कोड (रोग)
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |
व्हिटिलिगो ही एक दीर्घकालीन त्वचेची स्थिती असून त्वचेचे ठिपके त्यांचे रंगद्रव्य गमावतात . त्वचेवर परिणाम झालेल्या पॅचेस पांढरे होतात आणि सामान्यत: तीक्ष्ण समास असते. त्वचेचे केस देखील पांढरे होऊ शकतात. तोंड आणि नाकाच्या आतील बाजूस देखील सामील होऊ शकते. थोडक्यात शरीराच्या दोन्ही बाजूंना त्रास होतो. बऱ्याचदा त्वचेच्या त्वचेच्या क्षेत्रावर पॅच सुरू होतात ज्या सूर्याशी संपर्क साधतात. काळ्या त्वचेच्या लोकांमध्ये हे अधिक लक्षात येते. व्हिटिलिगोमुळे मानसिक तणाव उद्भवू शकतो आणि त्यास प्रभावित झालेल्यांना कलंकित केले जाऊ शकते. त्वचारोगाचे नेमके कारण माहित नाही. [१] असे मानले जाते की हे अनुवांशिक संवेदनाक्षमतेमुळे पर्यावरणीय घटकामुळे उद्भवते जसे की ऑटोम्यून्यून रोग होतो. [1] [2] याचा परिणाम त्वचेच्या रंगद्रव्याच्या पेशी नष्ट होतो . [२] जोखीम घटकांमध्ये स्थितीचा कौटुंबिक इतिहास किंवा हायपरथायरॉईडीझम , अलोपेशिया एरेटा आणि हानिकारक अशक्तपणा यासारख्या इतर ऑटोम्यून रोगांचा समावेश आहे. [२] हे संक्रामक नाही. व्हिटिलिगोचे दोन मुख्य प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले आहे: सेगमेंटल आणि नॉन-सेगमेंटल. [1] बहुतेक प्रकरणे विभागीय नसतात, म्हणजे ती दोन्ही बाजूंना प्रभावित करतात; आणि या प्रकरणांमध्ये, त्वचेचे प्रभावित क्षेत्र विशेषतः वेळेसह विस्तृत होते. [1] सुमारे 10% प्रकरणे विभागीय असतात, याचा अर्थ मुख्यत: शरीराच्या एका बाजूला असतो; आणि या प्रकरणांमध्ये, त्वचेचे प्रभावित क्षेत्र विशेषतः वेळेसह विस्तारत नाही. [1] निदानाची पुष्टी टिशू बायोप्सीद्वारे करता येते. [२]
त्वचारोगाचा कोणताही ज्ञात इलाज नाही. [1] हलकी त्वचा , सनस्क्रीन आणि मेकअप या सर्वच गोष्टी शिफारस केल्या जातात. [1] इतर उपचार पर्यायांमध्ये स्टेरॉईड क्रीम किंवा प्रकाश पॅचेस अधिक गडद करण्यासाठी फोटोथेरपीचा समावेश असू शकतो. [२] वैकल्पिकरित्या, हायड्रोक्विनोनसारख्या अप्रभावित त्वचेला हलके करण्याचा प्रयत्न केला जाऊ शकतो. [२] जे इतर उपायांनी सुधारत नाहीत त्यांच्यासाठी अनेक शल्यक्रिया पर्याय उपलब्ध आहेत. [२] उपचारांच्या संयोजनाचा सामान्यत: चांगला परिणाम होतो. भावनिक समर्थन प्रदान करण्यासाठी समुपदेशन उपयुक्त ठरू शकते. [१]
जगभरात सुमारे 1% लोकांना त्वचारोगाचा त्रास होतो. काही लोकसंख्येमध्ये ते तब्बल २-–% वर परिणाम करते. पुरुष आणि स्त्रियांवर समान परिणाम होतो. [१] सुमारे अर्धा वय २० व्या वर्षापूर्वी अराजक दर्शवितो आणि बहुतेक वयाच्या before० व्या वर्षाआधीच त्याचा विकास करवितो. [१] व्हिटिलिगोचे वर्णन प्राचीन इतिहासापासून केले गेले आहे. [१]
