बहुराष्ट्रीय कंपनी (इंग्रजी: Multinational Corporation किंवा MNC) ही एक कॉर्पोरेट संस्था आहे जिच्याकडे तिच्या मूळ देशाव्यतिरिक्त किमान एका देशात वस्तू किंवा सेवांच्या उत्पादनाची मालकी आणि नियंत्रण असते. ब्लॅक'स लॉ डिक्शनरीनुसार एखादी कंपनी किंवा समूह 25% किंवा त्याहून अधिक महसूल देशाबाहेरील कामकाजातून मिळवत असेल तर ती बहुराष्ट्रीय कंपनी मानली जावी.[१]
टोयोटा ही जगातील सर्वात मोठ्या बहुराष्ट्रीय कंपन्यांपैकी एक आहे जिचे मुख्यालय टोयोटा सिटी, जपान येथे आहे.
multinacional (es); Трансұлттық корпорация (kk-kz); Perbadanan multinasional (ms); ترانسۇلتتىق كورپوراتسىييا (kk-cn); Транснационална корпорация (bg); Companie multinațională (ro); کثیر القومی کارپوریشن (ur); multinationellt företag (sv); транснаціональна корпорація (uk); 跨國公司 (zh-hant); 跨国公司 (zh-cn); 다국적 기업 (ko); Трансұлттық корпорация (kk); transnacia firmao (eo); меѓународно претпријатие (mk); multinacionalna korporacija (bs); বহুজাতিক কোম্পানি (bn); калыккуспо корпорация (udm); međunarodna korporacija (hr); बहुराष्ट्रीय कंपनी (mr); công ty đa quốc gia (vi); ترانسۇلتتىق كورپوراتسىييا (kk-arab); Transulttıq korporacïya (kk-latn); Multinasionale korporasie (af); међународно предузеће (sr); Multinacional (pt-br); 跨国公司 (zh-sg); Трансұлттық корпорация (kk-cyrl); fleirnasjonalt selskap (nn); multinasjonalt selskap (nb); Transmilli şirkət (az); ಮಲ್ಟಿನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್ (kn); multinational corporation (en); شركة متعددة الجنسيات (ar); 跨國公司 (yue); Transulttıq korporacïya (kk-tr); multinazional (eu); Multinacional (ast); multinacional (ca); Multinationales Unternehmen (de-ch); corfforaeth amlieithog (cy); comhlacht ilnáisiúnta (ga); међународно предузеће (sr-ec); 跨國公司 (zh); Multinationalt selskab (da); बहुराष्ट्रिय कम्पनी (ne); 多国籍企業 (ja); 跨國公司 (zh-tw); شركه متعددة الجنسيات (arz); 跨国公司 (zh-hans); תאגיד רב-לאומי (he); Multinacionalna korporacija (sh); 跨國公司 (zh-hk); बहुराष्ट्रीय कम्पनी (hi); 跨国公司 (wuu); monikansallinen yritys (fi); Transnatsional korporatsiyalar (kaa); multinational corporation (en-ca); Үндэстэн дамнасан корпораци (mn); nadnárodní korporace (cs); multinazionale (it); ტრანსნაციონალური კომპანია (ka); Çok uluslu şirket (tr); Πολυεθνική εταιρεία (el); Rahvusvaheline korporatsioon (et); ਬਹੁਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (pa); բազմազգ ընկերություն (hy); บริษัทข้ามชาติ (th); транснацыянальная карпарацыя (be-tarask); транснациональная компания (ru); multinacionális vállalat (hu); empresa multinacional (pt); multinational corporation (en-gb); multinaitional corporation (sco); međunarodno preduzeće (sr-el); tarptautinė bendrovė (lt); multinacionalna korporacija (sl); බහුජාතික සමාගම් (si); nadnárodná korporácia (sk); Transmilliy korporatsiya (uz); Perusahaan multinasional (id); przedsiębiorstwo wielonarodowe (pl); ബഹുരാഷ്ട്രകമ്പനികൾ (ml); multinationale onderneming (nl); ширкати фаромиллӣ (tg); multinationales Unternehmen (de); Khòa-kok kong-si (nan); شرکت چندملیتی (fa); Empresa multinacional (gl); multinationale (fr); multinasionałe (vec); Transnacionāla korporācija (lv) grande corporazione presente in molti paesi (it); Több országban működő cég (hu); corporation operating in multiple countries (en); Geschäftsbetrieb, der in mehreren Ländern agiert (de); empresa que opera em diversos países transnacional (pt); گونهای ابرشرکت (fa); 在世界多國有營運的公司 (zh); 複数の国で活躍する企業 (ja); lairge corporation which baith produces an sells guids or services in various kintras (sco); Perusahaan yang beroperasi di banyak negara (id); ponadnarodowe przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą w przynajmniej dwóch państwach (pl); תאגיד המשתרע על פני מדינות רבות, עם מפעלי משנה, משרדים או סניפים בארצות שונות (he); कई देशों में काम कर रही कंपनी (hi); grande entreprise présente dans de nombreux pays (fr); corporation operating in multiple countries (en); شركة تعمل في بلدان متعددة (ar); μορφή εταιρείας που δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες (el); gran corporación que realiza negocios en muchos países (es) Empresas transnacionales, Multinacionales, Empreszas