"हायड्रोजन" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
ओळ ५८:
हायड्रोजनच्या [[अणू|अणूची]] रचना अतिशय साधी असते. त्याच्या [[अणुकेंद्र|अणुकेंद्रात]] फक्त एक [[प्रोटॉन]] असतो व त्याभोवती एक [[विजाणू|इलेक्ट्रॉन]] फिरत असतो. हायड्रोजन अणूच्या अतिशय साध्या रचनेमुळे आणि अणूपासून निघणाऱ्या व शोषल्या जाणाऱ्या प्रकाशपटलाच्या अभ्यासामुळे अणुरचनेचा सिद्धान्त बनवण्याच्या कामात हायड्रोजनची खूप मदत झाली. तसेच, हायड्रोजनचा [[रेणू]] H<sub>2</sub> ह्याची व त्याचा [[कॅटआयन]] H<sub>2</sub><sup>+</sup> ह्याचीही रचना एकदम साधी असल्याने [[रासायनिक बंध|रासायनिक बंधाचे]] गुणधर्म पूर्णपणे समजून घ्यायलाही त्याचा उपयोग झाला. हायड्रोजन अणूचा पुंज-भौतिकी अभ्यास मध्य-१९२० च्या दशकात झाला, त्यानंतर वरील सिद्धान्तांचाही विस्तार केला गेला.
सुरुवातीस अभ्यासल्या गेलेल्या पुंज-भौतिकी परिणामांपैकी एक परिणाम [[जेम्स क्लार्क मॅक्सवेल|मॅक्सवेलने]], पूर्ण पुंज-भौतिकी सिद्धान्त मांडण्याच्या जवळजवळ अर्धे शतक अगोदर हायड्रोजन अणूच्या संदर्भातच लक्षात आणून दिला होता, पण त्या वेळेस त्याचे पूर्णपणे स्पष्टीकरण सापडले नव्हते. मॅक्सवेलच्या निरीक्षणाप्रमाणे हायड्रोजनची [[विशिष्ट उष्णता क्षमता]] ([[:en:specific heat capacity|specific heat capacity]]) साधारण तापमानच्या खाली इतर द्वि-अणू वायूंपेक्षा बरीच वेगळी होती, आणि ती क्रायोजेनिक तापमानांना एक-अणू वायूंच्या उष्णता क्षमतेच्या जवळ जात होती. पुंजवादानुसार ही वर्तणूक हायड्रोजनच्या
== उपयोग ==
|