ब्रह्मराक्षस

ब्रह्मराक्षस ही एक हिंदू पौराणिक संकल्पना आहे. ब्रह्मराक्षस ही दक्षिण भारतात खूप प्रचलित आहे. कर्नाटक राज्यातील प्रत्येक ठिकाणी बाहेर ब्रह्मराक्षसचे तोंडाचा भाग दिसतो.

अस्तित्त्व

भारतातील अनेक मंदिरांच्या दारावरती किंवा काही अंशी घराच्या मुख्य दारावर वा देवघरांमध्ये ब्रह्मराक्षसाची मूर्ती आढळून येते. ब्रह्मराक्षसाची प्रतिमा पाहून लोकांचा मनातील वाईट विचार दूर होतो, त्यामुळे घरात किवा मंदिरात येणारा माणसाच्या मनातील वाईट विचार दूर करूनच येतो, असा समज आहे.

उल्लेख

भारतातील पंचतंत्र, विक्रम-वेताळ इ. कथांमध्ये ब्रह्मराक्षसाचा उल्लेख येतो.

कलेमधील उल्लेख

दक्षिण भारतातील कैसिका नाटकात ब्रह्मराक्षसाची भूमिका आढळते.

परदेशातील उल्लेख

जावा, कंबोडिया, थायलंड इ. आग्नेय आशियातील देशांतील हिंदू तसेच बौद्ध मंदिरांत ब्रह्मराक्षसाची शिल्पे आढळून येतात.