"नंगा पर्वत" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
छो सांगकाम्याने वाढविले: nds-nl:Nanga Parbat
छो सांगकाम्याने बदलले: ko:낭가파르밧; cosmetic changes
ओळ १:
[[चित्र:Nanga Parbat 029.jpg|thumb|300 px|नंगा पर्वत]]'''नंगा पर्वत''' पृथ्वीवरील सर्वोच्च शिखरांपैकी एक असून याची उंची ८,१२५ मी इतकी आहे व नववे सर्वोच्च शिखर आहे. हे शिखर पूर्वी अतिशय खडतर मानले जायचे. त्याचे कारण याची अतिशय खडी चढाई व बर्फ व बेस कँपपासूनची उंची हे होते. अजूनही जग भरच्या गिर्यारोहकांना या पर्वताची भुरळ आहे.
 
== भूगोल ==
ओळ ६:
नंगा पर्बत हे शिखर जगातील सर्वात झपाट्याने उंचावणारे शिखर आहे. परंतु याचबरोबर याची मृदा व येथे होणारी बर्फ वृष्टी यामुळे याची सर्वाधिक झिज होणा-या पर्वतात पण गणना होते. हा भाग हिमालयातील सर्वात शेवटी तयार झालेला भाग आहे. भूगोल तज्ञांनुसार नंगा पर्बत शिखर तयार होण्यापूर्वी सिंधू नदी ही मध्य अशियात जात होती. नंगा पर्वत व काराकोरम रांगांमुळे हा भूभाग अजून् उंचावला व सिंधू नदी अरबी समुद्राकडे वळवली गेली.<ref>डिस्कव्हरी चॅनेल डॉक्युमेंटरी-नंगा पर्वत</ref>
 
== वैशिठ्य ==
नंगा पर्वताची खडी चढण अतिशय खडतर आहे. त्याच्या बेस कँप पासून शिखराची उंची ४,६०० मी (१५,००० फूट) इतकी आहे. तर उत्तरे कडे वाहणार्या सिंधू नदी (अंदाजे २७ किमी) पासून हे शिखर ७००० मी इतकी उंची गाठते. त्यामुळे जगातील सर्वाधिक उता-याच्या भूभागात या शिखराचा समावेश होतो.
 
[[Imageचित्र:ApproachingNangaParbat.JPG|center|600px|thumb|बेस कँप पासून ]]
 
 
ओळ १६:
बराच काळ नंगा पर्वत हे सर्वोच्च शिखर मानले जात होते. त्यामुळे नंगा पर्वतावर पहिल्यापासूनच गिर्यारोहण मोहिमा आखल्या होत्या. पहिली मोहीम १८९५ मध्ये अलबर्ट ममेरी यांनी काढली होती. ही मोहीम असफल झाली. ममेरी व इतर दोन गोरखा सैनिकांना यात जीव गमवावा लागला.
 
१९३० मध्ये पुन्हा नंगा पर्वत गिर्यारोहकांचे आकर्षण बनला. खास करुन जर्मन् व ऑस्ट्रियन गिर्यारोहकांना याचे आकर्षण होते. एव्हरेस्टवर ब्रिटीशांनी मोहिम काढण्यास प्रतिबंध केला होता व के२ व कांचनगंगा ही शिखरे अवघड व अतिदुर्गम होती. त्यामुळे जर्मन गिर्यारोहकांनी याला आपले लक्ष्य बनवले होते. <ref>{{cite book |title=Tigers of the Snow |last=Neale
|first=Jonathan|authorlink= |coauthors= |year=2002 |publisher=St Martin's Press |location= |isbn=0312266235 |pages=pp.63-64 }}</ref>
 
