"माका" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
ओळ १:
'''वनस्पतीशास्त्रीय नाव:''' Eclipta prostrata <br />
'''कुळ:''' Asteraceae<br />
'''नाम:'''- (सं.) मार्कव; (हिं.) भांगरा; (बं.) केसराज; (क.) गर्ग.<br />
'''वर्णन:'''- माक्याची क्षुद्र वनस्पति पावसांत उगवते व ओलसर जागेंत किंवा पाणी दिल्यास बाराही महिने जगते. ह्यांत श्वेत आणि पीत अशा दोन जाति आहेत. पाने समोरासमोर दोन असतात आणि ती देठविरहित असतात. दक्षिणेंत श्वेतजाति विशेष मिळते आणि बंगाल्यांत पीत जाति मिळते. ह्याचे पंचांग औषधांत वापरतात.<br />[[चित्र:Eclipta flower.jpg|thumb|right]]
'''रसशास्त्र:'''- माक्यांत एक जातीची राळ व सुगंधि कडु द्रव्य आहे. माका उकडल्यास त्याचा गुण जातो. ह्याचा रस गोंदण्यासाठी वापरतात.<br />
'''धर्म:'''- माका कडु, उष्ण, दीपन, पाचन, वायुनाशी, आनुलोमिक, मूत्रजनन, बल्य, वातहर, त्वग्दोषहर, व्रणशोधन, व्रणरोपण आणि वर्ण्य आहे. माक्यास रसायन मानतात ही अतिशयोक्ति नाही. ह्याची मुख्य क्रिया यकृतावर होत असते. यकृताची विनिमयक्रिया सुधारते, पित्तस्त्राव नीट होतो, आमाशयांतील आणि पक्वाशयांतील पचनक्रिया सुधारते व ह्या तीन मुख्य ठिकाणच्या क्रिया सुधारल्याने सर्व शरीरास तेज येते. रोज माका खाल्याने वृध्दाचा तरूण होतो ही म्हण केवळ अतिशयोक्ति नाही. माक्याचे धर्म टॅरॅक्झेकम् सारखे किंबहुना त्यापेक्षा उत्तम तर्‍हेचे आहेत. मोठ्या मात्रेंत उलट्या होतात.<br />
| |||