द कॉमन मॅन
द कॉमन मॅन हे भारतीय लेखक आणि व्यंगचित्रकार आर.के. लक्ष्मण यांनी तयार केलेले व्यंगचित्र पात्र आहे. या "कॉमन मॅन"ने तब्बल ५० वर्षांहून अधिक काळ सामान्य भारतीयांच्या आशा, आकांक्षा, संकटे आणि अपयशाचे प्रतिनिधित्व केले आहे. टाइम्स ऑफ इंडियामध्ये यू सेड इट या दैनिक कॉमिक स्ट्रिपद्वारे ते प्रकाशित व्हायचे. हे व्यंगचित्र १९५१ मध्ये सुरू झाले होते.[१]
जेव्हा लक्ष्मण यांनी टाइम्स ऑफ इंडियामध्ये व्यंगचित्रे काढण्यास सुरुवात केली तेव्हा त्यांनी भारतातील विविध राज्ये आणि संस्कृतींचे प्रतिनिधित्व करण्याचा प्रयत्न केला. डेडलाइन पूर्ण करण्याच्या घाईत, त्यांनी कमीत कमी पार्श्वभूमी पात्रे काढायला सुरुवात केली. परिणामतः शेवटी फक्त एकच पात्र उरले - द कॉमन मॅन.
कॉमन मॅन सामान्यत: व्यंगचित्रातील सर्व क्रियेचा मूक साक्षीदार म्हणून काम करतो. मानववंशशास्त्रज्ञ रितू गैरोला खंडुरी यांच्या मते, "धोतर आणि प्लेड जॅकेट घातलेला, गोंधळलेला सामान्य माणूस फसवणूक करणारा नाही. त्याच्या तीक्ष्ण निरीक्षणातून राजकीय सर्कसचा कोणताही तपशील चुकत नाही."[२]
लोकप्रिय माध्यमांत संपादन
- 1988 मध्ये टाईम्स ऑफ इंडियाच्या 150 व्या वर्धापनदिनानिमित्त भारतीय पोस्टल सेवेने प्रसिद्ध केलेल्या स्मरणार्थ टपाल तिकिटात कॉमन मॅनचा समावेश आहे. टाइम्स ऑफ इंडिया या जगातील सर्वात मोठ्या इंग्रजी दैनिकातील सर्वात मान्यताप्राप्त वैशिष्ट्यांपैकी एक बनले आहे.
- द कॉमन मॅन हा कमी बजेट एरलाइन एर डेक्कनचा शुभंकर होता.
- हे पात्र डीडी नॅशनल वरील भारतीय टेलिव्हिजन मालिका "वागले की दुनिया" आणि SAB टीव्ही वरील "आर के लक्ष्मण की दुनिया" मध्ये रूपांतरित करण्यात आले.[३]
- लक्ष्मण यांच्या व्यंगचित्रांच्या रोजच्या भाड्यावर मुंबईत वाढलेले सलमान रश्दी या लेखकांनी त्यांच्या दोन पुस्तकांमध्ये कॉमन मॅनचा उल्लेख केला आहे - त्यांची 1995ची कादंबरी द मूर्स लास्ट सिघ आणि 2012 मधील जोसेफ अँटोन हे त्यांचे आत्मचरित्र.[४]
पुतळे संपादन
- "द कॉमन मॅन"चा 8.2 फूट उंच कांस्य पुतळा सिम्बायोसिस इन्स्टिट्यूट, पुणे येथे त्यांच्या विश्वभवन इमारतीसमोर उभारण्यात आला आहे. कॉमन मॅनचे केस पांढरे असतात जे सतत उभे राहतात आणि त्याला गोंधळून टाकतात.[५]
- शिल्पकार सुरेश सकपाळ यांनी तयार केलेला कॉमन मॅनचा पुतळा 2007 मध्ये खान अब्दुल गफार खान रोड, वरळी, मुंबई येथे समुद्राच्या बाजूने स्थापित करण्यात आला.[६][७]
संदर्भ संपादन
- ^ Laxman, R. K. (1998). The Tunnel of Time: An Autobiography (इंग्रजी भाषेत). Viking. ISBN 978-0-670-87956-4.
- ^ Khanduri, Ritu Gairola (2012). "Picturing India: Nation, Development and the Common Man". Visual Anthropology. 25 (1): 303–323. doi:10.1080/08949468.2012.688416. S2CID 143569147.
- ^ "Celebs mourn cartoonist RK Laxman". The Times of India. 2022-01-14 रोजी पाहिले.
- ^ Jan 28, Nina Martyris / TNN / Updated:; 2015; Ist, 06:44. "Rushdie and the Common Man | India News - Times of India". The Times of India (इंग्रजी भाषेत). 2022-01-14 रोजी पाहिले.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
- ^ "The Tribune, Chandigarh, India - Nation". www.tribuneindia.com. 2022-01-14 रोजी पाहिले.
- ^ "MUMBAI PAUSED: Khan Abdul Ghaffar Khan Road". MUMBAI PAUSED. 2022-01-14 रोजी पाहिले.
- ^ "Putting the common back in place, News - City - Ahmedabad Mirror,Ahmedabad Mirror". web.archive.org. 2013-12-19. Archived from the original on 2013-12-19. 2022-01-14 रोजी पाहिले.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)