"भौतिकशास्त्र" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
ओळ ६:
सुमारे दोन सहस्र वर्षे भौतिकशास्त्र हे रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र व गणित अशा इतर शास्त्रशाखांच्या बरोबरीने तत्त्वज्ञानाचा भाग समजले जात असे. परंतु सोळाव्या शतकात प्रारंभ झालेल्या वैज्ञानिक क्रांतीमुळे या सर्व शाखांना समर्पकपणे त्यांच्या हक्काचे स्वतंत्र अस्तित्व मिळाले. भौतिकशास्त्र तरीही इतर शास्त्रशाखांच्या कक्षांमध्ये आपले कार्यक्षेत्र विस्तारीत करते, उदाहरणार्थ [[जीवभौतिकशास्त्र]] (biophysics) किंवा [[पुंजरसायनशास्त्र]] (quantum chemistry). अशा आंतरशाखीय संशोधनक्षेत्रांमुळे सर्वच शास्त्रशाखांच्या कक्षा आता ठळक न राहता विरळ झाल्या आहेत. भौतिकशास्त्रातील नवीन संकल्पना बरेचदा इतर शास्त्रशाखांमधील मूलभूत तत्त्वे समजण्यास मदत करतात.<br />
मूलभूत संकल्पनांवर आधारित असणार्‍या नविन तंत्रशाखा विस्तारित करण्यात भौतिकशास्त्र मोठे योगदान देते. विद्युतचुंबकीय क्षेत्राच्या अभ्यासातूनच पुढे दूरचित्रवाणी, घरगुती वापराची विद्युत उपकरणे, संगणक, भ्रमणध्वनी (मोबाईल फोन) या तंत्रशाखा विकसित झाल्या व मानवी जीवन अक्षरशः नाट्यमयरित्या उजळून निघाले. ऊर्जागतिशास्त्र (thermodynamics) प्रगत होण्याने औद्योगिक क्रांतीचा पाया रचला गेला. यंत्रशास्त्र व गतिशास्त्र (mechanics and dynamics) यातील प्रश्न सोडविण्याच्या प्रयत्नांमुळे उपयोजित गणित व कलन (calculus) यांचा विकास प्रेरित झाला. <br />
==ओळख ==
भौतिकशास्त्र ही नैसर्गिक शास्त्रांपैकी एक फार पुरातन शाखा आहे. यामध्ये [[पदार्थविज्ञान]], [[गतिशास्त्र]], [[ध्वनिशास्त्र]], [[उपयोजित गणित]], [[विद्युत-चुंबकशास्त्र]], [[अणुशास्त्र]], कणशास्त्र, [[ऊर्जाशास्त्र]], [[अंतराळ विज्ञान]], [[वातावरणशास्त्र]] या व अशा इतर उपशाखांचा समावेश होतो. ढोबळमानाने, हे नैसर्गिक घटनांमधील कार्यकारणभाव शोधणारे शास्त्र आहे असे म्हणता येईल. यासाठी प्रामुख्याने पदार्थावरील (यात पदार्थाचे अविभाज्य घटक असणारे अणु-रेणु व मूलकण देखील समाविष्ट आहेत) बल व कार्य यांचा अभ्यास केला जातो. तसेच त्यामुळे होणारी हालचाल, मिळणारी ऊर्जा व गती, तसेच या सर्वांचा आजुबाजुच्या परिस्थितीशी असणारा संबंध देखील अभ्यासला जातो. <br />
पुरातन असणारी ही ज्ञानशाखा खगोलशास्त्राच्या त्यातील समावेशामुळे कदाचित सर्वात प्राचीन ठरते. भौतिकशास्त्र त्याच्या [[गणित]] व [[तत्त्वज्ञान|तत्त्वज्ञानाशी]] जोडल्या गेलेल्या संबंधांमुळे पूर्वीपासुनच फार जड व सामान्यांच्या आवाक्याबाहेरचे समजले गेले आहे. परंतु भौतिकशास्त्राचे मानवी प्रगती (विशेषतः गेल्या दोन शतकांमधील) वृद्धिंगत करण्यामागील योगदान मात्र वादातीत व एकमेवाद्वितीय आहे. <br />
सुमारे दोन सहस्र वर्षे भौतिकशास्त्र हे रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र व गणित अशा इतर शास्त्रशाखांच्या बरोबरीने तत्त्वज्ञानाचा भाग समजले जात असे. परंतु सोळाव्या शतकात प्रारंभ झालेल्या वैज्ञानिक क्रांतीमुळे या सर्व शाखांना समर्पकपणे त्यांच्या हक्काचे स्वतंत्र अस्तित्व मिळाले. भौतिकशास्त्र तरीही इतर शास्त्रशाखांच्या कक्षांमध्ये आपले कार्यक्षेत्र विस्तारीत करते, उदाहरणार्थ [[जीवभौतिकशास्त्र]] (biophysics) किंवा [[पुंजरसायनशास्त्र]] (quantum chemistry). अशा आंतरशाखीय संशोधनक्षेत्रांमुळे सर्वच शास्त्रशाखांच्या कक्षा आता ठळक न राहता विरळ झाल्या आहेत. भौतिकशास्त्रातील नवीन संकल्पना बरेचदा इतर शास्त्रशाखांमधील मूलभूत तत्त्वे समजण्यास मदत करतात.<br />
मूलभूत संकल्पनांवर आधारित असणार्‍या नविन तंत्रशाखा विस्तारित करण्यात भौतिकशास्त्र मोठे योगदान देते. विद्युतचुंबकीय क्षेत्राच्या अभ्यासातूनच पुढे दूरचित्रवाणी, घरगुती वापराची विद्युत उपकरणे, संगणक, भ्रमणध्वनी (मोबाईल फोन) या तंत्रशाखा विकसित झाल्या व मानवी जीवन अक्षरशः नाट्यमयरित्या उजळून निघाले. ऊर्जागतिशास्त्र (thermodynamics) प्रगत होण्याने औद्योगिक क्रांतीचा पाया रचला गेला. यंत्रशास्त्र व गतिशास्त्र (mechanics and dynamics) यातील प्रश्न सोडविण्याच्या प्रयत्नांमुळे उपयोजित गणित व कलन (calculus) यांचा विकास प्रेरित झाला. <br />
 
== इतिहास ==