सर्वोच्च शिखरे
जगातील सर्वोच्च १४ शिखरे ही ८,००० मीटर पेक्षा उंच आहेत. यातील सर्व शिखरे ही हिमालयातील असून, नेपाळ, चीन (तिबेट प्रांत), पाकव्याप्त काश्मीर व भारतात आहेत. एव्हरेस्ट हे सर्वोच्च शिखर आहे. या शिखरांची यादी खालील प्रमाणे आहे.
सर्वोच्च शिखरांवरील पहिली चढाई नंगा पर्वतावर सन १८९५ मध्ये झाली या मोहिमेचे नेतृत्व आल्बर्ट ममेरी यांनी केले होते. मात्र त्यांचे प्रयत्‍न असफल झाले. अर्ध्या शतकानंतर मॉरिस हेरझॉग व लुईस लॅचेनाल यांनी अन्नपूर्णावर जून ३, १९५० रोजी पहिली यशस्वी चढाई केली.
राइनहार्ड मेसनर या इटालियन गिर्यारोहकाने ही सर्वच्या सर्व १४ सर्वोच्च शिखरे पहिल्यांदा पादाक्रांत करण्याचा मान मिळवला. १६ ऑक्टोबर १९८६ रोजी दहा वर्षाच्या कालखंडात ही मोहीम त्याने फत्ते केली. त्यानंतर आजवर अजून १४ गिर्यारोहकांनी हा मान मिळवला आहे. भारतीय गिर्यारोहकांनी ही शिखरे सर करण्यात मिळवलेले यशही लक्षणीय आहे. भारताकडून बहुतांशी लष्कराने काढलेल्या मोहिमांत यश मिळाले आहे.
या शिखरांपैकी ७ शिखरे ही सर्वॊच्च समजली गेली आहेत; ती अशी :-
The 'Seven Summits' are comprised of the highest mountains on each of the seven continents of the Earth: Mount Everest, Aconcagua, Denali, Kilimanjaro, Elbrus, Mount Vinson and Carstensz Pyramid.
| शिखर | उंची | स्थान् | पहिली यशस्वी चढाई | पहिले गिर्यारोहक(s) | First ascent in winter | First ascensionist(s) in winter | एकूण यशस्वी चढायाs* | दुर्घटना* | म्रुत्यू दर* | म्रुत्यू दर १९९० च्या आधी* |
म्रुत्यू दर १९९० च्या नंतर* |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| एव्हरेस्ट | ८८४८ m | नेपाळ/चीन | मे २९ १९५३ |  एडमंड हिलरी तेनसिंग नोर्गे
|
February 17 1980 |
 क्रिझ्स्टोफ विलिकी लेस्झेक किचे
|
१९२४ | १७९ | ९.३०% | ३७% | ४.४% |
| के२ | ८६११ m | भारत | जुलै ३१, १९५४ |  अखिली चोपाग्नोनी लिनो लासेडेल्ली
|
१९८ | ५३ | २६.७७% | ४१% | १९.७% | ||
| कांचनगंगा | 8586 m | नेपाळ/भारत | मे २५, १९५५ |  जॉर्ज बँड जो ब्राउन
|
January 111986 | क्रिझ्स्टोफ विलीकी जर्झी कुकुझ्का
|
१८५ | ४० | २१.६२% | २१% | २२% |
| ल्होत्से | ८,५१६ m | नेपाळ/चीन | मे १८, १९५६ |  फ्रिट्झ ल्युशिंगर अर्न्स्ट रिझ
|
डिसेंबर ३१, इ.स. १९८८ | क्रिझ्स्टोफ विलीकी
|
२४३ | ११ | ४.५३% | १४% | २% |
| मकालू | ८,४६३ m | नेपाळ/चीन | मे १५, १९५५ |  जीन कोझी लिओनेल तेरे
|
२०६ | २२ | १०.६८% | १६% | ८.५% | ||
| चो ओऊ | ८२०१ m | नेपाळ/चीन | ऑक्टोबर १९, १९५४ |  योसेफ योखलर पसांग दावा लामा हेर्बर्ट टिची
|
फेब्रुवारी १२, इ.स. १९८५ | मॅचीये बर्बेका मॅचिये पावलिकोव्स्की
|
|||||
| धवलगिरी | ८,१६७ m | नेपाळ | मे १३, १९६० | कर्ट डिमबर्गर पेतर डिनर नवांग दोर्जे निमा दोर्जे एनर्स्ट फोरर अलबिन शेलबर्ट
|
जानेवारी २१, इ.स. १९८५ | Andrzej Czok Jerzy Kukuczka
|
३१३ | ५६ | १७.८९% | ३१% | ११% |
| मानसलू | 8163 m | नेपाळ | मे ९, १९५६ |  तोशिओ इमानीशी Gyalzen Norbu
|
जानेवारी १४, इ.स. १९८४ | Maciej Berbeka Ryszard Gajewski
|
२४० | ५२ | २१.६७% | ३५.१६% | १३.४२% |
| नंगा पर्वत | 8125 m | पाकिस्तान | July 3, 1953 | हेरमान बुहल
|
२१६ | ६१ | २८.२४% | ७७% | ५.५% | ||
| अन्नपूर्णा १ | ८,०९१ m | नेपाळ | June 3, 1950 | Maurice Herzog Louis Lachenal
|
February 3, 1987 | Jerzy Kukuczka Artur Hajzer
|
|||||
| Gasherbrum I | 8068 m | Pakistan/China | July 5, 1958 |  Andrew Kauffman Pete Schoening
|
195 | 21 | 10.77% | 15.5% | 8.75% | ||
| ब्रॉड पीक | ८०४७ m | पाकिस्तान/चीन | जुन ९, १९५७ | फ्रिट्झ विंटरस्टेलर मार्कुस स्मुक कर्ट डिमबर्गर हरमान बुहल |
२५५ | १८ | ७.२०% | 5% | ८.६% | ||
| Gasherbrum II | 8035 m | पाकिस्तान/चीन | July 8, 1956 | Fritz Moravec Josef Larch Hans Willenpart
|
650 | 17 | 2.62% | 7.8% | 0.44% | ||
| Shishapangma | 8027 m | चीन | May 2, 1964 | Ten climbers led by  Hsu Ching
|
January 14, 2005 | Piotr Morawski Simone Moro
|
201 | 19 | 9.45% | 2% | 16.8% |
* As of September 2003, data from Chinese National Geography 2006.8, page 77.
चित्रे संपादन
-
एव्हरेस्ट -
के२ -
कांचनगंगा -
ल्होत्से -
मकालू -
चो ओऊ -
धवलगिरी -
मानसलू -
नंगा पर्वत -
अन्नपूर्णा -
Gasherbrum I -
ब्रॉड पीक -
Gasherbrum II -
Shishapangma
