जागतिक व्याघ्र दिन दरवर्षी २९ जुलै रोजी जगभर साजरा केला जातो. २९ जुलै २०१० रोजी रशिया मधील सेंट पीटर्सबर्ग येथे भरलेल्या व्याघ्र परिषदेत हा दिवस जागतिक व्याघ्र दिन म्हणून घोषित करण्यात आला.

भारतीय वाघ

उद्देश

संपादन

या दिवसाचा उद्देश वाघांच्या नैसर्गिक अधिवासांच्या संवर्धनासाठी जागतिक पातळीवर प्रयत्न करणे, तसेच त्याबद्दल जनजागृती करणे आणि वाघांच्या संवर्धनासाठी येणाऱ्या समस्यांवर विचार करणे असा आहे.

विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीला जगभरात सुमारे १,००,००० वाघ होते, सध्या ही सध्या सुमारे ३०६२ ते ३९४८ इतकी असल्याचा अंदाज आहे. यापैकी सुमारे २००० वाघ भारतीय उपखंडात आहेत. त्यामुळे या दिवसाचे महत्त्व भारतासाठी विशेष आहे. वाघांची संख्या झपाट्याने कमी होण्याची कारणे नैसर्गिक अधिवास नष्ट होणे, चोरटी शिकार इ. आहेत.

कार्यक्रम

संपादन

सरकारी पातळीवरून जागतिक व्याघ्रदिनाच्या निमित्ताने कार्यक्रम घेतले जातात. तसेच व्याघ्र संवर्धनाच्या क्षेत्रात काम करणाऱ्या स्वयंसेवी संस्था सुद्धा या निमित्ताने जनजागृतीसाठी कार्यक्रम करतात.[][][]

सातवा वार्षिक जागतिक व्याघ्र दिन जगभरात विविध प्रकारे साजरा करण्यात आला. बांगलादेश, नेपाळ आणि भारत याशिवाय इंग्लंड आणि युनायटेड स्टेट्स यांसारख्या व्याघ्र श्रेणी नसलेल्या देशांमध्ये स्थानिक कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले होते.[] [] [] [] [][] काही उचभ्रू आणि गणमान्य व्यक्तींनी त्यांचे सोशल मीडिया प्रोफाइल फोटो काढून यात सहभाग घेतला.[१०] जागतिक वन्यजीव निधी (WWF) ने रेंजर्समध्ये गुंतवणूक करून "डबल टायगर्स" मोहिमेचा प्रचार सुरू ठेवला.[११] या दिवसाची जागरुकता वाढवण्यासाठी अनेक कंपन्यांनी WWF सोबत सहभाग घेतला.[१२][१३]

वाघांची संख्या आणि त्यांच्या संरक्षकांपुढील आव्हानांबाबत संपूर्ण जगात अधिक जागरूकता निर्माण झाल्याची नोंद करण्यात आली. भारतात दर चार वर्षांनी जंगली वाघांची संख्या मोजली जाते. इ.स. २००६ मध्ये १४११ वरून २०१४ मध्ये २२२६ पर्यंत आशाजनक वाढ दर्शवली गेली.[१४] भारतातील वाघांच्या वाढत्या संख्येची नोंद खालीलप्रमाणे आहे.

  1. सन २००६ - १४११ वाघ
  2. सन २०१० - १७०६ वाघ
  3. सन २०१४ - २२२६ वाघ
  4. सन २०१९ - २९६७ वाघ

भारतात पृथ्वीवरील एकूण वाघांपैकी सुमारे ७०% वाघांची वस्ती आहे.[१५]

संदर्भ

संपादन
  1. ^ "संग्रहित प्रत". 2017-07-29 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2018-02-27 रोजी पाहिले.
  2. ^ http://mr.vikaspedia.in/education/apala-maharashtra/92e93993e93093e93794d91f94d930-2013-90592d92f93e93092394d92f-935-91c902917932947/92e93993e93093e93794d91f94d93093e91a947-93594d92f93e91894d930-93594892d935
  3. ^ "संग्रहित प्रत". 2017-07-29 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2018-02-27 रोजी पाहिले.
  4. ^ Independent, The. "Saving Our Tigers". Saving Our Tigers | theindependentbd.com. 2020-10-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  5. ^ International Tiger Day
  6. ^ "7th World Tiger Day to be marked on Saturday". The Himalayan Times. 2017-07-27. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  7. ^ "Tiger Day to be held at Indira Gandhi Zoological Park today". The Hans India. 29 July 2017. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Yorkshire Wildlife Park prepares for Tiger Day". ITV News. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  9. ^ "International Tiger Day". Oregon Zoo. 2020-10-20 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  10. ^ "'Star Trek' Actor Says Earth's 4,000 Tigers Are Worth Saving". GOOD Magazine. 2017-07-17. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  11. ^ "WWF - Tiger Day". tigerday.panda.org. 2018-08-01 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  12. ^ "The world needs more tigers – News | .eco". News | .eco. 2017-07-28. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  13. ^ "Age gate". 3890.tigerbeer.com. 2017-05-12 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-07-29 रोजी पाहिले.
  14. ^ On International Tiger Day, Hopes Pinned For Tiger Population To Increase Anuj Pant on NDTV, 29 July 2018
  15. ^ "India tiger census shows rapid population growth". BBC News (इंग्रजी भाषेत). 2019-07-29. 2022-02-26 रोजी पाहिले.

[]

  1. ^ व्याघ्र परिषदेतील ठराव "https://web.archive.org/web/20120331131358/http://www.tigersummit.ru/files/Deklaraciq_anglijskaq.pdf"