कालबेलिया नृत्य
हे पान निर्माणाधीन आहे हा एक नवीन विकिपीडिया लेख आहे, जो निरंतर संपादनांनी निर्माण केल्या जात आहे.जर आपणास या लेखाच्या उल्लेखनीयतेबद्दल शंका असेल, किंवा इतर काही शंका असतील तर कृपया या लेखाचे चर्चा पानावर अथवा या पानाचे निर्माणकाशी त्याबद्दल आधी चर्चा करा.संपादन विसंवाद व इतर शंका/गोंधळ टाळण्यासाठी, या पानाच्या निर्माणकाची अशी विनंती आहे की या पानावर काही कालावधीसाठी कृपया विनाकारण संपादन / संपादने करू नये. तसेच, विकासाच्या पायऱ्यांवर असलेल्या या लेखास वगळण्यास नामांकित करू नये. धन्यवाद.
|
कालबेलिया हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील लोकनृत्य प्रकार आहे.[१] युनेस्को वारसा यादीत याचा समावेश झालेला आहे.राजस्थान येथील सापाचे खेळ सादर करीत असलेल्या गारुडी जमातीतील स्त्री आणि पुरुष सदस्य हा कलाप्रकार सादर करतात.
परंपरा संपादन
नवनाथ संप्रदायातील कानिफनाथ यांच्याशी या संप्रदायाचा संबंध मानला जातो.[२] कानिफनाथ यांना विषारी सर्प आणि प्राणी यांच्यावर नियंत्रण करण्याची शक्ती प्राप्त होती आणि ते विष पचवू शकत अशी श्रद्धा मानली जाते.
जमात संपादन
कालबेलिया जमात ही भ्टकी जमात मानली जाते.पामुख्याने एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी या जमातीतील माणसे स्थलांतर करताना दिसतात. सापाचे विष विकणे हा त्यांचा प्रमुख उद्योग असून साप, कुत्रा,कोंबड्या, गाढव,डुक्कर या प्राण्यांच्या पालनाचा व्यवसाय या जमातीतील लोक करतात. यांच्या आयुष्याशी संबंधित गोष्टींचे प्रतिबिंब त्यांच्या नृत्यात पडलेले असल्याने त्याच्या नृत्य हालचाली या सर्पाच्या हालचालीही मिलत्याजुळत्या असतात असे दिसून येते.[३]
संदर्भ संपादन
- ^ "Kalbelia Folk Dances of Rajasthan, Indian Folk Dances,Folk Dances of India". www.indianfolkdances.com. 2023-07-14 रोजी पाहिले.
- ^ Singh, Dr Jayram; Singh, Prof N. B. (2019-09-09). Nath Panth Aur Guru Gorakshnath (हिंदी भाषेत). Educreation Publishing.
- ^ "UNESCO - Kalbelia folk songs and dances of Rajasthan". ich.unesco.org (इंग्रजी भाषेत). 2023-07-14 रोजी पाहिले.