"चरक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

चरकाच्या भाषांतराप्रमाणे, [[आरोग्य]] व [[रोग]] हे पूर्वनिर्धारीत नसतात व [[आयुष्य]] हे मानवी प्रयत्न व [[दिनचर्या|विशिष्ट दिनचर्येने]] व [[ऋतुचर्या|ऋतुचर्येने]] वाढविल्या जाऊ शकते. [[भारतीय परंपरा|भारतीय परंपरेनुसार]] व [[आयुर्वेद]] प्रणालीनुसार, 'रोग झाल्यावर उपचार करण्यापेक्षा, तो होउच न देणे कधीही श्रेयस्कर' असे ठरविण्यात आले आहे.यात [[दिनचर्या]] बदलविणे, व [[निसर्ग|निसर्गाशी]] व चारही [[ऋतु|ऋतुंशी]] ती जुळविणे हे महत्त्वाचे मानले आहे. याने [[आरोग्य]] राखले जाते.

आचार्य चरकांनी केलेली काही विधाने खाली दिलेली आहेतः

 

त्याने [[चरक संहिता|चरक संहितेत]] दिलेले आज दुर्लक्षित होत असणारे हे शेरे, अनिवार्य म्हणून समोर येतात.या संहितेत असे अनेक शेरे आहेत जे आजही आदरास पात्र आहेत. त्यातील काही [[शरीरशास्त्र]],[[अर्भकशास्त्र]] इत्यादी क्षेत्रातील आहेत.

चरक हा [[पचन]] [[पचनसंस्था]] व [[प्रतिकारशक्ति (वैद्यक)|प्रतिकारशक्ति]] हे विचार प्रस्तुत करणारा प्रथम [[वैद्य (आयुर्वेद)|वैद्य]] होता. [[शरीर|शरीराची]] क्रिया ही मुख्यत्वेकरुन [[त्रिदोष (आयुर्वेद)|तीन दोषांवर]] अवलंबुन असते. [[वात (आयुर्वेद)|वात]] , [[पित्त (आयुर्वेद)|पित्त]] व [[कफ|कफ]]. हे दोष, खाल्लेल्या [[अन्न|अन्नावर]] [[धातु (आयुर्वेद)|धातुंची]] ([[रक्त]] [[चामडी]] व [[अस्थिमज्जा]] क्रिया झाल्याने उत्पन्न होतात.

 

 

या दोषांचे संतुलन बिघडले असता रोग उत्पन्न होतात. हे दोष [[साम्यावस्था|साम्यावस्थेत]] आणण्यासाठी त्याने [[औषध|औषधी]] सांगीतल्या.त्यास, शरीरातील [[जंतु|जंतुंचे]] ज्ञान होते तरीही त्याला त्याने विशेष महत्त्व दिले नाही.

 

 

चरकाने संपूर्ण शरीरशास्त्राचा व मानवी [[अवयव|अवयवांचा]] अभास केला. त्याने [[मानवी शरीर|शरीरात]] [[दात|दातांसह]] [[हाडे|हाडांची]] संख्या ही ३६० सांगीतली.[[हृदय]] म्हणजे एक पोकळी असते असे त्याचे चुकिचे अनुमान होते पण त्याने हृदयास [[नियंत्रण केंद्र]] मानले ते सर्वथा बरोबर होते.त्याने प्रतिपादन केले की, हृदय हे १३ मुख्य वाहिन्यांद्वारे संपूर्ण शरीराशी जोडले आहे.याव्यतिरीक्त, तेथे न मोजता येण्याजोग्या वेगवेगळ्या आकाराच्या [[नस|नसा]] आहेत ज्या उतीला [[अन्नरस]] पुरवितात व टाकाउ पदार्थ बाहेर जाण्यास जागा करून देतात.त्याने असेही नमुद केले की या प्रमुख वाहिन्यांस(नसा) कोणताही अडथळा आल्यास ती, शरीरात [[रोगोत्पत्ती]] वा [[व्यंग]] निर्माण करते.