हॉकी चॅम्पियन्स चषक

हॉकी चॅम्पियन्स चषक
स्थापना	पुरुष: १९७८ ; महिला: १९८७
प्रदेश	आंतरराष्ट्रीय (एफ.आय.एच.)
संघांची संख्या	८
सद्य‌ विजेते	पुरुष: जर्मनी (१०वे) ; महिला: आर्जेन्टिना (६वे)
सर्वाधिक विजय	पुरुष: ऑस्ट्रेलिया (१३) ; महिला: आर्जेन्टिना ; ऑस्ट्रेलिया व नेदरलँड्स (६)

हॉकी चँपियन्स चषक (Hockey Champions Trophy) ही एक आंतरराष्ट्रीय हॉकी स्पर्धा आहे. ह्या स्पर्धेची सुरुवात १९७८ साली पाकिस्तानमध्ये झाली. ह्या सप्र्धेमध्ये १९८७ सालापासून महिला राष्ट्रीय संघ देखील समाविष्ट करण्यात आले. साखळी सामने पद्धतीने खेळवल्या जाणाऱ्या चँपियन्स चषक स्पर्धेत ८ पुरुष व ८ महिला संघ सहभाग घेतात. २०१४ पासून ही स्पर्धा दर दोन वर्षांनी एकदा खेळवण्याचे निश्चित करण्यात आले.

