शेतीचे सूक्ष्म नियोजन

शेतीचे सूक्ष्म नियोजन म्हणजे पिक उत्पन्न देणाऱ्या/वाढविणाऱ्या प्रत्येक बाबींबर योग्य व काटेकोर नियोजन करणे आहे. हे नियोजन सहसा कोरडवाहू शेतीत केले जाते पण ओलिताच्या शेतीलाही नियोजनाचा फायदा होऊ शकतो.कोणत्याही गोष्टीचे नियोजन केले नाही तर, अपेक्षत परिणाम मिळत नाहीत व उत्पन्नात घट होते.

सूक्ष्म नियोजनासाठी आवश्यक मुद्दे

पिक नियोजनासाठी खालील गोष्टींचे नियोजन करणे आवश्यक आहे:

पावसाचा/पाण्याचा उपयोग

पावसाचे कमी प्रमाण व भूगर्भातील पाण्याच्या पातळीत घट हे लक्षात घेऊन, पडणारा पावसाचा प्रत्येक थेंब जम्मिनीत जिरवावयास हवा.त्याचा जास्तीत जास्त वापर कसा करता येईल हे बघावयास हवे.

पिकाची निवड

कमी पाण्यात येणाऱ्या पिकाची निवड करावयास हवी.

पिक येण्याचा कालावधी

कमी कालावधीत येणाऱ्या वाणाची निवड करणे आवश्यक.त्यासाठी बाजरी, सोयाबीन मूग ही पिके घ्यावीत.

जास्त पाणी आवश्यक असणारी पिके टाळणे

जास्त पाणी लागणारी पिके जसे ऊस, केळी इत्यादी पिकांची लागवड टाळावयास हवी. त्यामुळे कमी पाण्याअभावी पूर्ण पिकच हातचे जाऊ शकते.

पाण्याचे बाष्पीभवन टाळणे

पीकास देण्यात येणारे पाणी याचे बाष्पीभवन टाळण्यासाठी मल्चिंग कागद टाकणे, तो उपलब्ध न झाल्यास, उसाचे चिपाड, गव्हाची काडे , भूसा इत्यादीचा वापर करावा. केळीची पाने देखील वापरता येतील.