multinacionales, EMN, Transnacional, Compañia multinacional, Empresa multinacional, Compañía multinacional, Compania multinacional, Corporacion multinacional, Corporación multinacional, Companía multinacional, Compañías transnacionales, Companias transnacionales (es); Perusahaan multinasional, Syarikat multinasional (ms); transnationales Unternehmen, multinationaler Konzern, MNU, Multinationale Unternehmungen (de); corparáid ilnáisiúnta (ga); شرکتهای چند ملیتی, شرکت چند ملیتی, شرکت های چندملیتی, شرکتهای چندملیتی, شرکت های چند ملیتی (fa); Транснационална компания, ТНК, Многонационална компания, Трансконтинентални компании, Мултинационална корпорация, Трансконтинентална компания, многонационално предприятие (bg); Multinational virksomhed, Transnationalt selskab, Transnationale selskaber, Multinational, Multinational koncern (da); Çok uluslu şirketler, Çuş, Çüş (tr); 本国法人, 現地法人, 日本法人, 多国籍事業体 (ja); multinationella företag, transnationellt företag, transnationella företag, transnationell, multinationals (sv); תאגיד בינלאומי, חברה רב-לאומית, חברה רב לאומית, חברה בינלאומית, תאגיד רב לאומי (he); 跨國企業 (zh-hant); Kansainvälinen yhtiö (fi); multinacia firmao, multnacia firmao (eo); TNC, nnohonárodní korporace, nadnárodní podnik, nadnárodní společnost, mezinárodní kosporace (cs); impresa multinazionale, azienda multinazionale, multinazionali, società multinazionale (it); multinationales, FTN, multinational, entreprise multinationale, entreprises multinationales, compagnie transnationale, firme transnationale, firme multinationales (fr); Hargmaine ettevõte, Rahvusvaheline firma, Hargmaine korporatsioon, Multinatsionaalne korporatsioon (et); multinationaal, multinational (nl); korporacja transnarodowa, korporacja międzynarodowa (pl); 跨国公司, 跨国大型企业, 跨国大企业, 國際企業, 跨国企业, 跨国超大型企业, 跨国的超大型企业 (zh); Multinacionais, Empresa multinacional, Companhia multinacional, Corporação multinacional, Mutinacionais, Empresa transnacional, Transnacional, Transnacionais, Empresas transacionais, Empresas transnacionais (pt); empresa multinacional, empresa transnacional, corporació multinacional, companyia multinacional (ca); 다국적기업, 초국가적 기업, 초국가적기업 (ko); Multinasionaal (af); transnacionalinė bendrovė, tarptautinis koncernas, daugianacionalinė bendrovė, multinacionalinė kompanija, daugiašalė bendrovė, daugianacionalinė korporacija, transnacionalinė korporacija, daugiatautė bendrovė, multinacionalinė bendrovė, multinacionalinė korporacija, tarptautinė korporacija (lt); multinacionalka, multinacionalna družba (sl); tập đoàn đa quốc gia, công ti đa quốc gia (vi); транснациональная корпорация, международная корпорация (ru); Multinacionalne korporacije (sh); บรรษัทข้ามชาติ (th); Multinasjonale selskap, Fleirnasjonale selskap, Multinasjonalt føretak, Transnasjonale selskap, Multinasjonalt selskap, Transnasjonalt selskap (nn); Flernasjonalt foretak, Multinasjonale selskaper, Multinasjonale foretak, Flernasjonalt selskap, Flernasjonale foretak, Multinasjonalt foretak, Multinasjonale selskap (nb); TMŞ (az); Multinational corporation (ml); მულტინაციონალური კომპანია, მულტინაციონალური კორპორაცია (ka); Multinacionalna kompanija, Multinacionalna tvrtka, multinacionalno poduzeće (hr); Corporație multinațională (ro); MNE, MNC, multinational enterprise, international corporation, transnational corporation, TNC (en); الشركات متعددة الجنسيات, الشركات الدولية, شركات متعددة الجنسيات, Multinational Company, شركه متعدده الجنسيات (ar); транснаціональні корпорації, ТНК (uk); мултинационална корпорација, меѓународна корпорација (mk)
बहुराष्ट्रीय कॉर्पोरेशनला मल्टीनॅशनल एंटरप्राइझ (MNE), ट्रान्सनॅशनल एंटरप्राइझ (TNE), ट्रान्सनॅशनल कॉर्पोरेशन (TNC), आंतरराष्ट्रीय कॉर्पोरेशन किंवा स्टेटलेस कॉर्पोरेशन असेही संबोधले जाऊ शकते. या संज्ञांमध्ये सूक्ष्म परंतु वास्तविक फरक आहेत. फोर्ब्स ग्लोबल 2000 कंपन्यांसह, आधुनिक युगातील बहुतेक सर्वात मोठ्या आणि सर्वात प्रभावशाली कंपन्या सार्वजनिकरित्या व्यापार केलेल्या बहुराष्ट्रीय कंपन्या आहेत. बहुराष्ट्रीय कंपन्या नैतिक मानकांच्या अभावामुळे (?) अधीन आहेत ते कर आणि बेस क्षरण आणि नफा-बदल कर टाळण्याच्या क्रियाकलापांशी देखील संबंधित आहेत.
