मराठी विकिपीडिया

प्रवृत्त गर्भपात

गर्भपातम्हणजे कोशातील भ्रूण किंवा गर्भ ते स्वतःहून टिकून राहणे किंवा जिवंत राहणे शक्य होण्यापूर्वी काढून टाकण्याद्वारे किंवा बाहेर खेचण्याद्वारे काढणे होय . गर्भपात आपोआप होऊ शकतो. तो हेतूपुरस्सर देखील केला जाऊ शकतो, अशा वेळी त्याला प्रवृत्त गर्भपात म्हणतात. गर्भपात ही संज्ञा सामान्यपणे मानवी गर्भावस्थेच्या प्रवृत्त गर्भपाताच्या संदर्भात वापरली जाते. गर्भ स्वतःहून जिवंत राहू शकल्यास त्यानंतरच्या समान कार्यपद्धतीस वैद्यकीय भाषेत “गर्भावस्था उशीरा संपुष्टात आणणे” असे म्हणतात.[२]

प्रवृत्त गर्भपात
----
Abortion laws globally[१]

     Legal on request      Legal with justification      Illegal except for maternal life, health, rape, or fetal defects      Illegal except for maternal life, health, or rape      Illegal except for maternal life or health      Illegal, no exceptions      Varies

     No information
ICD-10 O04
ICD-9 779.6
DiseasesDB 4153
MedlinePlus 002912
eMedicine article/252560

आधुनिक औषधोपचारांमध्ये प्रवृत्त गर्भपातासाठी औषधे किंवा शल्यक्रिया पद्धती वापरल्या जातात. मायफेप्रिस्टोन आणि प्रोस्टॅग्लॅंडिन ही दोन औषधे प्रथम त्रैमासिक कालावधीत शल्यक्रिया पद्धती इतकीच परिणामकारक आहेत.[३][४] दुसऱ्या त्रैमासिक कालावधीत,[५] औषधांचा वापर परिणामकारक असला तरीही, शल्यक्रिया पद्धतींमध्ये आनुषंगिक परिणामांची जोखीम कमी असल्याचे दिसते.[४] संतती नियमन, एकत्रित मौखिक गर्भनिरोधक गोळी यांसहित गर्भाशयांतर्गत साधने गर्भपातानंतर त्वरित सुरू करता येऊ शकतात.[४] जगाच्या विकसित भागात सुरक्षित गर्भपातासाठी औषधोपचारांमधील सर्वात सुरक्षित कार्यपद्धतींचा दीर्घ इतिहास आहे जेव्हा त्याला गर्भपात कायद्याने आणि स्थानिक कायद्याने परवानगी असते.[६][७] कोणत्याही गुंतागुंती शिवाय केलेले गर्भपात कोणत्याही दीर्घकालीन मानसिक आरोग्याच्या किंवा शारीरिक समस्यांना कारणीभूत ठरत नाहीत. [८] जागतिक आरोग्य संघटनेने जगभरातील सर्व स्त्रियांना याच समान पातळीवरील सुरक्षित आणि कायदेशीर गर्भपात उपलब्ध असण्याची शिफारस केली आहे.[९] असुरक्षित गर्भपातांच्या कारणास्तव, जगभरात दरवर्षी सुमारे 47,000 माता मृत्यू[८] आणि रुग्णालयामध्ये 5 दशलक्ष भरत्या होतात.[१०]

जगभरात दरवर्षी अंदाजे 44 दशलक्ष गर्भपात केले जातात, त्यामधील निम्म्याहून किंचित कमी गर्भपात असुरक्षितपणे केले जातात. [११] आधीची अनेक दशके घालवल्यानंतर, 2003 आणि 2008च्या दरम्यान,[११] कुटुंब नियोजन आणि संतती नियमन यासंबंधी शिक्षणापर्यंतचा प्रवेश सुधारल्यामुळे गर्भपातांची टक्केवारी घसरून थोडीशी बदलली आहे.[१२] As of 2008, जगातील चाळीस टक्के स्त्रियांना कायदेशीररित्या प्रवृत्त असलेला गर्भपात करण्यास “रोखण्याचे कोणतेही कारण न देता” प्रवेश आहे.[१३] परंतु, त्यासाठी गर्भवती असण्याच्या किती काळापर्यंत ते करता येऊ शकते याला मर्यादा आहेत. [१३]

प्रवृत्त गर्भपातास मोठा इतिहास आहे. ते विविध पद्धतींनी केले जातात. हर्बल औषधे, टोकदार उपकरणांचा वापर, शारीरिक आघात आणि अन्य पारंपारिक औषध यांचा समावेश आहे.[१४] गर्भपाताशी निगडीत कायदे, ते किती वारंवार केले जातात आणि त्यांची सांस्कृतिक आणि धार्मिक स्थिती यामध्ये जगभरात मोठ्या प्रमाणात बदल दिसतो. काही संदर्भांमध्ये, विशिष्ट स्थितींमध्ये गर्भपात हा कायद्यावर आधारित असतो, जसे की कौटुंबिक व्याभिचार, बलात्कार, गर्भाच्या समस्या, सामाजिक-आर्थिक घटक किंवा आईच्या आरोग्याची जोखीम.[१५] जगातील अनेक भागांमध्ये, गर्भपाताचे बोधात्मक, नैतिक पैलू आणि गर्भपाताचे कायदेशीर मुद्दे यांवर प्रामुख्याने गर्भपातासंबंधी वादविवाद होतात. गर्भपाताविरोधी चळवळींशी संबंधित लोक गर्भपाताच्या विरुद्ध सर्वसाधारणपणे असे बोलतात की गर्भ किंवा भ्रूण हा एक मानव असतो ज्याला जगण्याचा हक्क असतो आणि ते गर्भपाताची खुनाशी तुलना करू शकतात.[१६][१७] गर्भपाताच्या हक्कांच्या चळवळींचे समर्थन करणारे लोक गर्भपात हक्क हे स्त्रियांचे हक्क आहेत जिला तिच्या शरीराशी संबंधित मुद्द्यांविषयी ठरविण्याचा हक्क आहे यावर भर देतात.[१८]तसेच सर्वसाधारण मानवी हक्कांवर भर देतात.[९]

