प्लांटिन-मोरेटस संग्रहालय
प्लांटिन-मोरेटस संग्रहालय (डच: Plantin-Moretusmuseum) हे अँटवर्प, बेल्जियम मधील एक मुद्रण संग्रहालय आहे. ते १६ व्या शतकातील क्रिस्टोफ प्लांटिन आणि जॅन मोरेटस या मुद्रकांच्या कार्यावर लक्ष केंद्रित करते. हे त्यांच्या पूर्वीचे निवासस्थान आणि छपाई आस्थापना, प्लांटीन प्रेस, अँटवर्पमधील व्रिजडागमार्कट (शुक्रवार बाजार) येथे स्थित आहे आणि २००५ पासून युनेस्कोचे जागतिक वारसा स्थळ आहे.
| युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ | |
|---|---|
 प्लांटिन मोरेटस संग्रहालयाची लायब्ररी | |
| स्थान | Antwerp, Belgium |
| जागतिक वारसा साइट निवडीसाठीचा निकष | साचा:UNESCO WHS type(ii), (iii), (iv), (vi) |
| संदर्भ | 1185 |
| सूचीकरण | 2005 (29वे सत्र) |
| क्षेत्रफळ | ०.२३ ha (०.५७ एकर) |
| बफर झोन | १८४.१ ha (४५५ एकर) |
| संकेतस्थळ |
www |
| स्थान निर्देशक | 51°13′6″N 4°23′52″E / 51.21833°N 4.39778°Eगुणक: 51°13′6″N 4°23′52″E / 51.21833°N 4.39778°E |
  Location of प्लांटिन-मोरेटस संग्रहालय in बेल्जियम | |
इतिहास संपादन
छपाई कंपनीची स्थापना १६ व्या शतकात क्रिस्टोफ प्लांटिन यांनी केली होती. त्याने पॅरिसमधील त्या काळातील आघाडीच्या टाइपफाऊंडर्सकडून टाइप मिळवले होते.[१] प्लँटिन हे समकालीन मुद्रणातील प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते. त्याला मानवतावादाची आवड होती. हिब्रू, अरामीक, ग्रीक आणि सिरियाक ग्रंथांसह त्यांचे आठ-खंड, बहु-भाषेतील प्लांटिन पॉलीग्लॉट बायबल हे त्या काळातील सर्वात जटिल निर्मितींपैकी एक होते.[२] प्लांटिनचा आता किमान कुटुंबवादी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या विधर्मी गटांच्या सदस्यांशी संबंध असल्याचा संशय आहे आणि यामुळे त्याला त्याच्या मूळ फ्रान्समध्ये वनवासात वेळ घालवावा लागला असावा.[३][४]
प्लांटीनच्या मृत्यूनंतर त्याची मालकी त्याचा जावई जान मोरेटस याच्याकडे होती. बदलत्या अभिरुचीनुसार अठराव्या आणि एकोणिसाव्या शतकात त्यांच्या जुन्या प्रकारच्या संग्रहांची छपाईची चिंता दूर केली जात असताना, प्लांटिन-मोरेटस कंपनीने "तिच्या संस्थापकाचा संग्रह पवित्रपणे जतन केला."[५][६][७]
चार महिलांनी १६व्या, १७व्या आणि १८व्या शतकात कौटुंबिक मालकीचे प्लांटिन-मोरेटस प्रिंटिंग हाऊस (प्लँटिन प्रेस) चालवली. यांची नावे मार्टिना प्लँटिन, अण्णा गूस, अण्णा मारिया डी न्यूफ आणि मारिया थेरेसिया बोरेकेन्स अशी होती.[८]
१८७६ मध्ये एडवर्ड मोरेटसने कंपनी अँटवर्प शहराला विकली. एका वर्षानंतर लोक राहत्या जागेला आणि छापखान्याला भेट देऊ शकले. इतिहासकार एचडीएल व्हर्वलिट, माईक पार्कर आणि हॅरी कार्टर यांनी संशोधनासाठी या संग्रहाचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला आहे.[९] कार्टरचा मुलगा मॅथ्यू याने नंतर या संशोधनाचे वर्णन केले की "टायपोग्राफीच्या सुवर्णयुगात तयार केलेल्या मुद्रण प्रकारांचा उत्कृष्ट संग्रह परिपूर्ण स्थितीत होता." प्लँटिनची खाती आणि यादी ज्यात त्याच्या प्रकारांच्या कटरची नावे आहेत.[१०]
२००२ मध्ये संग्रहालय युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून नामांकित झाले आणि २००५ मध्ये जागतिक वारसा यादीत समाविष्ट केले गेले.