बहुराष्ट्रीय कॉर्पोरेशन (MNC) ही सामान्यतः एका देशात समाविष्ट केलेली एक मोठी कॉर्पोरेशन असते जी विविध देशांमध्ये वस्तू किंवा सेवांचे उत्पादन किंवा विक्री करते. या कंपन्यांची दोन सामान्य वैशिष्ट्ये म्हणजे त्यांचा मोठा आकार आणि केंद्रिय नियंत्रित जगभरातील क्रियाकलाप.
वस्तू आणि सेवांची आयात आणि निर्यात परदेशात
लक्षणीय गुंतवणूक करणे
परदेशी बाजारात परवाने खरेदी आणि विक्री कॉन्ट्रॅक्ट
मॅन्युफॅक्चरिंगमध्ये गुंतणे - परदेशातील स्थानिक उत्पादकाला त्याची उत्पादने तयार करण्यास परवानगी देणे
परदेशात उत्पादन सुविधा किंवा असेंब्ली ऑपरेशन्स उघडणे बहुराष्ट्रीय कंपन्यांना त्यांच्या जागतिक उपस्थितीचा विविध मार्गांनी फायदा होऊ शकतो. सर्व प्रथम, MNCs त्यांच्या जागतिक विक्रीवर R&D खर्च आणि जाहिरात खर्च पसरवून, पुरवठादारांवर जागतिक क्रयशक्ती एकत्र करून आणि किमान अतिरिक्त खर्चासह जागतिक स्तरावर त्यांचा तांत्रिक आणि व्यवस्थापकीय अनुभव वापरून मोठ्या प्रमाणावर अर्थव्यवस्थेचा फायदा घेऊ शकतात. शिवाय, MNCs त्यांच्या जागतिक उपस्थितीचा वापर काही विकसनशील देशांमध्ये उपलब्ध कमी किमतीच्या कामगार सेवांचा लाभ घेण्यासाठी आणि प्रगत परदेशी देशांमध्ये राहणाऱ्या विशेष R&D क्षमतांमध्ये प्रवेश मिळवण्यासाठी करू शकतात. बहुराष्ट्रीय कंपन्यांच्या वर्तनावरील नैतिक आणि कायदेशीर अडथळ्यांची समस्या, कारण ते प्रभावीपणे "राज्यविहीन" कलाकार आहेत, विसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात उद्भवलेल्या अनेक तातडीच्या जागतिक सामाजिक-आर्थिक समस्यांपैकी एक आहे. संभाव्यतः, आधुनिक कॉर्पोरेशनपेक्षा समाजाच्या शासन मर्यादांचे विश्लेषण करण्यासाठी सर्वोत्तम संकल्पना म्हणजे "स्टेटलेस कॉर्पोरेशन" ही संकल्पना. बिझनेस वीकमध्ये किमान 1991 च्या सुरुवातीला तयार करण्यात आलेली, संकल्पना 1993 मध्ये सैद्धांतिकदृष्ट्या स्पष्ट करण्यात आली: लोकसंख्याशास्त्रीय विश्लेषण आणि वाहतूक संशोधन यांच्यातील छेदनबिंदू असलेल्या विश्लेषणात्मक साधनांसह राज्यविहीन कॉर्पोरेशन परिभाषित करण्यासाठी एक अनुभवजन्य धोरण आहे. हे छेदनबिंदू लॉजिस्टिक व्यवस्थापन म्हणून ओळखले जाते आणि ते संसाधनांच्या वेगाने वाढणाऱ्या जागतिक गतिशीलतेचे महत्त्व वर्णन करते. बहुराष्ट्रीय कंपन्यांच्या विश्लेषणाच्या प्रदीर्घ इतिहासात, आम्ही काही चतुर्थांश शतकात स्टेटलेस कॉर्पोरेशनच्या युगात आलो आहोत - कॉर्पोरेशन जे जगभरातील स्रोत सामग्रीच्या गरजा पूर्ण करतात आणि वैयक्तिक देशांसाठी उत्पादने तयार करतात आणि सानुकूलित करतात.
विकिपीडिया