जर्मन गिर्यारोहकांनी अनेक मोहिमा राबवल्या ज्या बहुतांशी असफल झाल्या. याचे महत्वाचे कारण, हिमालयाची उंची आल्पसच्या सर्वात उंच शिखरापेक्षा दुप्पट होती त्यामुळे अतिउंचावर होणार्या त्रासामु़ळे अनेक मोहिमांमध्ये ते असफल झाले.<ref>{{cite book |title=Abode of the Snow |last=Mason
|first=Kenneth|authorlink= |coauthors= |year=1955 |publisher=Rupert Hart-Davis |pages=pp.226-228}}Reprinted 1987 by Diadem Books, ISBN 978-09063719160-906371-91-6 </ref>.१९३७ च्या कार्ल वीन यांच्या मोहिमेत अतिबर्फवृष्टीमूळे १६ गिर्यारोहकांना जीव गमवावा लागला होता.<ref>Neale, pp.212-213</ref>
१९३९ मधील मोहिमेचे वर्णन [[सेव्हन यिअर्स इन् तिबेट]] या पुस्तकात आहे. ह्या पुस्तकाचे लेखक [[हाइनराईश्च हारर]] हे स्वता: मोहिमेत होते.<ref>Mason pp.238-239</ref>
 
== यशस्वी चढाई ==
 
[[Imageचित्र:Northern Areas 38b.jpg|thumb|रुपल येथील कडा]]
[[Imageचित्र:RakhiotBaseCamp.jpg|thumb|४,१०० मी वरुन]]
 
 
अर्ध्या शतकाहून अधिक काळाच्या प्रयत्नानंतर् सरते शेवटी ३ जुलै १९५३ रोजी ऑस्ट्रीयन गिर्यारोहक हरमान बुहल यांनी नंगा पर्वत सर केला. ही मोहीम जर्मनी व ऑस्ट्रीया यांची संयुक्त होती. ह्या मोहीमेचे नेतृत्व त्यांचे बंधू विली मेर्कल व पेतर ऍशेनब्रेनर यांच्या कडे होते. या मोहीमेतील बहुतांशी लोकांना पुर्वीच्या असफल मोहिमांचा अनुभव होता.<Ref>This includes two British climbers who disappeared low on the mountain in December 1950. They were studying conditions on the Rakhoit glacier, not attempting the summit. See Mason p.306.</ref> बुहल यांनी शेवटच्या टप्यात उशीर झाला व इतर सहकारी मागे फिरले तरी बुहल यांनी शिखराकडे एकट्याने वाटचाल चालू ठेवली. शिखर सर संध्याकाळच्या ७ वाजता झाले. व परतीची वाट अंधारात काढणे अतिशय खडतर होते. यांनी कड्याच्या अतिशय अरुंद जागेत आपलाअ तळ ठोकला. बुहल लिहीतात की ते अतिशय सुदैवी होते की ती रात्र अतिशय शांत होती व त्यांना नंगा पर्वतवरील बोच-या वार्याच्या त्रास झाला नाही. दुस-या दिवशी त्यांनी हळूह्ळू आपली वाटचाल तळाकडे चालू ठेवली व सायंकाळ पर्यंत ते तळावर पोहोचले.<ref>{{cite book |title=Climbing the World's 14 Highest Mountains: The History of the 8,000-Meter Peaks|last=Sale
|first=Richard|authorlink= |coauthors=Cleare, John |year=2000 |publisher=Mountaineers Books |location=Seattle |isbn=978-0898867275 |pages=pp.72-73 }}</ref> या मोहीमेत केवळ बुहल हेच शिखर सर करण्यात यशस्वी झाले.ही पहिली चढाई होती ज्यात ऑक्सिजनचा वापर झाला नाही व पुढील कित्येक वर्षे बुहल हेच एकमेव होते ज्यांनी ८००० मीटर वरील शिखरांवरील चढाई बिना ऑक्सिजनची पार पाडली.
 
== बाह्यदुवे ==
* [http://www.peakware.com/peaks.html?pk=191 Nanga Parbat on Peakware]
* [http://www.summitpost.org/mountain/rock/150276/nanga-parbat.html Nanga Parbat on summitpost.org]
* [http://www.peaklist.org/spire/lists/world-25.html A mountain list ranked by local relief and steepness]
 
== संदर्भ ==
ओळ ६७:
[[ja:ナンガ・パルバット]]
[[kn:ನಂಗಾ ಪರ್ಬತ್]]
[[ko:낭가파르밧]]
[[ku:Nanga Parbat]]
[[lt:Nanga Parbatas]]