नगरवधू

नगरवधू ही प्राचीन भारताच्या काही भागांमध्ये पाळली जाणारी परंपरा होती. हे पद मिळविण्यासाठी स्त्रिया स्पर्धा करीत आणि ते निषिद्ध मानले जात नसे. सर्वात सुंदर स्त्रीची निवड नगरवधू म्हणून केली जाई.

नगरवधूला एखाद्या देवतेप्रमाणे मान दिला जाई, पण वस्तुतः ती कलावंतीण असे. लोक तिचा नाच व गीत पाहू शकत. एका रात्रीच्या नाचासाठी नगरवधूची किंमत खूप जास्त असे आणि तत्कालीन अतिसधन वर्गालाच ती परवडत असे.

प्रसिद्ध नगरवधू

• आम्रपाली, आचार्य चतुरसेन यांच्या वैशाली की नगरवधू या पुस्तकात वर्णन.
• वसंतसेना, मृच्छकटिक या शूद्रकाने लिहिलेल्या संस्कृत नाटकाची नायिका.