कळस (मंदिर)

मंदिर कळशा

मंदिर मंडपात हिंदू मंदिरांच्या डोंगरांवर चढण्यासाठी वापरलेले धातूचे अवयव आहेत. हे वृक्ष अव्वल दर्जाचे आहे. चालुक्य, गुप्ता, मौर्य, इत्यादीसारख्या महान राजवंशांच्या युगांपासून ते ह्या प्रयोजनासाठी वापरला जात आहे.

प्रकार

मुळात, चार प्रकारचे मंदिर कल्याश आहेत: -

सिंग-कलाश (सिंग: Horn): हे सर्वात सामान्यपणे वापरले कलश आहे ते एका बैलच्या शिंगाच्या आकाराप्रमाणे आहे. म्हणून, याचे नाव असे आहे उदाहरण: सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई.

त्रिक-काराश (त्रि .: Three): हा तीन लांब कालशांचा समूह आहे. हे मुख्यतः गोपुरम व मुख्य प्रवेशद्वारावर वापरले जाते. उदाहरण: बद्रीनाथ मंदिर

मटका-कलाश (मटकाः Pot): हे कलश म्हणजे पिशवी आणि मातीची भांडी असतात. असे दिसते की भांडी एकमेकांच्या वर ठेवलेल्या असतात. उदाहरणः मुंबईदेवी मंदिर.

गोल-कलाश (गोल: Round): हे कलश गोल आहे आणि शीर्षावर एक अतिशय लहान आणि छान टीप आहे. उदाहरण: जगन्नाथ मंदिर, पुरी

सामुग्री

कलाश हे बहुधा धातूचे बनलेले आहेत. वापरलेली मुख्य धातू स्टील, लोखंड, ॲल्युमिनियम आणि कांस्य आहेत. श्री समाधी मंदिर, शिर्डी आणि तिरुपती येथील प्रसिद्ध मंदिरामध्ये सोने आणि चांदीसारख्या महान धातूंचा वापर केला जातो.

प्राचीन काळी, दगडात कोरलेली मंदिरे दगड दगड होते. एलोरा गुंफा, हम्पी आणि महाबलीपुरम सारख्या अनेक मंदिरे अजूनही येथे दगड दगड आहे.

दक्षिण भारतात, लाकडापासून बनवलेला कलश ही सामान्य आहे. तसेच, हिंदूंच्या घरांत लहान लाकडी मंदिरे, लाकडाचे लाकूड किंवा धातुचे बनलेले आहेत.