इतिहास

पुरुष

वर्ष	यजमान	अंतिम सामना			तिसऱ्या स्थानाचा सामना
वर्ष	यजमान	विजेते	स्कोर	उपविजेते	तिसरे स्थान	स्कोर	चौथे स्थान
1978	लाहोर, पाकिस्तान	पाकिस्तान		ऑस्ट्रेलिया	युनायटेड किंग्डम		न्यूझीलंड
1980	कराची, पाकिस्तान	पाकिस्तान		जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया		नेदरलँड्स
1981	कराची, पाकिस्तान	नेदरलँड्स		ऑस्ट्रेलिया	जर्मनी		पाकिस्तान
1982	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स		ऑस्ट्रेलिया	भारत		पाकिस्तान
1983	कराची, पाकिस्तान	ऑस्ट्रेलिया		पाकिस्तान	जर्मनी		भारत
1984	कराची, पाकिस्तान	ऑस्ट्रेलिया		पाकिस्तान	युनायटेड किंग्डम		नेदरलँड्स
1985	पर्थ, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया		युनायटेड किंग्डम	जर्मनी		पाकिस्तान
1986	कराची, पाकिस्तान	जर्मनी		ऑस्ट्रेलिया	पाकिस्तान		युनायटेड किंग्डम
1987	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	जर्मनी		नेदरलँड्स	ऑस्ट्रेलिया		युनायटेड किंग्डम
1988	लाहोर, पाकिस्तान	जर्मनी		पाकिस्तान	ऑस्ट्रेलिया		सोव्हियेत संघ
1989	बर्लिन, पश्चिम जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया		नेदरलँड्स	जर्मनी		पाकिस्तान
1990	मेलबर्न, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया		नेदरलँड्स	जर्मनी		पाकिस्तान
1991	बर्लिन, जर्मनी	जर्मनी		पाकिस्तान	नेदरलँड्स		ऑस्ट्रेलिया
1992	कराची, पाकिस्तान	जर्मनी	4–0	ऑस्ट्रेलिया	पाकिस्तान	2–1	नेदरलँड्स
1993	क्वालालंपूर, मलेशिया	ऑस्ट्रेलिया	4–0	जर्मनी	नेदरलँड्स	6–2	पाकिस्तान
1994	लाहोर, पाकिस्तान	पाकिस्तान	2–2 (7–6) पेनल्टी स्ट्रोक्स	जर्मनी	नेदरलँड्स	2–2 (9–8) पेनल्टी स्ट्रोक्स	ऑस्ट्रेलिया
1995	बर्लिन, जर्मनी	जर्मनी	2–2 (4–2) पेनल्टी स्ट्रोक्स	ऑस्ट्रेलिया	पाकिस्तान	2–1	नेदरलँड्स
1996	चेन्नई, भारत	नेदरलँड्स	3–2	पाकिस्तान	जर्मनी	5–0	भारत
1997	ॲडलेड, ऑस्ट्रेलिया	जर्मनी	3–2 अतिरिक्त वेळ	ऑस्ट्रेलिया	स्पेन	2–1	नेदरलँड्स
1998	लाहोर, पाकिस्तान	नेदरलँड्स	3–1	पाकिस्तान	ऑस्ट्रेलिया	1–1 (8–7) पेनल्टी स्ट्रोक्स	दक्षिण कोरिया
1999	ब्रिस्बेन, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया	3–1	दक्षिण कोरिया	नेदरलँड्स	5–2	स्पेन
2000	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स	2–1 अतिरिक्त वेळ	जर्मनी	दक्षिण कोरिया	3–0	स्पेन
2001	रॉटरडॅम, नेदरलँड्स	जर्मनी	2–1	ऑस्ट्रेलिया	नेदरलँड्स	5–2	पाकिस्तान
2002	क्योल्न, जर्मनी	नेदरलँड्स	0–0 (3–2) पेनल्टी स्ट्रोक्स	जर्मनी	पाकिस्तान	4–3	भारत
2003	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स	4–2	ऑस्ट्रेलिया	पाकिस्तान	4–3	भारत
2004	लाहोर, पाकिस्तान	स्पेन	4–2	नेदरलँड्स	पाकिस्तान	3–2	भारत
2005	चेन्नई, भारत	ऑस्ट्रेलिया	3–1	नेदरलँड्स	स्पेन	5–2	जर्मनी
2006	तेरासा, स्पेन	नेदरलँड्स	2–1	जर्मनी	स्पेन	2–2 (5–4) पेनल्टी स्ट्रोक्स	ऑस्ट्रेलिया
2007	क्वालालंपूर, मलेशिया	जर्मनी	1–0	ऑस्ट्रेलिया	नेदरलँड्स	3–2	दक्षिण कोरिया
2008	रॉटरडॅम, नेदरलँड्स	ऑस्ट्रेलिया	4–1	स्पेन	आर्जेन्टिना	2–2 (5–3) पेनल्टी स्ट्रोक्स	नेदरलँड्स
2009	मेलबर्न, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया	5–3	जर्मनी	दक्षिण कोरिया	4–2	नेदरलँड्स
2010	म्योन्शनग्लाडबाख, जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया	4–0	इंग्लंड	नेदरलँड्स	4–1	जर्मनी
2011	ऑकलंड, न्यू झीलंड	ऑस्ट्रेलिया	1–0	स्पेन	नेदरलँड्स	5–3	न्यूझीलंड
2012	मेलबर्न, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया	2–1 अतिरिक्त वेळ	नेदरलँड्स	पाकिस्तान	3–2	भारत
2014	भुवनेश्वर, भारत	जर्मनी	2–0	पाकिस्तान	ऑस्ट्रेलिया	2–1	भारत
2016	आर्जेन्टिना
2018	ॲम्स्टरडॅम, नेदरलँड्स

