 978-0-205-64524-4. 2021-12-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2021-12-19 रोजी पाहिले.
  10. ^ Eller JD (2015). Culture and diversity in the United States : so many ways to be American. Abingdon, Oxon: Routledge. p. 137. ISBN 978-1-317-57578-8. most Western societies, including the United States, traditionally operate with a binary notion of sex/gender
  11. ^ For example, MacKenzie GO (1994). Transgender nation. Bowling Green, OH. p. 43. ISBN 978-0-87972-596-9. transvestites [who do not identify with the dress assigned to their sex] existed in almost all societies; Zastrow C (2013). Introduction to Social Work and Social Welfare: Empowering People. p. 234. ISBN 978-1-285-54580-6. There are records of males and females crossing over throughout history and in virtually every culture. It is simply a naturally occurring part of all societies. (quoting the North Alabama Gender Center)
  12. ^ a b Bukatko D, Daehler MW (2004). Child Development: A Thematic Approach (इंग्रजी भाषेत). Houghton Mifflin. p. 495. ISBN 978-0-618-33338-7. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "bukatko" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  13. ^ a b c Hine FR, Carson RC, Maddox GL, Thompson Jr RJ, Williams RB (2012). Introduction to Behavioral Science in Medicine (इंग्रजी भाषेत). Springer Science & Business Media. p. 106. ISBN 978-1-4612-5452-2. 2020-07-01 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2020-01-08 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "IntBehavSciMed" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  14. ^ a b c d e Solomon K (11 November 2013). Men in Transition: Theory and Therapy (इंग्रजी भाषेत). Springer Science & Business Media. pp. 101–102. ISBN 978-1-4684-4211-3. 3 February 2021 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 10 January 2021 रोजी पाहिले. Gender identity is the individual's personal and private experience of his/her gender.
  15. ^ A few authorities say it forms between ages 3–4 rather than precisely at age 3, e.g. Bryjak GJ, Soraka MP (1997). Hanson K (ed.). Sociology: Cultural Diversity in a Changing World. Allyn & Bacon. pp. 209–45.
  16. ^ a b c Newmann B (2012-12-20). Development Through Life: A Psychosocial Approach. Cengage Learning. p. 243. ISBN 978-1111344665. 2021-02-03 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2015-07-02 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "Newmann" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  17. ^ Christopher Bates Doob, Social Inequality and Social Stratification in US Society
  18. ^ Martin C, Ruble D (2004). "Children's Search for Gender Cues Cognitive Perspectives on Gender Development". Current Directions in Psychological Science. 13 (2): 67–70. doi:10.1111/j.0963-7214.2004.00276.x.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=लिंगभाव_ओळख&oldid=2440987" पासून हुडकले