राजसूय यज्ञ

राजसूय यज्ञ (शाही बलिदान किंवा राजाचा शुभारंभ यज्ञ) हा वैदिक धर्मातील एक श्रौत विधी आहे. हा राजाचा अभिषेक असतो.

महाभारतात युधिष्ठिर राजसूय यज्ञ करतो

रुपरेषा

राजसूय राजाच्या अभिषेकाशी संबंधित आहे. हे राजाचे सार्वभौमत्व स्थापित करण्याचे साधन म्हणून विहित केलेले आहे. त्याचे वर्णन तैत्तिरीय कॉर्पसमध्ये आहे, ज्यामध्ये आपस्तंब श्रौत सूत्र १८.८–२५.२२ समाविष्ट आहे. यात सोमा दाबणे, रथ चालवणे, राजाने धनुष्यातून बाण सोडणे आणि एक संक्षिप्त "कॅटेल रेड" यांचा समावेश होतो. नवीन अभिषिक्त राजा त्याच्या नातेवाईकाची गुरेढोरे जप्त करतो आणि नंतर त्याच्या मालमत्तेचा काही भाग त्या नातेवाईकाला देतो. पुत्रहीन राजा हरिश्चंद्राच्या वतीने वरुणाला बलिदान दिलेला मुलगा शुनहशेपाची कथा आहे. अध्वर्यू पुजाऱ्यासोबत फासे फेकण्याचा एक खेळ देखील समाविष्ट आहे ज्यामध्ये राजा एक गाय जिंकतो, ज्याद्वारे राजा सिंहासनावर बसतो आणि ब्रह्मांड पुनर्जन्म होतो.

संदर्भ

हा राजाचा अभिषेक आहे. शाही बलिदान किंवा राजाचा शुभारंभ य्ञ)