"शुद्धलेखनाचे नियम" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

: मराठी भाषेत ऍ हे अक्षर वापरत नाही, त्या ऐवजी अ‍ॅॲ हे अक्षर वापरतात.

: कृपया संगणकावर मराठी कसे वापरावे , क्ष | ज्ञ | अ‍ॅॲ | ऑ यांसारखी अक्षरे कशी लिहावी यासंबंधीयां संबंधी माहितीसाठी [[युनिकोड]] हे पान पहावे.

य्, र्, ल्, व्, श्, ष्, स्, ह् यांच्यापूर्वी येणार्‍यायेणाऱ्या [[अनुस्वार|अनुस्वारांबद्दल]] केवळ [[शीर्षबिंदू]] द्यावा. 'ज्ञ' पूर्वीचा [[नासोच्चार|नासोच्चारही]] केवळ [[शीर्षबिंदू|शीर्षबिंदूने]] दाखवावा.

[[समास|सामासिक शब्द]] लिहिताना [[समास|समासाचे]] [[पूर्वपद]] (पहिला शब्द) [[तत्सम]] [[र्‍हस्वान्तऱ्हस्वान्त]] असेल (म्हणजेच मुळात [[संस्कृत|संस्कृतमध्ये]] [[र्‍हस्वान्तऱ्हस्वान्त]] असेल) तर ते [[पूर्वपद]] [[र्‍हस्वान्तऱ्हस्वान्त|र्‍हस्वान्तचऱ्हस्वान्तच]] लिहावे. [[दीर्घान्त]] असेल तर [[दीर्घान्त|दीर्घान्तच]] लिहावे.

*'विद्यार्थिन्, गुणिन्, प्राणिन्, पक्षिन्' या सारखे [[इन्-अन्त शब्द]] [[मराठी|मराठीत]] येतात तेव्हा त्यांच्या शेवटी असलेल्या न् चा [[लोप]] होतो व [[उपान्त्य]] [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] [[अक्षर]] [[दीर्घ]] होते. परंतु हे [[शब्द]] [[समास|समासात]] [[पूर्वपदी]] आले असता (म्हणजेच [[समास|समासातील]] पहिला शब्द असता) ते [[र्‍हस्वऱ्हस्व|र्‍हस्वान्तचऱ्हस्वान्तच]] लिहावेत.

*[[र्‍हस्वऱ्हस्व-दीर्घ नियम]]

[[मराठी]] [[शब्द|शब्दातील]] शेवटचे अक्षर [[दीर्घ]] असेल तर त्याचा [[उपान्त्य]] (म्हणजेच शेवटच्या अक्षराच्या अलीकडचा) [[इकार]] किंवा [[उकार]] [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] लिहावा.

** मात्र तत्सम [[शब्द|शब्दांना]] हा नियम लागू नाही. [[तत्सम]] शब्दातील [[उपान्त्य]] [[इकार]] किंवा [[उकार]] मुळाप्रमाणे [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] किंवा [[दीर्घ]] लिहावेत.

*[[र्‍हस्वऱ्हस्व-दीर्घ नियम]]

[[तत्सम]](मुळात [[संस्कृत]] असलेल्या) [[अ-कारान्त]] शब्दांतील उपान्त्य इकार व उकार मुळाप्रमाणेमुळ प्रमाणे [[ऱ्हस्व]] किंवा [[दीर्घ]] लिहावेत.

[[मराठी]] [[शब्द|शब्दांतील]] [[अनुस्वार]],[[विसर्ग]],किंवा [[जोडाक्षर]], यांच्या पूर्वीचे [[इकार]] व [[उकार]] सामान्यत: [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] लिहावेत.

परंतु [[तत्सम]] शब्दांत ते मुळाप्रमाणे [[र्‍हस्वऱ्हस्व]], किंवा [[दीर्घ]] लिहावेत.

*उदाहरणार्थ: अरविंद, चिंतन, [[कुटुंब]], [[चुंबक]], [[नि:पक्षपात]], नि:शस्त्र, [[चतुचतू:सूत्री]], [[दु:ख]], कनिष्ठ, मित्र, गुप्त, [[पुण्य]], [[ईश्वर]], नावीन्य, [[पूज्य]], [[शून्य]].

*[[र्‍हस्वऱ्हस्व-दीर्घ नियम]]

उपान्त्यी दीर्घ ई किंवा ऊ असलेल्या मराठी शब्दांचा उपान्त्य ई-कार किंवा ऊ-कार [[उभयवचनी सामान्यरूप|उभयवचनी सामान्यरूपांच्या]] वेळी [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] लिहावा.

*"कोणता, एखादा' ही रूपे लिहावीत. 'कोणचा, एकादा' ही रूपे लिहू नयेत.

*'खरीखरी,हळूहळू' यासारख्या [[पुनरुक्त शब्द|पुनरुक्त शब्दांतील]] दुसरा व चौथा हे स्वर मूळ घटक शब्दांमध्ये ते दीर्घ असल्याने ते [[दीर्घ]] लिहावेत, परंतु [[पुनरुक्त शब्द]] [[नादानुकारी]] असतील तर ते [[उच्चार|उच्चाराप्रमाणे]] [[र्‍हस्वऱ्हस्व]] लिहावेत.

*[[पद्य|पद्यात]] [[वृत्त|वृत्ताचे]] बंधन पाळताना [[र्‍हस्वऱ्हस्व]]-[[दीर्घ|दीर्घाच्या]] बाबतीत हे नियम काटेकोरपणे पाळणे शक्य नसल्यास कवीला तेवढ्यापुरते स्वातंत्र्य असावे.