कारणे
संपादनत्वचारोगाचे कारण बनविणारे संभाव्य ट्रिगर म्हणून अनेक गृहीते सुचविली गेली आहेत, परंतु अभ्यासाने जोरदारपणे सूचित केले आहे की रोगप्रतिकारक प्रणालीतील बदल या अवस्थेस जबाबदार आहेत. [१] [१२] व्हिटिलिगोला अनुवांशिक संवेदनशीलता आणि पर्यावरणीय घटकांसह एक भूमिका निभावण्याचा विचार करणारा बहु-फॅक्टोरियल रोग असल्याचे प्रस्तावित केले गेले आहे. [१]
टीवायआर जनुक प्रथिने टायरोसिनेजला एन्कोड करतो, जो रोगप्रतिकारक शक्तीचा एक घटक नाही, परंतु मेलेनोसाइटचा एक सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य आहे जो मेलेनिन बायोसिंथेसिसला उत्प्रेरक देतो आणि सामान्यीकृत त्वचारोगातील एक प्रमुख ऑटोअन्टिजेन आहे. [१] राष्ट्रीय आरोग्य संस्था नमूद करतात की काहीजण असा विश्वास ठेवतात की सनबर्न्समुळे ही स्थिती उद्भवू शकते किंवा ती वाढू शकते, परंतु ही कल्पना चांगल्या पुराव्यांद्वारे समर्थित नाही. १
निदान
संपादनया रोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात एक अल्ट्राव्हायोलेट लाइट ओळखण्यासाठी आणि उपचारांची प्रभावीता निश्चित करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते. [२०] जेव्हा एखाद्या विशिष्ट जीवाणू, बुरशी आणि त्वचेच्या रंगद्रव्यामध्ये बदल होतो तेव्हा एखाद्या लाकडाचा प्रकाश वापरून त्वचेचा रंग ( फ्लूरोस ) बदलतो. [२१]
वर्गीकरण त्वचारोगाचे प्रमाण ठरविण्याच्या वर्गीकरणाचे प्रयत्न काही प्रमाणात विसंगत असल्याचे विश्लेषण केले गेले आहे, [२२] अलीकडील एकमत सेगमेंटल त्वचारोग (एसव्ही) आणि नॉन-सेगमेंटल त्वचारोग (एनएसव्ही)च्या सिस्टमशी सहमत आहे. एनएसव्ही हा त्वचारोगाचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. [१]
नॉन-सेगमेंटल नॉन-सेगमेंटल त्वचारोग (एनएसव्ही) मध्ये, सामान्यत: निचराच्या पॅचेसच्या ठिकाणी काही प्रमाणात सममितीचे स्वरूप असते. नवीन पॅचेस देखील कालांतराने दिसतात आणि शरीराच्या मोठ्या भागावर सामान्यीकरण केले जाऊ शकतात किंवा एखाद्या विशिष्ट भागात त्याचे स्थानिकीकरण केले जाऊ शकते. त्वचारोगाचे अत्यंत प्रकरण, ज्यात त्वचेची लहान रंगद्रव्य असते, त्वचारोग सार्वत्रिक म्हणून ओळखले जाते. एनएसव्ही कोणत्याही वयात येऊ शकते (सेगमेंटल त्वचारोगापेक्षा भिन्न, जे किशोरवयीन वर्षांत जास्त प्रचलित आहे). [10]
नॉन-सेगमेंटल त्वचारोगाच्या वर्गांमध्ये खालील समाविष्ट आहे:
