"लिनक्स" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
No edit summary
छोNo edit summary
ओळ २७:
लिनक्स हे नाव मूलत: लिनक्स 'गाभ्या'ला दिले गेले होते, परंतु सध्या या गाभ्याभोवती तयार झालेली [[लिनक्स वितरण|लिनक्स वितरणे]]ही 'लिनक्स' नावाने ओळखली जातात. 'लिनक्स' हे नाव लिनक्स गाभ्याच्या मूळ निर्मात्या '[[लिनस टोरवाल्ड्स]]'च्या नावावरून ठेवले गेले. लिनक्स वितरणांतील गाभ्याव्यतिरिक्त इतर बरिचशी पायाभूत सॉफ्टवेअरे, उदा. सिस्टिम, युटिलिटी सॉफ्टवेअर, ही '''[[ग्नू प्रकल्प|ग्नू प्रकल्पाने]]''' विकसित केली आहेत. त्यामुळे लिनक्सला दुसरे (काही जणांच्या मते अधिक योग्य) नाव [[#'लिनक्स' आणि 'ग्नू/लिनक्स'|ग्नू/लिनक्स]] हे आहे. (खालील ''लिनक्स' आणि 'ग्नू/लिनक्स' नामकरणाचा वाद' विभाग पहा)
लिनक्स सुरुवातीला [[इंटेल-३८६]] [[मायक्रोप्रोसेसर]]वर आधारित व्यक्तिगत संगणकांसाठी लिहिली होती. पण सध्या ती विविध प्रकारच्या [[व्यक्तिगत संगणक]], [[महासंगणक]], तसेच 'एंबेडेड' स्वरूपात इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे (उदा. मोबाइल फोन) इत्यादी. मध्ये वापरली जाते.[[गूगल]] कंपनीची 'अँड्रॉइड' मोबाईल फोन प्रणाली ही लिनक्सवर बांधणी केली गेलेली आहे. (प्रत्येक अँड्रॉइड फोन लिनक्सवर चालतो). सुरुवातीला फक्त उत्साही लोकांनी विकसित केलेल्या लिनक्सला आता [[माहिती तंत्रज्ञान]] उद्योगातील अनेक कंपन्या - उदा. [[आयबीएम]] , [[ह्युलेट-पॅकार्ड|एचपी]], अधिक विकसित करीत आहेत. [[सेवा संगणक]] क्षेत्रात लिनक्सने मोठा हिस्सा [[विंडोज]] आणि [[युनिक्स]] यांच्यावर मात करून मिळवला आहे. अनेक विश्लेषक लिनक्सच्या यशाचे श्रेय तिच्या स्वस्तपणा, विक्रेत्यापासून मुक्तता आणि सुरक्षितता या गुणांना देतात.
 
= इतिहास =
ओळ ५४:
'मोर दॅन अ गिगाबक: एस्टिमेटिंग ग्नू/लिनक्सेस साइझ' या लेखामध्ये [[रेड हॅट|रेडहॅट लिनक्स ७.१]] या वितरणाच्या अभ्यासात असे दिसून आले की या वितरणामध्ये ३ कोटी ओळींचा स्रोत आहे. हे वितरण जर व्यावसायिक पद्धतीने तयार केले असते तर [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेत]] १०८ कोटी [[अमेरिकन डॉलर|डॉलर]]इतका खर्च आला असता.
 
{{वचन|...यातील बराच स्रोत (७१%) [[सी]] भाषेमध्ये असून [[सी++]], [[लिस्प]], [[पर्ल]], [[फोर्ट्रान]], [[पायथॉन]] इत्यादी गणकभाषाही त्यात वापरल्या आहेत. यातील अर्ध्याहून जास्त ओळी [[ग्नू सार्वजनिक परवाना|ग्नू परवान्याखाली]] आहेत. लिनक्स गाभ्यामध्ये २४ लाख ओळींचा स्रोत आहे. जो संपूर्ण वितरणाच्या केवळ ८ टक्के आहे.|मोर दॅन अ गिगाबक: एस्टिमेटिंग ग्नू/लिनक्सेस साइझ}}
 
नंतरच्या एका अभ्यासात ('काउंटिंग पटेटोज: द साइझ ऑफ डेबियन २.२') [[डेबिअन ऑपरेटिंग सिस्टिम|डेबिअन २.२]] या वितरणाच्या विश्लेषणात असे कळाले की त्यात ५.५ कोटी ओळींचा स्रोत आहे आणि हे वितरण जर व्यावसायिक पद्धतीने तयार केले असते तर [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेत]] १९० कोटी [[डॉलर]] इतका खर्च आला असता.
ओळ ६०:
= लिनक्सवरील प्रणाली =
[[चित्र:linux-screenshot.png|thumb|250px|right|लिनक्सची घेतलेली झलक]]
पूर्वी लिनक्स वापरण्यासाठी आणि तिचे स्थापन करण्यासाठी संगणकाचे सखोल ज्ञान लागत होते. परंतु प्रणालीतल्या अंतर्भागातील सहज पोहोचीमुळे बरेच तंत्रदृष्ट्या ज्ञानी लोक लिनक्सकडे आकर्षित झाले. अलीकडील काळात वाढलेली वापर-सुलभता आणि वितरणांचा मोठ्या प्रमाणात झालेला स्वीकार यामुळे इतर क्षेत्रांतील लोकही लिनक्स वापरत आहेत.
 
सेवा संगणक क्षेत्रात लिनक्स, अपॅची वेब सर्व्हर, 'मायएस॑क्यूएलमायएसक्यूएल' डेटाबेस व पीएचपी/पर्ल/पायथॉन [[स्क्रिप्टिंग भाषा]] ) या सॉफ्टवेअरांचा संच एलएएमपी (इंग्लिश: ''LAMP'') या लघुनामाने प्रसिद्ध आहे.
 
== महत्त्वाचे फायदे ==
ओळ ७०:
# अनेक [[लिनक्स वितरण|लिनक्स वितरणे]] ही विनामूल्य अथवा अतिशय माफक किंमतीला उपलब्ध आहेत.
# बहुतेक वितरणांबरोबर अनेक प्रकारची उपयोगी सॉफ्टवेअरे विनामूल्य दिली जातात.
# कार्यक्षमतेचा स्तर, सुरक्षितता ह्या बाबींत लिनक्स इतर संगणक प्रणाल्यांपेक्षा (उदा. [[मायक्रोसॉफ्ट विंडोज]]पेक्षा) अधिक प्रगत आहे.{{संदर्भ हवा}}
 
== हेही पहा ==
"https://mr.wikipedia.org/wiki/लिनक्स" पासून हुडकले