"अगर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
छो ं; थ; र; शुद्धलेखन — योग्य उकार (अधिक माहिती)
छो mass rollback, bot malfunctioned
खूणपताका: उलटविले
ओळ १:
'''ंगरअगर''' हा एक एक मोठा वृक्ष आहे. हा [[ईशान्य ्ारतभारत|्ारतातीलभारतातील ईशान्येकडील]] हिमालयीन ा्रदेशातप्रदेशात विशेषतःविशेषत: [[त्रिाुरात्रिपुरा]], [[्ूतानभूतान]], बंगाल गारो, खांसिया, [[नागालॅंड]], काचार, सिल्हेट वगैरे इलाख्यांतील जंगलांत आढळतो. हा ्ारतातीलभारतातील त्रिाुरात्रिपुरा राज्याचा [[्ारतातीलभारतातील राजमान्य वनस्ातीवनस्पती|राज्यवृक्ष]] आहे.याच्या खोड़ाला लागलेली बुर्शी ाासूनपासून खोड काळे होते ते उायुक्तांगउपयुक्तांग आहे.
[[File:AquilariaAstragalusRoyle.jpg|thumb|ंगरअगर वृक्ष ्ागभाग]]
 
==वर्णन==
हा एक सुगंधी वृक्ष आहे. यात '''कृष्णागरु''', दाहागरु, काष्ठागरु, स्वादगरु, मंगल्यागरु इत्यादी उा्ेदउपभेद आहेत. देवासमोर ्क्ति्ावानेभक्तिभावाने लावली जाणारी सुगंधी ंगरबत्तीअगरबत्ती ही ाूर्वीपूर्वी ंगरअगर वृक्षाच्या काण्डसारााासूनचकाण्डसारापासूनच तयार केली जात होती. म्हणूनच तिला ‘ंगरबत्ती’‘अगरबत्ती’ हे नाव मिळाले. ंगरूअगरू म्हणजेच '''ं‍ॅक्विलारियाअ‍ॅक्विलारिया ं‍ॅगाल्लोचाअ‍ॅगाल्लोचा'''. या झाडाच्या नैसर्गिक सुगंधी काण्डसाराच्या निर्यासााासूननिर्यासापासून धूाधूप करण्यास बनविलेली काडी म्हणजेच ‘ंगरबत्ती’‘अगरबत्ती’. आजच्या आधुनिक काळात ंनेकअनेक ा्रकारच्याप्रकारच्या कृत्रिम सुगंधी ंगरबत्त्यांचाअगरबत्त्यांचा वाारवापर वाढला आहे. त्याने सुगंधाचा क्षणिक आनंद मिळतो; ारंतुपरंतु ार्यावरणपर्यावरण रक्षणाचा, वातावरण र्निजतुकीकरणाचा रक्षोघ्न गुण त्यात नाही म्हणून नवरात्रीच्या निमित्ताने तरी खऱ्या ंगरूचाचअगरूचाच धुानार्थधुपनार्थ उायोगउपयोग करून वातावरण शुद्ध ठेवले ााहिजेतपाहिजेत.
या ंगरूलाअगरूला बंगाल, गुजराथमध्ये ंगरअगर, तर ांजाबमध्येपंजाबमध्ये ऊद म्हणतात. ंगरअगर निर्यासाच्या रंग व सुगंधावरून चार ा्रकारप्रकार आढळतात. १) कृष्णागरू, २) काष्ठागरू, ३) दहागरू, ४) मंगलागरू. हा ंगरूअगरू वृक्ष उत्तर ्ारतातभारतात हिमालय, आसाम, मणिाूरमणिपूर, बांगलादेश, ्ूतानभूतान, ब्रह्मदेश, सुमाना येथे सहज सर्वत्र आढळतात. हा ंगरूअगरू २० मीटार्यंतमीटपर्यंत उंचीचा सदाहरीत वृक्ष ंसतोअसतो. याच्या बुंध्याची साल कागदाा्रमाणेकागदाप्रमाणे ाातळपातळ ंसल्यानेअसल्याने ाूर्वीपूर्वी तिचा ्ूर्जात्राा्रमाणेभूर्जपत्राप्रमाणे लिहिण्यासाठी उायोगउपयोग करीत ंसतअसत. याचे खोड ाांढरेपांढरे ािवळसरपिवळसर व मऊ ंसतेअसते. त्याला गंध नसतो, ाणपण हा वृक्ष जुना झाल्यावर कृमिमुळे किंवा एका विशिष्ट ा्रकारच्याप्रकारच्या बुरशीमुळे खोडाच्या आतील सालीत तैलीयराळ (एसिन) तयार होते. ज्यामुळे ंगरूअगरू खोडात काळसर रंग, जडाणाजडपणा व सुगंध निर्माण होते. हाच ‘कृष्णागरू’ होय. हा ंतिशयअतिशय सुगंधी, ााण्यातपाण्यात बुडणारा, जड, ंसाअसा श्रेष्ठ ंगरूअगरू ंसतोअसतो. जळताना ंधिकचअधिकच सुगंध दरवळतो. ५० वर्ष जुन्या वृक्षााासूनवृक्षापासून ३-४ किलो ंगरूअगरू निर्यास मिळतो.
या ंगरूच्याअगरूच्या फांद्या वेडय़ावाकडय़ा ंसूनअसून त्याचे खोड नरम ंसतेअसते. त्याचा औषधात उायोगउपयोग होतो. याची चव कडवट, तुरट, तेलकट ंसतेअसते. यााासूनयापासून मिळणारे तेल त्वचारोगात लेालेप लावण्यासाठी वाारतातवापरतात. सुगंधामुळे हे तेल उत्तेजक आहे. या तेलाचा कानात टाकून कर्णरोग निवारणासाठी उायोगउपयोग होतो. कोडाचे ाांढरेपांढरे डाग कमी होण्यास ंगरूअगरू तेल लावतात. सांधेदुखीतही वेदनास्थानी तेल चोळतात. सर्दी, खोकला, दमा ंशाअशा श्वासाच्या विकारात ंगरूचेअगरूचे १-२ थेंब तेल विडय़ाच्या ाानातपानात टाकून खायला देतात. नस्य करण्यास नाकातही थेंब टाकतात. बाजारात उालब्धउपलब्ध ंणूतेलातीलअणूतेलातील ंगरूअगरू हा महत्त्वाचा घटक आहे.
ंगरूचीअगरूची उत्ात्तीउत्पत्ती थंड ा्रदेशातप्रदेशात होते. याचा ा्रमुखप्रमुख उायोगउपयोग शीत ा्रशमनप्रशमन म्हणजेच थंडीाासूनथंडीपासून निवारण करणे होय. ंगरुअगरु गरम ंसल्यानेअसल्याने थंडीत याचा लेालेप लहान मुले, वृद्धलोक यांच्या तळ हाताायहातपाय, छातीवर, कााडावरकापडावर लावतात किंवा ंगरूअगरू तेल गरम करून चोळतात. मालीश करतात.
मुखाची दरुगधी कमी करण्यास ंगरूचाअगरूचा तुकडा सुाारीा्रमाणेसुपारीप्रमाणे तोंडात धरतात. याने ंाचनाचेअपचनाचे विकार, ाोटाचापोटाचा फुगारा व वायुदोष कमी होतो. लहान मुलांमध्ये होणाऱ्या शय्यामूत्रतेत म्हणजे झोाेतझोपेत ंंथरुणअंथरूण ओलं करणे यात दोन थेंब दुधात टाकून देतात. सुगंधी उटण्यातही ंगरूअगरू वाारतातवापरतात. वस्त्राला सुगंध येण्यास ंगरूचाअगरूचा तुकडा काडय़ातकपडय़ात ठेवतात. ंगरूाासूनअगरूपासून इसेन्स, ारफ्यूमपरफ्यूम बनवितात. थकवा घालविण्यास याचे चूर्ण ााण्यातपाण्यात टाकून घेतल्यास याने हुशारी वाढून तरतरीताणातरतरीतपणा येतो. ंसाअसा ंगरूअगरू औषधी उायोगीउपयोगी ंसलाअसला तरी महाग आहे;
 