प्लांटिन-मोरेटस संग्रहालयात टायपोग्राफिकल सामग्रीचा अपवादात्मक संग्रह आहे.[११] त्यात जगातील दोन सर्वात जुन्या प्रिंटिंग प्रेसही आहेत. डाय आणि मॅट्रिक्सचे संपूर्ण संच, त्यात एक विस्तृत लायब्ररी, एक समृद्ध सुशोभित आतील भाग आणि प्लांटिन व्यवसायाचे संपूर्ण संग्रहण आहेत. जे त्यांच्या ऐतिहासिक गोष्टींच्या ओळखीसाठी २००१ मध्ये युनेस्कोच्या मेमरी ऑफ द वर्ल्ड प्रोग्राम रजिस्टरवर कोरले गेले होते.[१२]
संग्रह संपादन
- पाच भाषांमध्ये बायबल: बिब्लिया पॉलीग्लोटा (१५६८-१५७३)
- कॉर्नेलिस किलियान द्वारे थिसॉरस ट्युटोनिया लिंग्वा
- एक भौगोलिक पुस्तकः अब्राहम ऑर्टेलियसने बनवलेले थिएटरम ऑर्बिस टेरारम
- औषधी वनस्पतींचे वर्णन करणारे पुस्तक : रेम्बर्ट डोडोन्सने बनवलेले क्रुइडेबोक
- अँड्रियास वेसालिअस आणि जोआन्स व्हॅल्व्हर्डे यांनी बनवलेले एक शारीरिक पुस्तक
- सायमन स्टीविनचे दशांश संख्यांबद्दलचे पुस्तक
- ३६ ओळींचे बायबल
- पीटर पॉल रुबेन्सची चित्रे आणि रेखाचित्रे
- मानवतावादी जस्टस लिप्सियस आणि त्याच्या अनेक कामांचा अभ्यास [१३]
- फ्रेंच प्रकारचे डिझायनर आणि प्रिंटर रॉबर्ट ग्रॅन्जॉन यांनी वापरलेली काही सामग्री
हे देखील पहा संपादन
- बेल्जियममधील संग्रहालयांची यादी
- उत्तर युरोपमधील पुनर्जागरण मानवतावाद
- कमाल Rooses
संदर्भ संपादन
- ^ Uchelen, edited by Ton Croiset van; Dijstelberge, P. (2013). Dutch typography in the sixteenth century the collected works of Paul Valema Blouw. Leiden: Brill. p. 426. ISBN 9789004256552.CS1 maint: extra text: authors list (link)
- ^ "Harry Ransom Center Acquires Rare Plantin Polyglot Bible". University of Texas. Archived from the original on 2015-12-08. 8 December 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Bowen, Karen L.; Imhof, Dirk (2008). Christopher Plantin and Engraved Book Illustrations in Sixteenth-Century Europe. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521852760.
- ^ Harris, Jason (2004). The Low Countries as a crossroads of religious beliefs ([Online-Ausg.]. ed.). Leiden [u.a.]: Brill. ISBN 9789004122888.
- ^ Mosley, James. "Caractères de l'Université". Type Foundry. 3 December 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Mosley, James. "Garamond or Garamont". Type Foundry blog. 3 December 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Warde, Beatrice (1926). "The 'Garamond' Types". The Fleuron: 131–179.
- ^ Plantin-Moretus Museum (2020-10-22). "Leading Ladies". Medium (इंग्रजी भाषेत). March 15, 2021 रोजी पाहिले.
- ^ Carter, Harry (2002). A view of early typography up to about 1600 (Reprinted ed.). London: Hyphen. ISBN 9780907259213.
- ^ Drucker, Margaret Re ; essays by Johanna; Mosley, James (2003). Typographically speaking : the art of Matthew Carter (2. ed.). New York: Princeton Architectural. p. 33. ISBN 9781568984278.
- ^ Mosley, James. "The materials of typefounding". Type Foundry. 14 August 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Business Archives of the Officina Plantiniana". UNESCO Memory of the World Programme. 2008-05-15. 2009-12-11 रोजी पाहिले.
- ^ "The Plantin-Moretus Museum in Antwerp, Antwerpen".
संदर्भग्रंथ संपादन
- The Golden Compasses: a history and evaluation of the printing and publishing activities of the Officina Plantiniana at Antwerp. Vol. 1, Christopher Plantin and the Moretuses: their lives and their world
- The Golden Compasses: a history and evaluation of the printing and publishing activities of the Officina Plantiniana at Antwerp. Vol.2 The management of a printing and publishing house in Renaissance and Baroque
बाह्य दुवे संपादन
विकिमिडिया कॉमन्सवर Paintings in the Museum Plantin-Moretus शी संबंधित संचिका आहेत.