सामान्यीकृत त्वचारोग: सर्वात सामान्य नमुना, औदासिन्याचे विस्तृत आणि यादृच्छिकरित्या वितरित क्षेत्र २ युनिव्हर्सल त्वचारोग: डेगिमेन्टेशनमध्ये बहुतेक शरीराचा समावेश असतो २ फोकल त्वचारोग: एका भागात एक किंवा काही विखुरलेले मॅक्यूल, बहुतेक मुलांमध्ये [२ [] अ‍ॅक्रोफेसियल त्वचारोग: बोटांनी आणि पेरीरीफिशियल क्षेत्रे २ म्यूकोसल त्वचारोग: केवळ श्लेष्मल त्वचेचे चित्रण [23] सेगमेंटल सेगमेंटल त्वचारोग (एसव्ही) संबंधित आजारांची देखावा, कारण आणि वारंवारतेमध्ये भिन्न आहे. त्याचे उपचार एनएसव्हीपेक्षा भिन्न आहेत. हे स्पाइनल कॉर्डपासून पृष्ठीय मुळांशी संबंधित असलेल्या त्वचेच्या क्षेत्रावर परिणाम करते आणि बहुतेकदा एकतर्फी असते. [१] [२] ] अर्थातच हे बरेच स्थिर / स्थिर आहे आणि सामान्यत: त्वचारोगाच्या तुलनेत ते स्वयंप्रतिकार रोगांशी संबंधित आहे. [२ 24] सामयिक थेरपी किंवा अतिनील प्रकाशाने एसव्ही सुधारत नाही, तथापि सेल्युलर ग्राफ्टिंग सारख्या शस्त्रक्रिया उपचार प्रभावी असू शकतात. [10]
भिन्न निदान रसायनांच्या बहुविध प्रदर्शनांमुळे रासायनिक ल्युकोडर्मा ही एक अशी स्थिती आहे. २ व्हिटिलिगो एक जोखीम घटक आहे. २ ट्रिगरमध्ये त्वचेची दाहक परिस्थिती, बर्न्स, इंट्रालेसियोनल स्टिरॉइड इंजेक्शन आणि ओरखडे यांचा समावेश असू शकतो. २
समान लक्षणांसह इतर अटींमध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश आहे:
पितिरियासिस अल्बा क्षयरोग कुष्ठरोग पोस्टइन्फ्लेमेटरी हायपोपीगमेंटेशन टीना व्हर्सायकलर २ हॅलो नेव्हस अल्बिनिझम पायबल्डीझम २ आयडिओपॅथिक गट्टेट हायपोमेलेनोसिस २ प्रोग्रेसिव्ह मॅक्युलर हायपोमेलेनोसिस २ प्राथमिक अधिवृक्क अपुरेपणा
उपचार
संपादनउपचार त्वचारोगाचा कोणताही इलाज नाही परंतु उपचारांचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. [१] सर्वोत्कृष्ट पुरावा म्हणजे लागू स्टिरॉइड्स आणि क्रिमच्या सहाय्याने अल्ट्राव्हायोलेट लाइट एकत्र करणे. २ त्वचेच्या कर्करोगाच्या उच्च जोखमीमुळे, युनायटेड किंगडमच्या राष्ट्रीय आरोग्य सेवा सूचित करते की केवळ प्राथमिक उपचार कुचकामी नसल्यासच फोटोथेरपीचा वापर केला जावा. २ हात, पाय आणि सांध्यावर स्थित जखमा पुन्हा रंगवणे सर्वात कठीण आहे; नैसर्गिक त्वचेच्या रंगात परत येण्यासाठी चेह on्यावरील चेहरे सोपे आहेत कारण त्वचेचा रंग पातळ आहे. [१]
रोगप्रतिकारक मध्यस्थ ग्लुकोकोर्टिकोइड्स (जसे की 0.05% क्लोबेटसॉल किंवा 0.10% बीटामेथासोन) आणि कॅल्सीनुरिन इनहिबिटरस (जसे टॅक्रोलिमस किंवा पायमेक्रोलिमस) यासह रोगप्रतिकारक दडपण्याच्या औषधांची विशिष्ट तयारी प्रथम-त्वचारोग उपचार म्हणून मानली जाते. [१]
