जाई

जाई फूल.

जाईची फुले

• जाई हे एक प्रकारचे सुगंधी फूल असून तिच्या वेलीचा वेलवर्गीय कुळात समाविष्ट होतो.
• शास्त्रीय नाव: Jasminum grandiflorum L.
• कुळ: Oleaceae
• इतर भाषांमधील नावे: संस्कृत जातिका, चंबेली, हिंदी चंबाली, 'इंग्रजी Spanish jasmin, इतर- चमेली, जाती, प्रियंवदा, सुरभिगंधा
• वर्णन: सुगंधी पूजापुष्पे देणारी वेली म्हणून ही प्रसिद्ध आहे. जाईच्या वेलाचे खोड मनगटाएवढे जाड होऊ शकते. इतर वेलीप्रमाणे ही देखील मांडवावर चांगली चढते आणि पसरते.
  पाने संयुक्तपर्णी विषमसंख्य असून ५ ते ७ पर्णिकांच्या जोड्या मिळून एक पान बनते. सर्व पर्णिका जवळजवळ सारख्याच आकारमानाच्या असतात.
  जाईची फुले शुभ्र आणि नाजूक असतात. पाकळ्या खालच्या बाजूने फिक्कट गुलाबी- जांभळट असतात.
  जाईची फुले नेहमी सायंकाळी फुलतात. फुलांच्या मंद सुगंधामुळे या फुलांना महत्त्व प्राप्त झाले आहे. फुले अल्पायुषी असून सुकल्यानंतर लाल होतात.
  
• उपयोग:

1. अंगातील उष्णता वाढल्यावर तोंडात फोड येतात, त्यावर जाईचा पाला चावणे हा एक उत्तम उपाय आहे.
2. जाईच्या फुलांपासून सुगंधी तेल तयार करतात.

हा हस्त नक्षत्राचा आराध्यवृक्ष आहे.