संदर्भ

संपादन
  1. ^ "World Abortion Policies 2013" (PDF). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. 31 July 2013 रोजी पाहिले.
  2. ^ Grimes, DA; Stuart, G (2010). "Abortion jabberwocky: the need for better terminology". Contraception. 81 (2): 93–6. doi:10.1016/j.contraception.2009.09.005. PMID 20103443.
  3. ^ Kulier, R; Kapp, N; Gülmezoglu, AM; Hofmeyr, GJ; Cheng, L; Campana, A (Nov 9, 2011). "Medical methods for first trimester abortion". The Cochrane database of systematic reviews (11): CD002855. doi:10.1002/14651858.CD002855.pub4. PMID 22071804.
  4. ^ a b c Kapp, N; Whyte, P; Tang, J; Jackson, E; Brahmi, D (Sep 2013). "A review of evidence for safe abortion care". Contraception. 88 (3): 350–63. doi:10.1016/j.contraception.2012.10.027. PMID 23261233.
  5. ^ Wildschut, H; Both, MI; Medema, S; Thomee, E; Wildhagen, MF; Kapp, N (Jan 19, 2011). "Medical methods for mid-trimester termination of pregnancy". The Cochrane database of systematic reviews (1): CD005216. doi:10.1002/14651858.CD005216.pub2. PMID 21249669.
  6. ^ Grimes, D. A.; Benson, J.; Singh, S.; Romero, M.; Ganatra, B.; Okonofua, F. E.; Shah, I. H. (2006). "Unsafe abortion: The preventable pandemic" (PDF). The Lancet. 368 (9550): 1908–1919. doi:10.1016/S0140-6736(06)69481-6. PMID 17126724.
  7. ^ Raymond, EG; Grossman, D; Weaver, MA; Toti, S; Winikoff, B (Nov 2014). "Mortality of induced abortion, other outpatient surgical procedures and common activities in the United States". Contraception. 90 (5): 476–479. doi:10.1016/j.contraception.2014.07.012. PMID 25152259.
  8. ^ a b Lohr, P. A.; Fjerstad, M.; Desilva, U.; Lyus, R. (2014). "Abortion". BMJ. 348: f7553. doi:10.1136/bmj.f7553.
  9. ^ a b Organization, World Health (2012). Safe abortion: technical and policy guidance for health systems (PDF) (2nd ed. ed.). Geneva: World Health Organization. p. 8. ISBN 9789241548434.CS1 maint: extra text (link)
  10. ^ Shah, I.; Ahman, E. (December 2009). "Unsafe abortion: global and regional incidence, trends, consequences, and challenges" (PDF). Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 31 (12): 1149–58. PMID 20085681.
  11. ^ a b Sedgh, G.; Singh, S.; Shah, I. H.; Åhman, E.; Henshaw, S. K.; Bankole, A. (2012). "Induced abortion: Incidence and trends worldwide from 1995 to 2008" (PDF). The Lancet. 379 (9816): 625–632. doi:10.1016/S0140-6736(11)61786-8. PMID 22264435.
  12. ^ Sedgh G, Henshaw SK, Singh S, Bankole A, Drescher J (September 2007). "Legal abortion worldwide: incidence and recent trends". Int Fam Plan Perspect. 33 (3): 106–116. doi:10.1363/ifpp.33.106.07. PMID 17938093.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  13. ^ a b Culwell KR, Vekemans M, de Silva U, Hurwitz M (July 2010). "Critical gaps in universal access to reproductive health: Contraception and prevention of unsafe abortion". International Journal of Gynecology & Obstetrics. 110: S13–16. doi:10.1016/j.ijgo.2010.04.003. PMID 20451196.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  14. ^ Joffe, Carole (2009). "1. Abortion and medicine: A sociopolitical history". In MPaul, ES Lichtenberg, L Borgatta, DA Grimes, PG Stubblefield, MD Creinin (eds.). Management of Unintended and Abnormal Pregnancy (PDF) (1st ed.). Oxford, United Kingdom: John Wiley & Sons, Ltd. ISBN 978-1-4443-1293-5. 2015-12-08 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 2017-05-25 रोजी पाहिले. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)CS1 maint: uses editors parameter (link)
  15. ^ Boland, R.; Katzive, L. (2008). "Developments in Laws on Induced Abortion: 1998–2007". International Family Planning Perspectives. 34 (3): 110–120. doi:10.1363/ifpp.34.110.08. PMID 18957353.
  16. ^ Pastor Mark Driscoll (18 October 2013). "What do 55 million people have in common?". Fox News. 2 July 2014 रोजी पाहिले.
  17. ^ Dale Hansen (18 March 2014). "Abortion: Murder, or Medical Procedure?". Huffington Post. 2 July 2014 रोजी पाहिले.
  18. ^ Sifris, Ronli Noa (2013). Reproductive Freedom, Torture and International Human Rights Challenging the Masculinisation of Torture. Hoboken: Taylor and Francis. p. 3. ISBN 9781135115227.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=प्रवृत्त_गर्भपात&oldid=2206255" पासून हुडकले