"यामिकी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
ओळ १:
'''यामिकी''' (मराठी लेखनभेद: '''स्थितिगतिशास्त्र'''; [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Mechanics'', ''मेकॅनिक्स'') ही स्थिर वा हालणाऱ्या वस्तूंवर पडणाऱ्या [[बल|बलांमुळे]] होणाऱ्या परिणामांचा अभ्यास करणारी [[भौतिकशास्त्र|भौतिकशास्त्राची]] एक शाखा आहे. प्राचीन संस्कृतींच्या काळापासून ही विद्याशाखा मानवास ज्ञात आहे. आधुनिक इतिहासकाळात [[गॅलिलिओ]], [[योहानेस केप्लर]], [[आयझॅक न्यूटन]] इत्यादी भौतिकशास्त्रज्ञांनी या विद्याशाखेचा पाया घातला. हिला [[अभिजात यामिकी]] या संज्ञेनेही संबोधले जाते. अभिजात यामिकीत विशिष्ट [[वेग|वेगातील]] कणांच्या गतीचा किंवा निश्चल कणांच्या स्थितीचा अभ्यास केला जातो.
== यामिकीचा इतिहास ==
[[चित्र:कप्पी.gif|thumb|कप्पी (pulley)]] यामिकीच्या अभ्यासाची सुरूवात फार पुर्वी झाली.त्याचा प्रारंभ [[अॅरिस्टोटल]](इ.स.पूर्व ३८४-३२२) व [[आर्किमिडीज]](इ.स.पूर्व २८७-२१२) यांनी केला. अॅरिस्टोटलने आपल्या लिखाणात कप्पीचा [[चित्र:कप्पी.gif]] वापर करुन जड वस्तु कमी बल वापरून उचलण्याचे तंत्र मांडले.त्या काळातील अभियांत्रिकीचा वापर हा [[स्थापत्यशास्त्र|स्थापत्यशास्त्रापुरता]] मर्यादित असल्याने अॅरिस्टॅाटलच्या अभ्यासामध्ये तिरप्या पृष्ठभागावरील वस्तुची गती,वस्तु उचलण्यासाठी उटाणी व कप्पीचा उपयोग या संकल्पनांचा समावेश होता. आर्किमिडीज याने तरंगत राहणार्या, शक्तीचा(buoyancy) अभ्यास केला.
[[गॅलेलियो गॅलिली]] (इ.स. १५८४-१६४२) याने सर्वप्रथम वस्तुवर होणार्‍या [[बल|बलाच्या]] परिणामात वेळेचा समावेश केला.त्याने केलेल्या लंबकाच्या(pendulum) व पडणार्‍या वस्तुंच्या(falling body) प्रयोगांनी पुढील संशोधनात अमुलाग्र स्थान मिळवले.
यामिकीच्या अभ्यासात सर्वात महत्वाचे स्थान [[सर आयझॅक न्युटन]](इ.स.१६४२-१७२७) यांचे आहे.त्यांनी [[गतीचे मुलभुत नियम]](fundamental laws of motion) व [[गुरुत्वाकर्षण|वैश्विक गुरुत्वाकर्षण त्वरा]](universal gravitational acceleration) हे सिद्धांत मांडले.त्याच कालखंडात [[व्हेरीग्नॅान]](इ.स. १६५४-१७२२) या फ्रेंच गणितीने आत्ता वापरात असलेला व्हेरीग्नॅानच्या प्रमेयाचा सिद्धांत मांडला.
"https://mr.wikipedia.org/wiki/यामिकी" पासून हुडकले