फोटोथेरपी त्वचारोग एक त्वचारोगाचा दुसरा-ओळ उपचार मानला जातो. [१] त्वचेला यूव्हीबी दिवे पासून प्रकाशात आणणे त्वचारोगाचा सर्वात सामान्य उपचार आहे. यूव्हीबी दिवा किंवा क्लिनिकमध्ये घरी उपचार केले जाऊ शकतात. एक्सपोजरची वेळ व्यवस्थापित केली जाते जेणेकरून त्वचेला ओव्हर एक्सपोजरचा त्रास होणार नाही. मान आणि चेह on्यावर डाग असल्यास आणि ते 3 वर्षांपेक्षा जास्त नसल्यास उपचारांना काही आठवडे लागू शकतात. जर हात आणि पायांवर डाग असतील आणि तेथे 3 वर्षांपेक्षा जास्त काळ असेल तर यासाठी काही महिने लागू शकतात. आठवड्यातून 2-3 वेळा फोटोंथेरपी सत्रे केली जातात. शरीराच्या मोठ्या क्षेत्रावरील स्पॉट्ससाठी क्लिनिक किंवा रुग्णालयात संपूर्ण शरीरावर उपचार आवश्यक असू शकतात. यूव्हीबी ब्रॉडबँड आणि अरुंदबँड दिवे वापरता येतील, २ []०] परंतु जवळपास 1११ एनएम उचललेले अरुंदबँड अल्ट्राव्हायोलेट ही निवड आहे. घटनेनुसार असे नोंदवले गेले आहे की इतर विशिष्ट उपचारांसह यूव्हीबी फोटोथेरपीचे संयोजन पुन्हा रंगद्रव्य सुधारते. तथापि, त्वचारोग असलेल्या काही लोकांना त्वचेमध्ये कोणतेही बदल दिसू शकत नाहीत किंवा रंग-रंग होऊ शकत नाही. गंभीर संभाव्य दुष्परिणामात त्वचेचा कर्करोग होण्याचा धोका, नैसर्गिक सूर्यप्रकाशापेक्षा ओव्हर एक्सपोजर सारखाच धोका असतो. [ उद्धरण आवश्यक ]
अल्ट्राव्हायोलेट लाइट ( यूव्हीए ) उपचार सामान्यतः हॉस्पिटलच्या क्लिनिकमध्ये केले जातात. पोजोरलेन आणि अल्ट्राव्हायोलेट ए लाइट ( पीयूव्हीए ) उपचारात अशी औषधे घ्यावी जी अतिनील प्रकाशाच्या त्वचेची संवेदनशीलता वाढवते, त्यानंतर त्वचेला यूव्हीए लाइटच्या उच्च डोसमध्ये उघड करते. आठवड्यातून दोनदा 6-12 महिने किंवा त्यापेक्षा जास्त काळ उपचार करणे आवश्यक आहे. यूव्हीए आणि पसोरालेनच्या उच्च डोसमुळे, पीयूव्हीएमुळे सनबर्न-प्रकारची प्रतिक्रिया किंवा त्वचा झाकणे यासारखे दुष्परिणाम होऊ शकतात. २
संकीर्ण अल्ट्राव्हायोलेट बी (एनबीयूवीबी) फोटोथेरपीमध्ये पॉसोरालेन्समुळे होणारे दुष्परिणाम नसतात आणि ते पीयूव्हीएइतके प्रभावी आहेत. [१] पीयूव्हीए प्रमाणेच, क्लिनिकमध्ये किंवा दररोज घरी दररोज दोनदा उपचार केले जातात आणि psoralen वापरण्याची आवश्यकता नाही. २ दीर्घकाळ उपचार करण्याची शिफारस केली जाते आणि फोटोथेरपीच्या प्रभावांसाठी कमीतकमी 6 महिने लागू शकतात. []१] चेहरा आणि मान यावर सर्वात प्रभावी प्रतिसादासह पीयूव्हीए थेरपीपेक्षा एनबीयूव्हीबी छायाचित्रण चांगले दिसून येते. []१]
सुधारित रेगिमेन्टेशनच्या संदर्भात: टोपिकल कॅल्सीन्यूरिन इनहिबिटर प्लस फोटॉथेरपी एकट्या फोटोथेरपीपेक्षा चांगले आहेत, []२] हायड्रोकोर्टिसोन प्लस लेसर लाईट एकट्या लेसर लाईटपेक्षा चांगले आहे, जिंगको बिलोबा प्लेसबोपेक्षा चांगले आहे, आणि प्रीनिसोलोन (ओएमपी) प्लस एनबीची ओरल मिनी पल्स आहे. -यूव्हीबी एकट्या ओएमपीपेक्षा चांगला आहे.