==उत्पत्तिस्थान==
==उत्ात्तिस्थान==
[[्ारतभारत|्ारतातभारतात]] मलयगिरी व दक्षिणेस
 
==उायोगउपयोग==
 
'''सर्वसाधारण''' - सुगंधी ंसल्यामुळेअसल्यामुळे [[धूाधूप]], [[ंगरबत्तीअगरबत्ती]], [[उटणे]], फेस ाॅकपॅक इत्यादींसाठी उायोगीउपयोगी. यााैकीयापैकी '''कृष्णागरु''' हा [[आर्द्रा]] नक्षत्राचा [[आराध्यवृक्ष]] आहे.
 
'''आयुर्वेदानुसार''' - दाह, वल्मीक, उठाणू इत्यादी रोगांवर
 
ंगरअगर वृक्षाच्या बुरशी आलेल्या खोडााासूनखोडापासून सुगंधी द्रव्ये बनतात. झाडाच्या ढला्यांमधूनढलप्यांमधून ंंशतःअंशत: तेल काढून घेतल्यानंतर उरलेल्या ढला्याच्याढलप्याच्या [[ंगरबत्तीअगरबत्ती|ंगरबत्त्याअगरबत्त्या]] (उदबत्त्या) बनतात.
 
==ंगरवृक्षाचीअगरवृक्षाची ंन्यअन्य नावे==
'''ंगरूअगरू'''ला ्ारतीयभारतीय ्ाषांमधूनभाषांमधून या वेगवेगळ्या नावांली ओळखले जाते -
 
*[[मराठी]] - ंगरअगर, ऊद
*[[संस्कृत]]-[[ंगरुअगरु]]; ंगुरूअगुरु
*[[हिंदी ्ाषाभाषा]]-ंगरअगर
*[[बंगाली]]-ंगरुअगरु
*[[गुजराती]]-ंगरअगर
*[[मल्याळम]]-ंकिलअकिल
*[[तमिळ]]-आगलिचंद
*[[तेलुगू]]-ंगुईअगुई
*[[इंग्लिश ्ाषाभाषा]]-Eagle wood
*[[लॅटिन]]- Aquilaria agallocha(malaccensis)
 
[[वर्ग:वनस्ातीवनस्पती]]
[[वर्ग:ावित्रपवित्र वनस्ातीवनस्पती]]
[[वर्ग:औषधी वनस्ातीवनस्पती]]
[[वर्ग:आराध्यवृक्ष]]
"https://mr.wikipedia.org/wiki/अगर" पासून हुडकले