महिला

वर्ष	यजमान	अंतिम सामना			तिसऱ्या स्थानाचा सामना
वर्ष	यजमान	विजेते	स्कोर	उपविजेते	तिसरे स्थान	स्कोर	चौथे स्थान
1987	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स		ऑस्ट्रेलिया	दक्षिण कोरिया		कॅनडा
1989	फ्रांकफुर्ट, पश्चिम जर्मनी	दक्षिण कोरिया		ऑस्ट्रेलिया	जर्मनी		युनायटेड किंग्डम
1991	बर्लिन, जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया		जर्मनी	नेदरलँड्स		स्पेन
1993	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	ऑस्ट्रेलिया	1–1 (4–2) पेनल्टी स्ट्रोक्स	नेदरलँड्स	जर्मनी	2–0	दक्षिण कोरिया
1995	मार देल प्लाता, आर्जेन्टिना	ऑस्ट्रेलिया	1–1 (4–3) पेनल्टी स्ट्रोक्स	दक्षिण कोरिया	अमेरिका	0–0 (4–1) पेनल्टी स्ट्रोक्स	जर्मनी
1997	बर्लिन, जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया	2–1 अतिरिक्त वेळ	जर्मनी	नेदरलँड्स	5–2	दक्षिण कोरिया
1999	ब्रिस्बेन, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया	3–2	नेदरलँड्स	जर्मनी	1–0	आर्जेन्टिना
2000	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स	3–2	जर्मनी	ऑस्ट्रेलिया	1–0	आर्जेन्टिना
2001	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	आर्जेन्टिना	3–2	नेदरलँड्स	ऑस्ट्रेलिया	2–1 अतिरिक्त वेळ	चीन
2002	मकाओ	चीन	2–2 (3–1) पेनल्टी स्ट्रोक्स	आर्जेन्टिना	नेदरलँड्स	4–3 अतिरिक्त वेळ	ऑस्ट्रेलिया
2003	सिडनी, ऑस्ट्रेलिया	ऑस्ट्रेलिया	3–2	चीन	नेदरलँड्स	3–2	आर्जेन्टिना
2004	रोसारियो, आर्जेन्टिना	नेदरलँड्स	2–0	जर्मनी	आर्जेन्टिना	3–2	ऑस्ट्रेलिया
2005	कॅनबेरा, ऑस्ट्रेलिया	नेदरलँड्स	0–0 (5–4) पेनल्टी स्ट्रोक्स	ऑस्ट्रेलिया	चीन	2–2 (9–8) पेनल्टी स्ट्रोक्स	आर्जेन्टिना
2006	अ‍ॅम्स्टेलव्हीन, नेदरलँड्स	जर्मनी	3–2	चीन	नेदरलँड्स	1–1 (4–1) पेनल्टी स्ट्रोक्स	आर्जेन्टिना
2007	किल्मेस, आर्जेन्टिना	नेदरलँड्स	1–0	आर्जेन्टिना	जर्मनी	2–0	ऑस्ट्रेलिया
2008	म्योन्शनग्लाडबाख, जर्मनी	आर्जेन्टिना	6–2	जर्मनी	नेदरलँड्स	3–0	चीन
2009	सिडनी, ऑस्ट्रेलिया	आर्जेन्टिना	0–0 (4–3) पेनल्टी स्ट्रोक्स	ऑस्ट्रेलिया	नेदरलँड्स	5–2	जर्मनी
2010	नॉटिंगहॅम, इंग्लंड	आर्जेन्टिना	4–2	नेदरलँड्स	इंग्लंड	2–1	जर्मनी
2011	ॲम्स्टरडॅम, नेदरलँड्स	नेदरलँड्स	3–3 (3–2) पेनल्टी शूटआऊट	आर्जेन्टिना	न्यूझीलंड	3–2	दक्षिण कोरिया
2012	रोसारियो, आर्जेन्टिना	आर्जेन्टिना	1–0	युनायटेड किंग्डम	नेदरलँड्स	5–4	जर्मनी
2014	मेन्दोसा, आर्जेन्टिना	आर्जेन्टिना	1–1 (3–1) पेनल्टी शूटआऊट	ऑस्ट्रेलिया	नेदरलँड्स	2–1	न्यूझीलंड
2016	लंडन, युनायटेड किंग्डम
2018	आर्जेन्टिना

बाह्य दुवे

अधिकृत संकेतस्थळ

स्थापना	पुरुष: १९७८ महिला: १९८७
प्रदेश	आंतरराष्ट्रीय (एफ.आय.एच.)
संघांची संख्या	८
सद्य‌ विजेते	पुरुष: जर्मनी (१०वे) महिला: आर्जेन्टिना (६वे)
सर्वाधिक विजय	पुरुष: ऑस्ट्रेलिया (१३) महिला: आर्जेन्टिना ऑस्ट्रेलिया व नेदरलँड्स (६)