त्वचा कॅमफ्लाज सौम्य प्रकरणांमध्ये, त्वचारोगाचे पॅच मेकअप किंवा इतर कॉस्मेटिक छलावरण समाधानासह लपविले जाऊ शकतात. जर प्रभावित व्यक्ती फिकट गुलाबी पडलेली असेल तर त्वचेवर न पडणा tan ्या त्वचेचे टॅनिंग टाळण्यामुळे पॅचेस कमी दिसू शकतात. २
डी-रंगद्रव्य विस्तृत त्वचारोगाच्या बाबतीत, मोनोबेन्झोन , मेक्विनॉल किंवा हायड्रोक्विनोन सारख्या विशिष्ट औषधांसह अप्रभावित त्वचेला डी-पिगमेंट करण्याचा पर्याय त्वचेला अगदी रंग देण्यासाठी मानला जाऊ शकतो. मोनोबेन्झोनसह त्वचेवरील सर्व रंगद्रव्य काढून टाकणे कायम आणि जोमदार आहे. तीव्र सूर्य प्रकाशाने होणारा त्वचेचा क्षोभ आणि मेलेनोमास टाळण्यासाठी जीवनासाठी सूर्य-संरक्षणाचे पालन केले पाहिजे. डेगिमेन्टेशन पूर्ण होण्यास सुमारे एक वर्ष लागतो. २
इतिहास
संपादनप्राचीन जगामध्ये वैद्यकीय स्रोत जसे की हिप्पोक्रेट्स बहुतेक वेळा त्वचारोग आणि कुष्ठरोगामध्ये फरक करत नाही, बहुतेकदा या रोगांचे गट एकत्रित करतो. अरबी साहित्यात, "अलाब्रेस" हा शब्द व्हिटिलिगोशी संबंधित आहे, हा शब्द कुराणात सापडला आहे. "त्वचारोग" हे नाव रोमन चिकित्सक औलस कॉर्नेलियस सेल्सस यांनी त्याच्या क्लासिक वैद्यकीय मजकूर डी मेडिसिनामध्ये प्रथम वापरले. [] 33]
"त्वचारोग" या शब्दाची व्युत्पत्तिशास्त्र "त्वचारोग", "दोष" किंवा "दोष" याचा अर्थ असा आहे असे मानले जाते. [] 33] प्राचीन जगामध्ये वैद्यकीय स्रोत जसे की हिप्पोक्रेट्स बहुतेक वेळा त्वचारोग आणि कुष्ठरोगामध्ये फरक करत नाही, बहुतेकदा या रोगांचे गट एकत्रित करतो. अरबी साहित्यात, "अलाब्रेस" हा शब्द व्हिटिलिगोशी संबंधित आहे, हा शब्द कुराणात सापडला आहे. "त्वचारोग" हे नाव रोमन चिकित्सक औलस कॉर्नेलियस सेल्सस यांनी त्याच्या क्लासिक वैद्यकीय मजकूर डी मेडिसिनामध्ये प्रथम वापरले. [] 33]
"त्वचारोग" या शब्दाची व्युत्पत्तिशास्त्र "त्वचारोग", "दोष" किंवा "दोष" याचा अर्थ असा आहे असे मानले जाते. [] 33]
समाज
संपादनत्वचारोगामुळे होणा appearance्या देखावातील बदलांमुळे एखाद्या व्यक्तीच्या भावनिक आणि मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो आणि नोकरी बनण्यास किंवा राहण्यास अडचण निर्माण होऊ शकते, विशेषतः जर चेहरा, हात किंवा हात यासारख्या शरीराच्या दृश्य भागावर त्वचारोगाचा विकास होतो. त्वचारोग समर्थक गटामध्ये भाग घेण्यामुळे सामाजिक सामोरे जाण्याची कौशल्ये आणि भावनिक लचक सुधारू शकतात. [36 36] अमेरिकन पॉप गायक मायकेल जॅक्सन [] 37] आणि विनी हार्लो यांच्या उल्लेखनीय घटनांमध्ये
संशोधन
संपादनअफेलिलेनोटाइड त्वचारोग आणि इतर त्वचेच्या आजारांसाठी फेज II आणि III क्लिनिकल चाचण्यांमध्ये आहे. []]]
रूमेटोइड आर्थरायटिस, टोफॅसिनिब नावाच्या औषधाची त्वचारोगाच्या तपासणीसाठी तपासणी केली गेली आहे. []०]
ऑक्टोबर १ vit 1992 २ मध्ये, या क्षेत्राला प्रभावीपणे पिगमेंटिंग करून त्वचारोग बाधित भागात यशस्वीरित्या मेलानोसाइट्स पुनर्लावणीचा वैज्ञानिक अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला. [] १ ] प्रक्रियेमध्ये एखाद्या व्यक्तीच्या ग्लूटल प्रदेशापासून रंगद्रव्ययुक्त त्वचेचा पातळ थर घेण्याची प्रक्रिया समाविष्ट होते. त्यानंतर मेलानोसाइट्स सेल्युलर निलंबनासाठी वेगळे केले गेले जे संस्कृतीत विस्तारित होते. नंतर उपचार करण्याच्या क्षेत्राचा dermabrader सह नाकारला गेला आणि मेलानोसाइट्स कलम लागू केला. त्वचारोग असलेल्या 70 ते 85 टक्के लोकांमध्ये त्वचेची संपूर्ण रेगिमेन्टेशन अनुभवली. रेगिमेन्टेशनची दीर्घायुष्या व्यक्तीपेक्षा वेगळी असते.